Աշխատակիցների բաժնետիրացման իրավական կարգավորման որոշ հիմնահարցեր Հայաստանի Հանրապետությունում
DOI:
https://doi.org/10.46991/BYSU:C/2024.15.1.178Keywords:
Բաժնետիրական ընկերություն, աշխատակիցների բաժնետիրացում, աշխատակիցների բաժնետիրացման ծրագիր, ածանցյալ ֆինանսական գործիքներ, բաժնետոմսի օպցիոններ, ֆանստոմային բաժնետոմս, ստարտափային ընկերությունAbstract
Աշխատանքի դիմաց աշխատողներին ընկերության բաժնետոմսերով պարգևատրելու ինստիտուտը բավականին տարածված գործիք է, որը հնարավորություն է տալիս խրախուսելու աշխատակիցներին և կանխել աշխատուժի արտահոսքը, ինչն էլ, իր հերթին, կարող է անուղղակիորեն կանխել մասնագիտական արտագաղթը Հայաստանից։ Աշխատակիցների բաժնետիրացման իրավական ինստիտուտի որոշ դրսևորումներ տեղ են գտնել «Բաժնետիրական ընկերությունների մասին» ՀՀ օրենքի շրջանակներում։ Վերջին շրջանում կատարվել են որոշակի օրենսդրական փոփոխություններ, սակայն դրանք ամբողջապես չեն համապատասխանեցվել ընդունված միջազգային պրակտիկային, կրում են էպիզոդիկ բնույթ, չեն պարունակում գործուն մեխանիզմներ հատկապես այդ ծրագրերից օգտվող աշխատակիցների իրավունքների պաշտպանության վերաբերյալ, բացի այդ հաշվի չեն առնվել գործունեության առանձին ոլորտներում ընդգրկված ընկերությունների կողմից նման ծրագրերի կիրառման գործնական հնարավությունը։ Հոդվածի շրջանակներում փորձ է կատարվել բացահայտել նշված բոլոր թերությունների ազդեցությունը այդ ինստիտուտի գործնական կիրառման հնարավորության վրա, բացի այդ հիմնավորվել է նաև հատկապես ստարտափային ընկերությունների գործունեության ընթացքում նման ծրագրերի ունեցած կարևորությունը։
Հաշվի առնելով հոդվածում կատարված վերլուծությունը՝ կատարվել են մի շարք ընդհանրացումներ, գործնական առաջարկներ, որոնք կարող են նպաստել այս ինստիտուտի գործնական կիրառության ապահովման գործին։
References
«Բաժնետիրական ընկերությունների մասին» ՀՀ օրենք, (25.09.2001), (06.12.2001), ՀՀՊՏ 2001.11.06/34(166) Հոդ.831: ( The RA Law on Joint Stock Companies )
«Արժեթղթերի շուկայի մասին» ՀՀ օրենք, (11.10.2007), (29.02.2008), ՀՀՊՏ 2007.10.31/53(577) Հոդ.1098: (The RA Law on Securities Market)
«Ածանցյալ ֆինանսական գործիքների կարգավորումները» կանոնակարգ 4/18-ը հաստատելու մասին ՀՀ կենտրոնական բանկի խորհրդի որոշմում, Հավելված (15.09.2017), (30.10.2017), ՀՀԳՏ 2017.10.20/29(598).1 Հոդ.339.5: (Decision of the Council of the Central bank of the RA on approving regulation 4/18 "Regulation of related financial instruments” Appendix)
«Ներդրումային ծառայություններ մատուցող անձանց` կենտրոնական բանկ ներկայացվող հաշվետվությունները, դրանց ներկայացման կարգը, ձևը եվ ժամկետները» կանոնակարգ 4/03-ը հաստատելու մասին ՀՀ Կենտրոնական բանկի խորհրդի որոշմում, Հավելված, (22.04.2008), (01.07.2008), ՀՀԳՏ 2008.06.02/18(292) Հոդ.175: (Decision of the Council of the Central Bank of The RA on approving Regulation 4/03 of the reports submitted to the Central Bank by persons providing investment services, the procedure, form and terms of their submission, Appendix)
«Բաժնետիրական ընկերությունների մասին» օրենքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին», «Հայաստանի Հանրապետության աշխատանքային օրենսգրքում լրացումներ կատարելու մասին», «Հայաստանի Հանրապետության հարկային օրենսգրքում լրացումներ կատարելու մասին», «կուտակային կենսաթոշակների մասին» օրենքում լրացում կատարելու մասին», «ժամանակավոր անաշխատունակության և մայրության նպաստների մասին» օրենքում լրացում կատարելու մասին» օրենքների նախագծերի փաթեթի ընդունման անհրաժեշտության հիմնավորում http://www.parliament.am/draft_docs7/P-672_himnavorum.pdf (կայքը հասանելի է 22.11.2023 թվականի դրությամբ)։ ("On Amendments and Additions to the Law on Joint Stock Companies", "On Amendments to the Labor Code of the Republic of Armenia", "On Amendments to the Tax Code of the Republic of Armenia", "On Amendments to the Law "On Cumulative Pensions", "On Temporary Incapacity and Maternity Benefits" Justification of the need to adopt a package of draft laws "on making additions to the law".)
