Հոգեբանական ծառայությունների ոլորտում գիտական և կիրառական մոտեցումների համեմատական վերլուծություն

Authors

  • Իրինա Բաբաջանյան Երևանի պետական համալսարան

DOI:

https://doi.org/10.46991/BYSU:E/2023.14.1.064

Keywords:

հոգեբանական ծառայություններ, կոնտենտ վերլուծություն, մեթոդներ, գիտական բնույթ, ախտորոշում, գնահատում, թեստ

Abstract

Հոդ­վա­ծում կա­տար­վում է հո­գե­բա­նա­կան գնա­հատ­ման և պ­րակ­տիկ մե­թոդ­նե­րի (խորհր­դատ­վութ­յուն, թե­րա­պիա, թրե­նինգ, սե­մի­նար և­ այլն) կի­րառ­ման ժա­մա­նա­կա­կից մո­տե­ցում­նե­րի հա­մե­մա­տա­կան քննութ­յուն, ո­րոնք ստաց­վել են գի­տա­կան ​​գրա­կա­նութ­յան և հո­գե­բա­նա­կան կենտ­րոն­նե­րի հա­մա­ցան­ցա­յին ռե­սուրս­նե­րի բո­վան­դա­կա­յին (կոն­տենտ) վեր­լու­ծութ­յամբ: Հե­տա­զո­տութ­յան ար­դիա­կա­նութ­յու­նը պայ­մա­նա­վոր­ված է սո­ցիալ-տնտե­սա­կան և հո­գե­բա­նա­կան բնույ­թի ժա­մա­նա­կա­կից մար­տահ­րա­վեր­նե­րով և փո­խա­կեր­պում­նե­րով, ինչ­պես նաև ներ­կա­յումս հե­տա­զո­տութ­յան, խորհր­դատ­վութ­յան և թե­րա­պիա­յի պայ­ման­նե­րի ձևա­փոխ­մամբ: Դի­տում­նե­րի և գի­տա­կան ​​տե­ղե­կատ­վութ­յան ընդ­հան­րա­ցու­մը ցույց է տա­լիս, որ վեր­ջին տա­րի­նե­րի փո­փո­խութ­յուն­նե­րը ազ­դել են հո­գե­բա­նա­կան ծա­ռա­յութ­յան կող­մե­րի՝ հո­գե­բան-շա­հա­ռու փոխ­հա­րա­բե­րութ­յուն­նե­րի վրա: Տե­սա­կան վեր­լու­ծութ­յու­նից եզ­րա­կաց­նում ենք, որ հոդ­ված­նե­րի և­ ու­սում­նա­սի­րութ­յուն­նե­րի հե­ղի­նակ­նե­րը միշտ չէ, որ նշում են հո­գե­բան­նե­րի մի­ջազ­գա­յին կամ ազ­գա­յին միութ­յուն­նե­րի ըն­դու­նած չա­փա­նիշ­նե­րը: Դժ­վար է գնա­հա­տել նաև տար­բեր երկր­նե­րում կա­տար­ված ու­սում­նա­սի­րութ­յուն­նե­րի հա­վաս­տիութ­յու­նը, քա­նի որ հստա­կեց­ված չեն հե­տա­զո­տող հո­գե­բա­նի է­թի­կա­կան սկզբունք­նե­րը։ Այս ա­ռանձ­նա­հատ­կութ­յու­նը պարզ­վել է հո­գե­բա­նա­կան կենտ­րոն­նե­րի պաշ­տո­նա­կան ին­տեր­նե­տա­յին է­ջե­րի բո­վան­դա­կութ­յու­նը վեր­լու­ծե­լիս (ընդ­հա­նուր N=124 տար­բեր երկր­նե­րի հա­մար): Հա­մա­լիր վեր­լու­ծութ­յու­նը հնա­րա­վո­րութ­յուն է տվել ո­րո­շե­լու հո­գե­բա­նա­կան ծա­ռա­յութ­յուն­նե­րի մա­տուց­ման, ա­ռաջ­խա­ղաց­ման և դիր­քա­վոր­ման ա­ռանձ­նա­հատ­կութ­յուն­նե­րը ե­րեք երկր­նե­րում (­Հա­յաս­տան, ԱՄՆ, Ռու­սաս­տան):

Author Biography

Իրինա Բաբաջանյան, Երևանի պետական համալսարան

Բաբաջանյան Իրինա (Gateways հիվանդանոց  հոգեկան առողջության կենտրոն, հոգեբան

References

Бусыгина Н. П. Методологические основания качественных исследований в психологии. Диссертация кандидат психологических наук, 19 00 01. М.: 2010

Handbook of Qualitative Research Methods for Psychology and the Social Sciences. Ed. By John T. E. Richardson. 1996 Wiley-Blackwell, 236 p.

Judith Green & Nicki Thorogood, (2018), Qualitative Methods for Health Research. Fourth edition. SAGE Publications Ltd, 440 p.

Качественные и количественные методы в психолого-педагогических исследованиях: учебное пособие / С. Б. Перевозкин, Ю. М. Перевозкина, О. О. Андронникова — Новосибирск: НОУ ВПО НГИ, 2014. — 260 с.

