Ուսուցիչների ստեղծարարության դրսևորմանը նպաստող և խոչընդոտող գործոնները
DOI:
https://doi.org/10.46991/BYSU:E/2024.15.1.076Keywords:
Ստեղծարարություն, ստեղծարարության նպաստող գործոններ, ստեղծարարության խոչընդոտներ, ուսուցիչ, ստեղծարար ուսուցում, դիվերգենտ մտածողություն, ստեղծարարության անձնային որակներAbstract
Կրթական համակարգում փոփոխությունները ժամանակի հրամայականներին համապատասխանեցնելու համար անհրաժեշտ է ստեղծարար և ճկուն մոտեցում, ավանդական կրթության մոդելի վերափոխում, ինչը հնարավորություն կընձեռի ապահովել նոր հմտությունների ձևավորումը սովորողների համար։ Այս գործում առաջնային է ստեղծարար ուսուցչի դերը որպես օրինակ աշակերտի համար: Հոդվածի նպատակն է ներկայացնել ուսուցիչների ստեղծարարության դրսևորմանը նպաստող և խոչընդոտող գործոնները, հայկական միջավայրում դրանց դրսևորման առանձնահատկությունները: Այս նպատակով ուսումնասիրվել են ստեղծարարության մոտեցումները կրթության ոլորտում, ստեղծարարության դրսևորմանը նպաստող և խոչընդոտող գործոնները։ Ստեղծարարության տեսաբաններ Մ․ Նյոլկեի, Տ․ Լյուբարտի և Կ․ Ռոջերսի մոտեցումների հիման վրա կազմվել է հարցարան, որը որպես հետազոտության մեթոդ կիրառվել է կրթության ոլորտի փորձագետների և ուսուցիչների ուսումնասիրության համար։ Փորձարարական տվյալների վերլուծությունը ցույց տվեց, որ փորձագետները ուսուցիչներից ակնկալում են ցուցաբերել ստեղծարարություն, որը կհամապատասխանի համակարգի սահմանափակումներին, ավելի շատ հիմնված կլինի ուսուցչի նախաձեռնողականության և մոտիվացիայի վրա, քան պարգևատրումների և արտաքին միջավայրի պայմանների վրա։ Մինչդեռ ուսուցիչները շեշտադրում են ոչ միայն իրենց անձնային ստեղծարար որակների առկայությունը, այլև արտաքին միջավայրի կողմից իրենց աշխատանքի կարևորումը և պարգևատրումը։ Չնայած մրցակցությունը և պարգևատրումը տեսականորեն ընդգրկված են ստեղծարարության դրսևորմանը խանգարող գործոնների շարքում, սակայն ուսուցիչները դրանք առավել քիչ խոչընդտող են համարում։
References
Cropley A. J., More Ways than One: Fostering Creativity in the Classroom, Ablex Publishing, New Jersey, 1992։
Մեծ Բրիտանիայի Ստեղծարար և մշակութային կրթության հարցերով ազգային խորհրդատվական կոմիտեի զեկույց, National Advisory Committee on Creative and Cultural Education, All Our Futures: Creativity, Culture and Education, 1999, էջ՝ 30,
Ayob A., Hussain A., Majid R. A., A Review of Research on Creative Teachers in Higher Education, International Education Studies, Vol. 6, No. 6, 2013, էջ՝ 8,
Cropley A. J., More Ways than One: Fostering Creativity in the Classroom, Ablex Publishing, New Jersey, 1992։
Պողոսյան Ս․, Ստեղծարար կառավարում, մեթոդական ուղեցույց, ՀՀ ՊԿԱ, Երևան, 2018, էջ՝ 80։
Нельке М., Техники креативности, Омега-Л, М., 2006, էջ՝ 49։
Вайнцвайг П., Десять заповедей творческой личности, Прогресс, М.,1990։
Любарт Т., Муширу К., Торджман С., Зенасни Ф., Психология креативности, Когито-Центр, Москва, 2009։
Guilford J. P., Three faces of intellect, The American Psychologist, 14, № 8, 1959։
Де Боно Э., Рождение новой идеи, Москва, Прогресс, 1975, էջ՝ 5։
Де Боно Э., Искусство думать. Латеральное мышление как способ решения сложных задач, Альпина Паблишер, М., 2015։
Де Боно Э., Искусство думать. Латеральное мышление как способ решения сложных задач, Альпина Паблишер, М., 2015։
Вайнцвайг П., Десять заповедей творческой личности, Прогресс, М.,1990, էջ՝ 81։
Ильин Е. П., Психология творчества, креативности, одаренности, Питер, СПб., 2009, էջ՝ 300։
Пузеп Л. Г., Креативность как одна из характеристик личности будущего педагога, Омский научный вестник N4(58), 2017, с. 115-117։
Cropley A. J., More Ways Than One: Fostering Creativity in the Classroom, Ablex Publishing, New Jersey, 1992, էջ՝ 27։
Cayirdag N., Creativity Fostering Teaching: Impact of Creative Self-efficacy and Teacher Efficacy, Vol. 17 No. 6, 2017, pp. 1959-1975,
Craft A., Creativity in School: Tensions and Dilemmas, Taylor & Francis e-Library, 2005։
Ayob A., Hussain A., Majid R. A., A Review of Research on Creative Teachers in Higher Education, International Education Studies, Vol. 6, No. 6, 2013,
Cayirdag N., Creativity Fostering Teaching: Impact of Creative Self-efficacy and Teacher Efficacy, Vol. 17 No. 6, 2017, pp. 1959-1975,
Մեծ Բրիտանիայի Ստեղծարար և մշակութային կրթության հարցերով ազգային խորհրդատվական կոմիտեի զեկույց, National Advisory Committee on Creative and Cultural Education, All Our Futures: Creativity, Culture and Education, 1999, էջ 103,
Ayob A., Hussain A., Majid R. A., A Review of Research on Creative Teachers in Higher Education, International Education Studies, Vol. 6, No. 6, 2013,
Unsworth, K., Unpacking Creativity, Academy of Management Review, 26(2), 2001, pp. 289-297,
Lapeniene D., Dumciene A., Teachers’ Creativity: Different Approaches and Similar Results, Procedia, Social and Behavioral Sciences 116, 2014, pp. 279 – 284, էջ՝ 280,
Unsworth, K., Unpacking Creativity, Academy of Management Review, 26(2), 2001, pp. 289-297, էջեր՝ 6-8,
Lapeniene D., Dumciene A., Teachers’ Creativity: Different Approaches and Similar Results, Procedia, Social and Behavioral Sciences 116, 2014, pp. 279 – 284, էջ՝ 281,
Cayirdag N., Creativity Fostering Teaching: Impact of Creative Self-efficacy and Teacher Efficacy, Vol. 17 No. 6, 2017, pp. 1959-1975,
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2023 Բանբեր Երևանի համալսարանի
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