«Բաժանետիրական ընկերությունների մասին» օրենքում և հարակից օրենքներում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին օրենքի ընդունման հիմնավորում https://www.e-draft.am/ru/projects/3130/justification (կայքը հասանելի ՝ 03.11.2023 թվականի դրությամբ)։ (“Justification of the adoption of the law on making amendments and additions to the law on "Joint Stock companies" and related laws)
09.12.2021 թվականին BDO ընկերության հայաստանյան գրասենյակի կազմակերպած քննարկման ժամանակ ՀՀ էկոնոմիկայի նախարար Վահան Քերոբյանի ելույթից մեջբերում Հայաստանում աշխատակիցների բաժնետիրացման ծրագրերով հետաքրքրված ընկերությունների վերաբերյալ https://banks.am/am/news/interviews/22492 (կայքը հասանելի է 20.11.2023 թվականի դրությամբ)։ ( On 09.12.2021, during the discussion organized by the Armenian office of the BDO company, a quote from the speech of the Minister of Economy of the Republic of Armenia Vahan Kerobyan regarding the companies interested in employee share ownership plans in Armenia)
Ավետսիյան Վ․Դ․, Բաժնետիրական իրավունք, ԵՊՀ հրատ․, ISBN 5-8084-0647-1, Երևան, 2005 թ․, 78-80 էջեր։ ( Avetsiyan V.D., Shareholding Law, YSU publishing house, ISBN 5-8084-0647-1, Yerevan, 2005)
Ավետիսյան Վ․Դ․,Կորպորատիվ իրավահարաբերությունների արդի հիմնահարցերը Հայաստանի հանրապետությունում (տնտեսական ընկերությունների օրինակով), ԵՊՀ հրատ․, ISBN 978-5-8084-1817-2,Երևան, 2013 թ․, 159-160 էջեր։ (Avetisyan V.D., Contemporary issues of corporate legal relations in the Republic of Armenia (by the example of economic companies), YSU Publishing House, ISBN 978-5-8084-1817-2, Yerevan, 2013)
Ֆինանսական բառարանի ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ԲԱՌԱՐԱՆ․ 10 տերմին, որոնք պետք է իմանա յուրաքանչուր ստարտափ https://starthub.am/guides/3425.html (կայքը հասանելի է 17.11.2023 թվականի դրությամբ)։ (FINANCIAL DICTIONARY of the financial dictionary: 10 terms every startup should know)
Белкин В․ Н․, Белкина Н․ А․, Антонова О․ А․, Наделение работников собственностью на капитал фирм // Челябинский гуманитарий. 2016. №2 (35), էջ 32, https://cyberleninka.ru/article/n/nadelenie-rabotnikov-sobstvennostyu-na-kapital-firm (հղումը հասանելի է 22.06.2023 դրությամբ)։ (Belkin V․ N․, Belkina N․ A․, Antonova O․ A․, Giving workers ownership of the capital of companies // Chelyabinsk Humanitarian. 2016. No. 2 (35))
Alvin Carlos, RSUs vs RSAs: What’s the defferance? https://districtcapitalmanagement.com/rsu-vs-rsa/#:~:text=An%20RSA%20is%20a%20grant%20which%20gives%20the,the%20shares%20until%20the%20restrictions%20lapse%20or%20vest (կայքը հասանելի է 25.11.2023 թվականի դրությամբ)։
Daniel Lee, Everything you need to know about stock options and RSUs, Harvard busiess review, 2021, https://hbr.org/2021/08/everything-you-need-to-know-about-stock-options-and-rsus (կայքը հասանելի է 07.11.2023 թվականի դրությամբ)։
Experts Talks, Restricted stock units (RSU or AGA) https://www.welcometofrance.com/en/restricted-stock-units-rsu-or-aga (կայքը հասանելի է 20.11.2023 թվականի դրությամբ)։
Gwenllian Kern-Allely, The Many Forms of Employee Ownership: ESOPs, Co-Ops, Profit-Sharing Plans, and Equity Compensation Plans https://www.bsllp.com/the-many-forms-of-employee-ownership-esops-co-ops-profit-sharing-plans-and-equity-compensation-plans (հղումը հասանելի է 21.06.2023 թվականի դրությամբ):
John Olagues, John F. Summa, Getting started in employee stock options, https://books.google.am/books?id=6uAFnVzgbvUC&printsec=frontcover&source=gbs_atb&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false (կայքը հասանելի է 25.11.2023 թվականի դրությամբ):
Laura Moreno, What is a restricted stock unit (RSU)? https://carta.com/blog/rsu-restricted-stock-unit (կայքը հասանելի է 18.11.20232 թվականի դրությամբ)։
Michelle Buckley, The ESOP Participant’s Guide to ESOP Funding Rules, https://www.meadenmoore.com/blog/atc/the-esop-participants-guide-to-esop-funding-rules (կայքը հասանելի է 22.11.2023 թվականի դրությամբ)։
Morgan McDonald, Josua Sved, Everything you need to know about stock options https://www.dlapiper.com/en-jp/insights/publications/2023/01/everything-you-need-to-know-about-stock-options (կայքը հասանելի է 25.11.2023 թվականի դրությամբ)։
Phantom Stock https://www.oge.gov/Web/278eGuide.nsf/Content/Definitions~Phantom+Stock:
How an Empolyee Stock Ownership Plan (ESOP) works, web article https://www.nceo.org/articles/esop-employee-stock-ownership-plan (կայքը հասանելի է 22.11.2023 թվականի դրությամբ)։
Stock Options vs Restricted Stock Units (RSUs) https://www.globalshares.com/academy/rsus-vs-stock-options/ (կայքը հասանելի է 17.11.2023 թվականի դրությամբ)։
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2024 Բանբեր Երևանի համալսարանի
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
