Կանգնել և նստել բայերի լրացումառությունը դարձվածքներում

Authors

  • Գայանե Չոփուրյան Վանաձորի պետական համալսարան

DOI:

https://doi.org/10.46991/BYSU:B/2022.sp2.110

Keywords:

լրացումառություն, դարձվածք, պարագաառություն, դարձվածային սերտաճում միասնություն կապակցություն, զուգաբայ

Abstract

Հայերենի դարձվածքներում նստել և կանգնել չեզոք սեռի հականիշ բայերի լրացումառության հնարվորություների ուսումնասիրությունը ցույց է տալիս, որ այդ  բայերը գերազանցապես պահանջում են բուն տեղի, ձևի և չափի պարագա լրացումներ: Վերջիններս մի դեպքում արտահայտվում են հոլովաձևերով և կապական կապակցություններով, մյուս դեպքում՝ չթեքվող խոսքի մասով։ Հոլովաձևերով արտահայտված որոշ լրացումներ ունեն այլ հոլովով արտահայտված զուգաձևեր, որոնք առկա են հայոց լեզվի բարբառային շերտում: Խնդրո առարկա բայերով ձևավորված դարձվածքները հիմնականում ժողովրդախոսակցական լեզվի արտահայտություններ են։

Կապակցելիական ավելի լայն հնարավորություններով օժտված է նստել բայը, որը որոշ դարձվածքներում հանդես է բերում կրկնասեռություն. այն կապել և խաչել զուգաբայերով պայմանավորված, արտահայտում է ներգործական սեռի քերականական իմաստ՝ պահանջելով սեռի խնդիր լրացում։

 

Author Biography

Գայանե Չոփուրյան, Վանաձորի պետական համալսարան

Հայոց լեզվի և գրականության ամբիոնի ասպիրանտ, ՎՊՀ ընդհանուր բաժնի մասնագետ

References

Բադիկյան Խ․, Ժամանակակից հայերենի դարձվածային միավորները, Երևան, 1986։

Գալստյան Ս․, Հայոց լեզվի դարձվածաբանական բառարան, Ե․, 1975,

http://www.nayiri.com/imagedDictionaryBrowser.jsp?dictionaryId=55 ։

Մուրվալյա նԱ․, Հայոց լեզվի դարձվածաբանություն և բայակազմություն, Ե․, 1959։

Ջահուկյան Գ., Ժամանակակից հայոց լեզվի տեսության հիմունքներ, Ե․, 1974:

Քոսյան Վ., Ժամանակակից հայերենի բառակապակցությունները, Ե., ՀՍՍՀ ԳԱ, 1975:

Шанский И.М. Фразеология современного русского языка, изд. 2-е «ВШ», М., 1969. Изд. 3-е, М., 1985.

Downloads

Published

2022-12-23

How to Cite

Չոփուրյան Գ. (2022). Կանգնել և նստել բայերի լրացումառությունը դարձվածքներում. Բանբեր Երեւանի համալսարանի. Բանասիրություն, 2, 110–117. https://doi.org/10.46991/BYSU:B/2022.sp2.110