The aesthetic wievs of Grigor Tatevatsi
DOI:
https://doi.org/10.46991/BYSU:E/2023.14.1.003Keywords:
Grigor Tatevatsi, medieval worldview, symbolism, allegory, aesthetics, beautiful, objective and subjective properties of beautiful, art and craft, creativityAbstract
The article analyzes the aesthetic views of Saint Grigor Tatevatsi (1346-1409), a famous theologian-philosopher of Tatev University, in the context of his theological-metaphysical, epistemological, anthropological and moral understandings. Tatevatsi's aesthetic views, teaching about beauty, art, craft, divine and human creation are based on the principles of the religious-theological worldview (monotheism, creationism, superiority of the spiritual over the material-sensual sphere, symbolism, allegory etc.) and philosophical understandings consistent with them or adapted to them. Tatevatsi's aesthetic views have a synthetically nature, which is due to the principle of non-differentiation of the spheres of spiritual activity characteristic of medieval thinking. He distinguishes supernatural/divine and natural/human beauties, different degrees of beauty in the created world, values and allegorically interprets earthly beauties, ascribes beauty to objective, interconnected and complementary properties: perfection, moderation, proportion, purity (shine, color, light), harmony and integrity. Apart from the objective qualities, the beautiful also has a subjective coloring, which is related to the cognitive and evaluation abilities of a person. Tatevatsi's perception of beauty is closely related to moral understandings of good and evil, beautiful and ugly, the meaning and purpose of human life. He identifies the good with the beautiful and the evil with the ugly. In general, Tatevatsi supports the aesthetic theory according to which, although the beautiful and true creation is in the divine world and the spiritual sphere, earthly beauties and human art and craft are valued along with spiritual beauties.
References
Гуревич А. Категории средневековой культуры. М., 1970, էջ 11։
Հակոբյան Հ․ Հ․, Գրիգոր Տաթևացին արվեստի մասին, «Պատմաբանասիրական հանդես», 1973, թիվ 4, էջ 105-112, Միրզոյան Ա., Գրիգոր Տաթևացին և գեղեցիկի խնդիրը, «Հայ էսթետիկական մտքի պատմությունից», հ. 4. Եր., 2002, էջ 66-73։
Պլատոն, Երկեր չորս հատորով, հ. 3. Եր., 2011, էջ 112։
Գրիգոր Տաթևացի, Գիրք քարոզութեան որ կոչի Ձմեռան հատոր, Կ. Պոլիս, 1740, էջ 500։
Գրիգոր Տաթևացի, Գիրք որ կոչի Ոսկեփորիկ, Կ. Պոլիս, 1746, էջ 17։
Ле Гофф Ж. Цивилизация средневекового Запада, М., 1992, с. 307.
Գրիգոր Տաթևացի, Ընդդէմ կորուսեալ ազգին տաճկաց..., «Կիւլէսէրեան Բ., Իսլամը հայ մատենագրութեան մէջ, Ա. Գրիգորի Տաթեւացւոյ Ընդդէմ տաճկաց, Բ. Ի քաշունէ քաղածու, Վիեննա, 1930» գրքում, էջ 139։
Գրիգոր Տաթևացի, Գիրք քարոզութեան որ կոչի Ձմեռան հատոր, էջ 686։
Գրիգոր Տաթևացի, Գիրք հարցմանց, Կ. Պոլիս, 1729, էջ 271։
Այդ մասին տե՛ս Лосев А. Ф. Эстетика Возрождения. М., 1978. էջ 150-151։
Գրիգոր Տաթևացի, Գիրք հարցմանց, էջ 776։
Գրիգոր Տաթևացի, Գիրք քարոզութեան, որ կոչի Ձմեռան հատոր, էջ 296։
Գրիգոր Տաթևացի, Գիրք քարոզութեան, որ կոչի Ամառան հատոր, էջ 138։
Գրիգոր Տաթևացի, Գիրք հարցմանց, էջ 271։
Գրիգոր Տաթևացի, Գիրք որ կոչի Ոսկեփորիկ, էջ էջ 63։
Գրիգոր Տաթևացի, Գիրք քարոզութան, որ կոչի Ձմեռան հատոր, էջ 67:
Գրիգոր Տաթևացի, Գիրք քարոզութեան, որ կոչի Ամառան հատոր, էջ 37։
Ս. Գրիգոր Տաթևացի, Սողոմոնի առակների մեկնությունը, Եր., 2000, էջ 141։
Գրիգոր Տաթևացի, Գիրք քարոզութեան, որ կոչի Ձմեռան հատոր, էջ 156։
Գրիգոր Տաթևացի, Գիրք քարոզութան, որ կոչի Ամառան հատոր, էջ 254։
Գրիգոր Տաթևացի, Գիրք քարոզութեան, որ կոչի Ամառան հատոր, էջ 454։
Գրիգոր Տաթևացի, Գիրք քարոզութեան, որ կոչի Ձմեռան հատոր, էջ 195։
Գրիգոր Տաթևացի, Գիրք քարոզութեան, որ կոչի Ամառան հատոր, էջ 64։
Գրիգոր Տաթևացի, Գիրք քարոզութեան, որ կոչի Ձմեռան հատոր, էջ 345։
Գրիգոր Տաթևացի, Գիրք քարոզութեան, որ կոչի Ամառան հատոր, էջ 588։
Գրիգոր Տաթևացի, Գիրք որ կոչի Ոսկեփորիկ, էջ 64։
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2023 Bulletin of Yerevan University
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.