Blankenship, J. R. (2022). Understanding the context of assessment. In J. R. Blankenship, Assessing CEOs and senior leaders: A primer for consultants (pp. 43–67). American Psychological Association. https://doi.org/10.1037/0000264-003

Datchi, C. C. (2022). From science to practice: Competency-based treatment planning and delivery. In C. C. Datchi. Best clinical practices for treating families in juvenile and criminal justice systems (pp. 115–124). American Psychological Association. https://doi.org/10.1037/0000285-007

Hanson, R. K. (2022). Prediction statistics for psychological assessment. American Psychological Association. https://doi.org/10.1037/0000275-000

Taylor, J. M., & Neimeyer, G. J. (2022). The development of the Professional Competencies Scale: Foundational, functional, and continuing competencies. Training and Education in Professional Psychology, 16(2), 112–120. https://doi.org/10.1037/tep0000383

Carrier, S. L., Wong, D., Lawrence, K., & McKay, A. (2022). Preliminary validation of a new competency tool for evaluating assessment skills in professional psychology trainees. Training and Education in Professional Psychology, 16(2), 166–172. https://doi.org/10.1037/tep0000394

Botanov, Y., Cooper, L. D., Bertagnolli, A., & Washburn, J. J. (2022). Methods of assessing scientific competency in health service psychology master’s programs. Training and Education in Professional Psychology, 16(2), 173–181. https://doi.org/10.1037/tep0000397

Bonfils, K. A., Longenecker, J. M., Hammer, L. A., & Luther, L. (2022). Measuring empathy in groups with high schizotypy: Psychometric evaluation of the Interpersonal Reactivity Index. Psychological Assessment, 34(5), 459–466. https://doi.org/10.1037/pas0001111

Игнатова Е. С. Психодиагностика [Электронный ресурс]: учеб. пособие / Перм. гос. нац. исслед. ун-т. – Электрон. дан. – Пермь, 2018. – 94 с. http://www.psu.ru/files/docs/science/books/uchebnieposobiya/ignatova-psykhodiagnostika.pdf

Дворникова Т. А., Костромина С. Н. Проблемы современной психодиагностики в образовании: учеб.-метод. пособие. — СПб.: Изд-во С.-Петерб. ун-та, 2017. — 58 с. https://dokumen.pub/6e4940a658b3f60e1dadb9742ed15756.html

Батурин Н. А. Современная психодиагностика России // Психология. Психофизиология. 2008. №32 (132). https://cyberleninka.ru/article/n/sovremennaya-psihodiagnostika-rossii (дата обращения: 25.04.2022).

Овсепян М. Э. Место и роль психодиагностики в управлении персоналом // Концепт. 2015. №12. URL: https://cyberleninka.ru/article/n/mesto-i-rol-psihodiagnostiki-v-upravlenii-personalom (дата обращения: 25.04.2022).

Дворникова Т. А., Костромина С. Н. Проблемы современной психодиагностики в образовании: учеб.-метод. пособие. — СПб.: Изд-во С.-Петерб. ун-та, 2017. — 58 с. https://dokumen.pub/6e4940a658b3f60e1dadb9742ed15756.html

Бабушкин Г. Д. Психодиагностика в спорте. Издательство: Вузовское образование 2020. – 311 с. Психологическая диагностика развития детей раннего возраста в образовательном процессе. В кн.: Галигузова Л. Н. Дошкольная педагогика: учебник и практикум для СПО / Л. Н. Галигу- ... 2-е изд., испр. и доп. - М.: Изд-во Юрайт, 2016. - 284 с.

Кочюнас Р. Основы психологического консультирования М.: Академический проект, 1999. — 240 с.

Барлас Т.В. Психодиагностика в практической психологии: проблемы и перспективы (полемические заметки) // Журнал практической психологии и психоанализа. 2001. №1-2./ https://psyjournal.ru/articles/psihodiagnostika-v-prakticheskoy-psihologii-problemy-i-perspektivy-polemicheskie-zametki

Առաքելյան Մ. Օժտված երեխաների հոգեբանական դիագնոստիկա/..- Եր.: Հեղ. հրատ., 2017.- 160 էջ:.

Պապոյան Վ. Ռ., Գալստյան Ա. Ս., Սարգսյան Դ. Յ., Կարապետյան Մ. Ա. Մասնագետի պատրաստման հոգեբանական գնահատում: Թեստեր և վարժանքներ/ -Եր., ԵՊՀ հրատ., 2020, 198 էջ:

Galstyan A., Petrosyan L. Devising a Method for Studying the Social and Psychological Maturity of Specialists / 27th NISPAcee Annual Conference from Policy Design to Policy Practice, Charles University, Prague, Czech

Republic, 24/05-26/05, https://www.nispa.org/conf_paper_details2019.php?cid=27&p=4497&pid=8911

Սերոբյան Ա., Գրիգորյան Ա., Խաչատրյան Ն. Անձի դիսպոզիցիոնալ գծեր և սոցիալ-մշակութային կողմնորոշումներ. հոգեչափողական գործիքների տեղայնացում: Գիտամեթոդական ձեռնարկ, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2021, 128 էջ

Ավանեսյան Հ. Մ., Փորձարարական հոգեբանություն; Ուսումնական ձեռնարկ, 2-րդ վերամշակված հրատ-ուն, Երևան, ԵՊՀ հրատ., 2021, 370 էջ

Downloads

Published

2023-03-17

How to Cite

Բաբաջանյան Ի. (2023). Հոգեբանական ծառայությունների ոլորտում գիտական և կիրառական մոտեցումների համեմատական վերլուծություն. Բանբեր Երևանի համալսարանի. Փիլիսոփայություն, Հոգեբանություն, 14(1 (40), 64–71. https://doi.org/10.46991/BYSU:E/2023.14.1.064

Issue

Vol. 14 No. 1 (40) (2023)

Section

PSYCHOLOGY

License

Copyright (c) 2023 Բանբեր Երևանի համալսարանի

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.