Քաղաքացիություն չունեցող անձանց պաշտպանությունը միջազգային իրավունքում և ՀՀ օրենսդրությամբ
DOI:
https://doi.org/10.46991/BYSU:C/2022.13.2.084Keywords:
Կոնվենցիա Քաղաքացիության բացակայության մասին 1961թ., #Ես պատկանում եմ, ՄԱԿ ՓԳՀ, ՀՀ քաղաքացիության մասին օրենսդրություն:, Քաղաքացիություն չունեցող անձանց կարգավիճակի մասին 1954 թ․ կոնվենցիաAbstract
Հոդվածը քննարկում է քաղաքացիություն չունեցող անձանց պաշտպանության և ապաքաղաքացիության դեպքերի կրճատման հետ կապված հիմնախնդիրները միջազգային և ներպետական իրավունքում։ Ներկայացվում են ոլորտի կարգավորմանն ուղղված հիմնական միջազգային իրավական ու ներպետական փաստաթղթերը, դրանց կիրառման արդյունավետությունը և դերը քաղաքացիություն չունեցող անձանց բացահայտելու, նրանց անհրաժեշտ պաշտպանությունն ապահովելու գործում։
Մեզանում հաճախ քաղաքացիություն չունեցող անձանց իրական վիճակը ճիշտ չի գնահատվում։ Նրանք առավելապես զրկված են լինում բոլոր այն իրավունքներից, որոնք մեզ համար սովորական են դարձել։ Սա նրանց դարձնում է իրավական տեսանկյունից «անտեսանելի»․ մարդիկ, որոնք իրականում գոյություն ունեն, սակայն իրավաբանորեն չեն ճանաչվում։
Ապաքաղաքացիության կրճատմանն ուղղված միջազգային փաստաթղթերը կազմում են այն համընդհանուր իրավական բազան, որի դրույթներն իմպլեմենտացնելով պետությունները պետք է ստեղծեն ներպետական արդյունավետ մեխանիզմներ՝ ապահովելու համար իրենց սահմանների ներսում գտնվող քաղաքացիություն չունեցող անձանց առնվազն անվտանգ ու բարեկեցիկ կյանքը։
References
J․ Perry, C․ Carey Some Aspects of Statelessness Since World War I, The American Political Science Review, Vol. 40, No. 1 (Feb., 1946)
League of Nations, Convention on Certain Questions Relating to the Conflict of Nationality Law, 13 April 1930, League of Nations, Treaty Series, vol.179, p.89, No.4137, նախաբան
Безгражданство: Принципы анализа в целях предотврашения, сокрашения и зашиты УВКБ, 2008
Քաղաքացիություն չունեցող անձանց մասին կոնվենցիա 1954թ․ կոնվենցիա, նախաբան
Քաղաքացիություն չունեցող անձանց մասին կոնվենցիա1954թ․ կոնվենցիա, հոդված 1
Ապաքաղաքացիության կրճատման մասին 1961թ․ կոնվենցիա, նախաբան
Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագիր, 1948, դեկտեմբերի 10, հոդված 15
Ապաքաղաքացիության վերացման մասին 2014-2024թթ. գործողությունների համաշխարհային ծրագիրը՝ https://www.unhcr.org/ibelong/global-action-plan-2014-2024/: Տե՛ս նաև` ՄԱԿ փախստականների հարցերով գերագույն հանձնակատար (ՄԱԿ ՓԳՀ), «Բարձրաստիճան պաշտոնյաների սեկցիա ապաքաղաքացիության վերաբերյալ. արդյունքներ և կարևոր հարցեր» (2020թ. մայիս) փաստաթուղթը, էջ 20՝ https://www.refworld.org/docid/5ec3e91b4.html
ՄԱԿ փախստականների հարցերով գերագույն հանձնակատար (ՄԱԿ ՓԳՀ), «Բարձրաստիճան պաշտոնյաների սեկցիա ապաքաղաքացիության վերաբերյալ. Արդյունքներ և կարևոր հարցեր» (2020թ. մայիս) փաստաթուղթը, էջ 48՝ https://www.refworld.org/docid/5ec3e91b4.html
ՄԱԿ ՓԳՀ-ի դիտարկումները և առաջարկությունները Հայաստանի Հանրապետությունում ապաքաղաքացիության վերաբերյալ ՄԱԿ ՓԳՀ սատարման փաստաթուղթը (2020թ. օգոստոս), էջ 2՝ https://www.refworld.org/cgi-bin/texis/vtx/rwmain?page=country&docid=5ff46f0a4&skip=0&publisher=UNHCR&coi=ARM&querysi=statelessness&searchin=fulltext&sort=date
ՄԱԿ ՓԳՀ-ի դիտարկումները և առաջարկությունները Հայաստանի Հանրապետությունում ապաքաղաքացիության վերաբերյալ ՄԱԿ ՓԳՀ սատարման փաստաթուղթը (2020թ. օգոստոս), էջ 2 https://www.refworld.org/cgi-bin/texis/vtx/rwmain?page=country&docid=5ff46f0a4&skip=0&publisher=UNHCR&coi=ARM&querysi=statelessness&searchin=fulltext&sort=date
«Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիության մասին» օրենքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին» 2021 թվականի դեկտեմբերի 8-ին ընդունված ՀՀ օրենքի՝ https://www.arlis.am/DocumentView.aspx?docid=158942
The World’s Stateless report by the Institute on Statelessness and Inclusion (2014), https://files.institutesi.org/worldsstateless.pdf
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2022 Բանբեր Երևանի համալսարանի
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
