Отражение мифологемы морского коня в армянских сказках и эпосе
DOI:
https://doi.org/10.46991/BYSU:B/2022.sp1.003Ключевые слова:
море, лошадь, солнце, рассвет, закат, близнецы, праматерьАннотация
С древнейших времен море и вода считались символами зарождения и постоянства, продолжительности жизни, поэтому, по народным поверьям, многим мифическим животным и существам приписывалось морское происхождение. В этом смысле, мифические скакуны не были исключением. Используя данные армянского эпического фольклора, в статье рассматривается мотив мифического коня, рожденного морем,- мотив, в котором переплетаются культы солнца, моря и коня. В конкретных фольклорных жанрах выражаясь как мотив, тем не менее с точки зрения сравнительной мифологии он является архаической мифологемой, восходящей по крайней мере к временам приручения дикой лошади.
Библиографические ссылки
В. В. Иванов, Конь // Мифы народов мира (энциклопедия), т. 2, М., Издательство «Советская эн-циклопедия», 1992, էջ 666: Հնդեվրոպական հասարակությունում ձիու ունեցած դերի մասին տե՛ս E. P. Hamp, The Indo-European Horse // Wien Worlds collide: indo-Europeans and Pre-Indo-European (ed. T. L. Markey and J. Greppin), Ann Arbor, Caroma Publishers, 1990, էջ 211-226; D. Anthony, Horse, Wagon and Chariot: Indo-European Languages and Archaeology // Antiquity, 69, 1995, էջ 554-565; D.Q. Adams, J. P. Malory, D. A. Miller, Horse // Encyclopedia of Indo-European Culture, London-Chicago, Fitzroy Dearborn Publishers, 1997, էջ 273-279։
Տ. Ս. Դալալյան, Վաղ թյուրքական երկու դիցանուն հայ մատենագիրների երկերում // Orientalia, 1, ԵՊՀ արևելագիտության ֆակուլտետ, Եր., 2003, էջ 74-76; Տ. Ս. Դալալյան, Շիրուան տեղանուան ստուգաբանութեան շուրջ // Հայկազեան հայագիտական հանդէս, Պէյրութ, 2006, հ. ԻԶ, էջ 23-24։
Ս. Գ. Հմայակյան, Վանի թագավորության պետական կրոնը, Երևան, ՀԳԱ հրատ., 1990, էջ 45։
Մ. Ա. Իսրայելյան, Էրեբունի բերդ-քաղաքի պատմություն (ըստ արձանագրական և հնագիտական նյութերի), Եր., «Հայաստան», 1971, էջ 72–73։
Հերոդոտոս, Պատմություն ինը գրքից (թարգմ. Ս. Կրկյաշարյան), Եր., ՀՍՍՀ ԳԱ հրատ., 1986, 88 (I, 216)։
Քսենոփոն, Անաբասիս (թարգմ. Ս. Կրկյաշարյան), Երևան, ՀԽՍՀ ԳԱ հրատ., 1970, էջ 98 (IV, 34)։
Страбон, География в 17 книгах, М., «Наука», 1964, IX, 14, 9.
Գ. Սրվանձտյանց, Երկեր, հ. 1, Եր., ՀՍՍՀ ԳԱ հրատ., 1978, էջ 76. «Վարագայ լեռը, որոյ գագաթին վրայ ելլողը կը տեսնայ եղեր, թէ ի՛նչպէս արևը վերջնալոյսին կը մտնէ ծովը, կը լողանայ, մաքրուելու և հանգչելու ըրած ուղևորութենէն»։
Հ. Ղ. Ալիշան, Հին հաւատք կամ հեթանոսական կրօնք հայոց, Վենետիկ, 1895, էջ 89, ծան. 3։
Նույն տեղում, էջ 88-89։
Բ. Ե. Թումանյան, Հ. Հ. Մնացականյան, Բրոնզե դարի գոտի-օրացույց, Եր., «Միտք», 1965, էջ 29–30։
Հ. Հ. Մնացականյան, Արևապաշտության հետքերը հին Հայաստանում ըստ բրոնզե պեղածո իրերի // Աշխատություններ ՀՍՍՌ ԳԱ պետական պատմական թանգարանի, հ. 1, Եր., ՀՍՍՌ ԳԱ հրատ., 1948, էջ 74։
Загрузки
Опубликован
Как цитировать
Выпуск
Раздел
Лицензия
Copyright (c) 2022 Вестник Ереванского Университета
Это произведение доступно по лицензии Creative Commons «Attribution-NonCommercial» («Атрибуция — Некоммерческое использование») 4.0 Всемирная.
