Символика сада в армянских народных сказках

Авторы

  • Нвард Варданян Ереванский Государственный Университет

DOI:

https://doi.org/10.46991/BYSU:B/2022.sp1.013

Ключевые слова:

сказка, сад, рай, сады земные, грех потеря, скупость, певчяя прица

Аннотация

В богатой пейзаже волшебной сказки особое место занимает сад как идеальная среда обитания человека - светлая, цветущая, плодородная, с которой в сказке связаны мотивы любви, соединения, брака, роста и плодородия.

В статье рассматриваются основные мотивы сказки, связанные с садом - их различные проявления - от райского сада бессмертия до обычных мирских садов. Сад представлен как идеальная среда обитания, данная человеку Богом, неправильное использование которой в некоторых случаях приводит к мотивам утраты сада. В статье рассмотрены некоторые литературные обработки этих фольклорных мотивов в армянском и мировом литературе (Ог.Туманян, Г.К.Андерсен, ОскарУайльд).

Делается попытка выяснить символику сада в рассматриваемых сюжетах, изучить проблему связи сада и поющей птицы в контексте семантики единства души и тела.

Биография автора

Нвард Варданян, Ереванский Государственный Университет

Кандидат филологических наук, доцент кафедры истории армянской литературы ЕГУ, старший научный сотрудник отдела фольклора Института археологии и этнографии НАН РА

Библиографические ссылки

Մ. Աբեղյան, Երկեր, հ. 1, Եր., 1966:

В.Н. Топоров, Модель мира (мифопеэтическая), Мифи народов мира, Советская

энциклопедия, М., т. 2, 1992.

Ն. Վարդանյան, Սահմանային գոտու սիմվոլիկան հրաշապատում հեքիաթում, «Ոսկե դիվան»,

հեքիաթագիտական հանդես, պրակ 4, 2012-2013, էջ 46-53:

Հ. Պետրոսյան, Հայ միջնադարյան պատկերացումները իդեալական կենսատարածքի եւ կենսընթացի մասին.

Աշխարհը որպես այգի // Հանդէս ամսօրեայ, Վիեննա-Երեւան, 2002, թիվ 1-12, էջ 411-440;

«Сад: Символы, метафоры, аллегории, М., «Памятники исторической мысли»,

Հայ ժողովրդական հեքիաթներ, հ. 1, Եր., 1959:

Հայ ժողովրդական հեքիաթներ, հ. 2, Եր., 1959:

Հայ ժողովրդական հեքիաթներ, հ. 3, Եր., 1962:

Հայ ժողովրդական հեքիաթներ, հ. 4, Եր., 1963:

Հայ ժողովրդական հեքիաթներ, հ. 5, Եր., 1966:

Հայ ժողովրդական հեքիաթներ, հ. 6, Եր., 1973:

Հայ ժողովրդական հեքիաթներ, հ. 15, Եր., 1998:

Ռ. Գրիգորյան, Գեղարքունիք, «Հայ ազգագրություն և բանահյուսություն», հ. 14, Եր., 1983:

Ե. Լալայան, Երկեր, հ. Գ, Եր., 2004թ.:

Ջ.Ֆրեզեր, Ոսկե ճյուղը. մոգության և կրոնի ուսումնասիրություն, Եր., 1989:

Ն. Վարդանյան, Եդեմի, դրախտի պարտեզի և այգու այլաբանությունը հայ ժողովրդական քնարերգության

մեջ, «Էջմիածին», Մայիս 2021, էջ 79-91:

Ն. Վարդանյան, Քունը հեքիաթի կառուցվածքային շղթայում // «Քունը և երազը հեքիաթում»,

Գիտաժողովի ծրագիր և թեզիսներ, Հովհ.Թումանյանի թանգարան, Եր., 2015, էջ 20-21:

Սասունցի Դավիթ, Եր., 1961:

Հ. Թումանյան, Երկերի լիակատար ժողովածու, հ. 4, Եր., 1991:

Վ. Դևրիկյան, Հազարան բլբուլի Թումանյանի մշակումը հեքիաթի տարբերակների համատեքստում //

«Ոսկե դիվան», հեքիաթագիտական հանդես, պրակ 6, Եր., 2018-2019:

Андерсен Х.К., Сказки рассказанные детям (узд. Подготовили Л.Ю.Брауде и

И.П.Стреблова), Москва, 1983.

Հ.Աճառյան, Հայերեն արմատական բառարան, հ. 1, ԵՊՀ հրատ., Երևան, 1926:

Գ.Սրվանձտյանց, Երկեր, հ. 1, Եր., 1978թ.:

Օսկար Ուայլդ, Երկեր, Եր., 1980:

Հ. Թումանյան, Երկերի լիակատար ժողովածու, հ. 9, Եր., 1997:

«Հայոց հին և միջնադարյան բանաստեղծության քրեստոմատիա», կազմ.՝ Ա. Գ. Մադոյան, Գ. Գ. Անանյան,

Եր., 1979:

Ժ. Քալանթարյան, Հայ գրականագիտության պատմություն, Եր., 1986:

Ղ. Ալիշան, Հայոց երգք ռամկականք, Վենետիկ, ս.Ղազար, 1852, էջ:

Ա. Մնացականյան, Հայկական միջնադարյան ժողովրդական երգեր (խմբ.` Շ. Նազարյան, Էմ. Պիվազյան),

Եր. 1956:

Загрузки

Опубликован

2022-12-19

Как цитировать

Варданян, Н. (2022). Символика сада в армянских народных сказках. Вестник Ереванского Университета: Филология, 1, 13–22. https://doi.org/10.46991/BYSU:B/2022.sp1.013