Գերմաներենի ժխտական մակբայների տիպաբանական առանձնահատկությունները
DOI:
https://doi.org/10.46991/BYSU:B/2022.13.1.067Keywords:
տիպաբանական առանձնահատկություններ, ժխտական մակբայ, բառաքերականական միջոցներ, բազմաժխտական լեզու, մենաժխտական լեզու, կրկնակի ժխտում, ժխտական նախադասություն, ընդհանրական ժխտում, շարահյուսական գործառույթ, պարագա, իմաստաբանական դաշտAbstract
Սույն հոդվածում ժամանակակից գերմաներենի ժխտական մակբայների
տիպաբանական առանձնահատկությունները ներկայացվում են հայերենի համապատասխան իրողությունների զուգադրմամբ: Վերջինս հանդես է գալիս որպես չափանմուշ-լեզու: Ժխտական մակբայները ժխտում արտահայտող բառաքերականական միջոցներ են, որոնք ուշագրավ են նրանով, որ նախադասության կազմում դրանց առկայությունը նպաստում է տարբեր լեզուներում, ինչպես
նաև մեկ լեզվի զարգացման տարբեր շրջաններում ժխտական նախադասություն կազմելու ինքնատիպ առանձնահատկությունների դրսևորմանը։ Ցույց է
տրվում, որ ժխտման կարգի արտահայտման նշված միջոցներով ժամանակակից գերմաներենի մենաժխտական համակարգը հակադրվում է հայերենի բազմաժխտական համակարգին: Գերմաներենի մենաժխտական համակարգը բացատրվում է առհասարակ այս լեզվում քերականական կառույցների հնարավորինս միավորման ընդհանուր հակվածությամբ։ Այստեղ ժխտական մակբայները
նախադասության մեջ գործածվելով ժամանակի, տեղի և ձևի պարագաների շարահյուսական գործառույթներով՝ ժխտական իմաստ են հաղորդում ձևով հաստատական ստորոգյալին, դրանով հանդերձ՝ ամբողջ ասույթին՝ իրականացնելով ընդհանրական ժխտման գործառույթ, մինչդեռ հայերենի համարժեք միջոցները միևնույն գործառույթով կիրառվում են, որպես կանոն, բայի ժխտական
ձևերի հետ և հանդես են գալիս որպես բարդ ամբողջություն: Հայերենում ժխտական մակբայները առաջնային ժխտական տարրեր են, քանի որ դրանց առկայությունը նախադասության մեջ առաջ է բերում բայի ժխտական ձևերի գործածման անհրաժեշտություն, մինչդեռ հակառակ երևույթը հատկանշական չէ։
References
Булах Н. А. Средства отрицания в немецком литературном языке /Яросл. гос. пед. ин-т им К. Д. Ушинского// Ученые записки, Выпуск 57, Ярославль, 1962, էջ 200:
Delbrück B., Germanische Syntax I. Zu den negativen Sätzen․ Leipzig, 1910, p. 11.
O. Jespersen, Negation in English and other Languages, Kobenhavn, 1917, էջ 10:
Манукян Ж. Семантический анализ отрицательных предложений в сов¬ре¬мен¬ном армянском языке. Ер., 1975, էջ 19:
F. Kluge, Etymologisches Wörterbuch der deutschen Sprache․ Berlin, 1921, էջ 327:
H. Heine, Ausgewählte Werke in zwei Bänden: Bd. 2, Prosa. Die Harzreise. Moskau, 1949, էջ 83:
A. Seghers, Die Toten bleiben jung. Berlin, 1951, էջ 142:
H. Böll, Und sagte kein einziges Wort, Berlin. Darmstadt. Wien, 1964, էջ 136:
Th. Mann, Buddenbrooks. Bd. 1. Verfall einer Familie. Stockholm, 1945, էջ 467:
B. Kellermann, Der Totentanz․ Berlin, 1954, էջ 429:
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2022 Բանբեր Երևանի համալսարանի
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
