«Մոխրոտիկ» հեքիաթի հայկական մշակումները համաշխարհային հեքիաթագրության համապատկերում

Authors

  • Աստղիկ Սողոյան ՀՀ ԳԱԱ Մանուկ Աբեղյանի անվան գրականության ինստիտուտ, Երևանի պետական համալսարան

DOI:

https://doi.org/10.46991/BYSU:B/2022.sp1.044

Keywords:

Մոխրոտիկ, «Այգիիս փշենին», «Մարիամ», հրաշապատում հեքիաթ, Էլեկտրայի բարդույթ, եղանակների փոփոխման ծես, «Մոխրանուշ»

Abstract

Հոդվածը նվիրված է «Մոխրոտիկ» հեքիաթի հայկական գրական տարբերակների քննությանը: Դիտարկվել են Աարնե-Թոմփսոն-Ութերի հե­քիաթ­ների դասակարգման հարացույցի ATU510A և ATU510B թվահամարների համապատասխանող  երկու տարբերակին հարող հեքիաթներ՝ Թլկատինցու «Այգիիս փշենին» և Ռափայել Պատկանյանի «Մարիամ» գործերը: Կատարվել է կառուցվածքային և հոգեվերլուծական քննություն, դիտարկվել են հեքիաթի հենքում ընկած Էլեկտրայի բարդույթը, եղանակների փոփոխման ծեսի արտահայտությունները:

Հոդվածում անդրադարձ է տրվել նաև հեքիաթի արևմտահայերեն մի յուրօրինակ թարգմանությանը՝ «Մոխրանուշ»-ին, որն ուսումնասիրվում է առաջին անգամ:

Author Biography

Աստղիկ Սողոյան, ՀՀ ԳԱԱ Մանուկ Աբեղյանի անվան գրականության ինստիտուտ, Երևանի պետական համալսարան

Բանասիրական գիտությունների թեկնածու, ՀՀ ԳԱԱ Մ. Աբեղյանի անվան գրականության ինստիտուտի գիտաշխատող, ԵՊՀ ակադ․ Հրանտ Թամրազյանի անվան հայ գրականության պատմության և գրականության տեսության ամբիոնի դասախոս

References

Թլկատինցի, Բաշալյան Լ․, Առանձար, Երկեր, Եր., 1982:

«Հայ պատանի», պատկերազարդ շաբաթաթերթ, Կ. Պոլիս, 1921, թ. 38:

Հայրապետյան Թ., Արքետիպային հարակցումները հայկական հրաշապատում հեքիաթներում, Եր., 2016:

Պատկանյան Ռ., Երկերի ժողովածու, հ. 2, Եր., 1964:

Меликян Г., Новые вопросы сюжетно-мотивных вариантов сказки «Золушка», «Ոսկե դիվան» հեքիաթագիտական հանդես, 2012-2013, պրակ 4, էջ 62-75.

Bettelheim B., The Uses of Enchantment, New York, 1989:

Brueyere L., Les Contes populaires de la Grande-Bretagne, Paris, 1875:

Husson H., La Chaine Traditionelle: Contes et Légendes un point de vue mythique, Paris, 1874:

Jameson R., Cinderella in China // Cinderella: A Casebook, New York, 1982.

Perrault Ch., Histories ou Contes du temps passé, Paris, 1697.

Downloads

Published

2022-12-19

How to Cite

Սողոյան Ա. (2022). «Մոխրոտիկ» հեքիաթի հայկական մշակումները համաշխարհային հեքիաթագրության համապատկերում . Բանբեր Երեւանի համալսարանի. Բանասիրություն, 1, 44–52. https://doi.org/10.46991/BYSU:B/2022.sp1.044