19-րդ դարավերջի և 20-րդ դարասկզբի արևմտահայ հեքիաթագրությունը (Թլկատինցի, Մշո Գեղամ, Զարդարյան)
DOI:
https://doi.org/10.46991/BYSU:B/2022.sp1.031Keywords:
հեքիաթ, բանահյուսություն, բանահավաքչություն, արևմտահայ արձակագիրներ, արևմտահայ գրականություն, ժանրային համադրականությունAbstract
Հոդվածում ներկայացված են 19-րդ դարավերջի և 20-րդ դարասկզբի արևմտահայ նշանավոր հեղինակներ, որոնք զբաղվել են բանահավաքչությամբ և իրենց գրառումների լավագույն նմուշները կամ ենթարկել են գրական մշակման, կամ ընտրել բանահյուսական սկզբնաղբյուրներից օգտվելու այլ եղանակներ: Թլկատինցին, Մշո Գեղամն ու Ռուբեն Զարդարյանը հեքիաթը դիտարկել են իբրև ժանրային խաչաձևումների տիրույթ՝ կերտելով միջժանրային յուրօրինակ ստեղծագործություններ: Քննվել են նաև նրանց այլ ժանրերի երկերում հեքիաթային տարրերի կամ դրվագների ներմուծման տարաբնույթ դրսևորումներն ու բանահյուսական նյութի մշակման ուրույն սկզբունքները: Հիշարժան է, որ ուսումնասիրվող բոլոր հեղինակները գրական միևնույն ուղղության հետևորդներ են:
References
Գ. Սրաունձտեանց, Համով հոտով, հ.Ա, Փարիզ, Printed in France, 1949:
Ս. Սարինյան, Հայոց գրականության երկու դարը, Եր., «Սովետական գրող», 1988:
Էդ. Ջրբաշյան, Գեղագիտություն և գրականություն, Եր., ԵՊՀ հրատ., 1983:
Զ. Եսայան, Թրքահայ ժամանակակից գրողներ, Հայ գրողների Կովկասյան ընկերութիւն, N 2, Գրական երեկոներ, Թիֆլիս, տպ. Ն. Աղանեանցի, 1916:
Ռ. Զարդարյան, Ցայգալույս, Եր., Հայպետհրատ, 1959:
Թլկատինցին եւ իր գործը, առաջ.՝ Ա. Չոպանեան, Պոստոն, Ա. հ., 1927:
Լ.Կարապետյան, Թլկատինցի, Եր., ՀՍՍՌ ԳԱ հրատ., 1966:
Յ. Օշական, Համապատկեր արեւմտահայ գրականութեան, հ. 7, Արուեստագէտ սերունդ, Անթիլիաս, Կաթողիկոսութիւն Հայոց Մեծի Տանն Կիլիկիոյ, 1979:
Թ. Հայրապետյան, Կարմիր կովն իբրև տոտեմ-նախնի հայկական հրաշապատում հեքիաթներում, Ոսկե Դիվան, պրակ-2, Երևան, 2010, էջ 17-24:
Թլկատինցի, Լ. Բաշալյան, Առանձնար, Երկեր, Եր., «Սովետական գրող», 1982:
Նվ. Վարդանեան, Ալ. Սեմիրջյան-Բեքմեզյան, Ն. Վարդանյան, Հայ ժողովրդական և գրական հեքիաթի արդի հիմնախնդիրները, Եր., ՀՀ ԳԱԱ գիտակրթական միջազգային կենտրոն, 2015:
Ե. Օտեան, Մեր երեսփոխանները (Գեղամ Տէր Կարապետեան), Մանանայ, Կ. Պոլիս, 1913, տպագրութիւն Տ. Ասատուրեան եւ որդիք, նոյեմբերի 30, թիւ 8 , էջ 117-122:
Գ. Տէր Կարապետեան, Ողորմածը, «Արեւելք», Կ. Պոլիս, 1895/ ԺԲ. տարի, 3536, 7 դեկտեմբեր, 3537, 9 դեկտեմբեր, 3538, 10 դեկտեմբեր, 3539, 11 դեկտեմբեր, 3540, 12 դեկտեմբեր, 3541, 13 դեկտեմբեր:
Հ. Պետրոսյան, Գեղամ Տեր-Կարապետյան, Մշո Գեղամ, Եր., ԵՊՀ հրատ., 1983:
Գ. Տէր Կարապետեան (Գեղամ ), Տարօնի Աշխարհ, Պատկերներ ու Պատմուածքներ, Փարիզ, Printed in France, 1931:
Ն. Պապիկեան, Տարեցոյց, Գ. տարի, Կ. Պոլիս, Յ. Մատթէոսեան հրատ., 1907:
В. Я., Пропп, Исторические корни волшебной сказки (Брачная ночь). // Л.: ЛГУ. 1946, c. 303-308.
Ա. Ղանալանյան, Ավանդապատում, Երևան, ՀՍՍՀ ԳԱ հրատ., 1969:
Ռ. Զարդարեան, Ցայգալոյս, Անթիլիաս, Լիբանան, տպ. Կաթողիկոսութեան Հայոց Մեծի Տանն Կիլիկիոյ, 1977:
Ռ. Զարդարեան, Մեղրագետ, Միջին ընթացք, Ա տարի, Կ . Պոլիս, «Լուսաղբիւր» հրատ., 1913:
Կ. Սասունի, Պատմութիւն արեւմտահայ արդի գրականութեան, Պէյրութ, «Համազգային» հրատ., 1951:
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2022 Բանբեր Երևանի համալսարանի
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
