История приписания Даниэлю Варужану авторства стихотворения «Золотая мать богиня» Арташеса Арутюняна
DOI:
https://doi.org/10.46991/BYSU:B/2024.15.1.006Ключевые слова:
приписываемое стихотворение, Даниэл Варужан, «Золотая мать богиня», Арташес Арутюнян, язычество, «Новая лира», авторство, песни Гохтана, текстология, Забел ЕсаянАннотация
Статья посвящена уточнению авторской принадлежности приписываемого Даниэлю Варужану стихотворения «Золотая мать богиня»․ В 1986-ом году она вошла во второй том академического трехтомника полного собрания сочинений Даниэля Варужана. Так как автограф этого стихотворения отсутствует, составители научного издания опирались на опубликованный в 1946-ом году в Париже сборник «Новый песенник Арарат». Однако литературные факты показывают, что стихотворение «Золотая мать богиня» принадлежит другому знаменитому западноармянскому писателю – Арташесу Арутюняну, так же убитого во время геноцида армянского народа в 1915-ом году. Арташес Арутюнян опубликовал это стихотворение в 1908-ом году в армянском журнале «Восточная пресса», а в 1911-ом году – в журнале «Анаит». Кстати, стихотворение «Золотая мать богиня» посвящено богине «Анаит». В 1912-ом году оно вошло в сборник Арташеса Арутюняна «Новая лира». Вследствие текстологической ошибки данное стихотворение в печатных и электронных изданиях, в литературоведческих книгах и статьях иногда представляется как произведение Д. Варужана, а иногда как произведение А. Арутюняна.
В статье разъясняются возможные причины текстологической путаницы. Рассматриваются идейное содержание и поэтика стихотворения, ее связи с «языческим движением» западноармянской поэзии начала 20-го века. Путем исследования литературоведческих анализов, посвященных тексту стихотворения «Золотая мать богиня» рассматриваются методологические ориентиры дальнейшего научного понимания этого произведения в контексте творчества его подлинного автора – Арташеса Арутюняна. Научная новизна статьи заключается в том, что она показывает пути правильного издания и исследования приписываемого стихотворения.
Библиографические ссылки
Վարուժան Դ․, Երկերի լիակատար ժողովածու, Եր․, Հայկական ՍՍՀ
ԳԱ հրատ․, 1986, հ․ 2, էջ 245:
Նույն տեղում, էջ 439։
«Արևելյան մամուլ», Իզմիր, 1908, թիվ 2, էջ 154։
«Անահիտ», Փարիզ, 1911, թիվ 7-8, էջ 173։
Տե՛ս Արարատ նոր երգարան, Փարիզ, Մ. Պարսամեան գրատան հրատ․,
, էջ 242։
Հարությունյան Ա․, Նոր քնար, Ղալաթիա, Տպարան «Շանթ», 1912,
էջ 122-123։
Վարուժան Դ․, Երկեր (բանաստեղծություններ, արձակ էջեր), Եր․,
«Սովետական գրող», 1984, էջ 544։
Վարուժան Դ․, Երկերի ժողովածու, Եր., «Գասպրինտ», 2004, էջ 446։
Վարուժան Դ․, Բանաստեղծական երկեր, Անթիլիաս, Տպարան Կիլիկիո
կաթողիկոսության, 1986, էջ 16։
Հարությունյան Ա․, Ընտրանի, Եր․, «Անտարես», 2016, էջ 79։
Գրիգոր Մագիստրոսի թղթերը, Աղեքսանդրապոլ, 1910, էջ 87:
Ագաթանգեղայ Պատմութիւն հայոց, Տփղիս, Արագատիպ Մնացական
Մարտիրոսեանցի, 1909, էջ 422։
«Բազմավեպ», Վենետիկ, 1862, թիվ 8, էջ 229:
«Մուրճ», Թիֆլիս, 1892, թիվ 3, էջ 357։
«Արևելյան մամուլ», Իզմիր, 1908, թիվ 2, էջ 221։
Հարությունյան Ա․, Նոր քնար, էջ 110։
Վարուժան Դ․, Երկերի լիակատար ժողովածու, հ․ 2, էջ 53:
«Ձայն Հայրենյաց», Պոլիս, 1910, թիվ 21, մարտի 12-25։
Նույն տեղում։
Վարուժան Դ․, Երկերի լիակատար ժողովածու, հ․ 2, էջ 219:
«Նավասարդ»: Գրական և գեղարվեստական տարեգիրք, Ա, Կ․ Պոլիս,
Տպագրություն Օ. Արզուման, 1914, էջ 6։
Տե՛ս «Հայագիտական հանդես», Խ. Աբովյանի անվան հայկական
պետական մանկավարժական համալսարան, Եր․, 2014, թիվ 4, էջ 161։
Տե՛ս Գրիգորյան Ս․, Վահագն Դավթյանի պոեմները, Եր․, «Արմավ», 2021,
էջ 128-129։
Տե՛ս «Գրականագիտական հանդես», Եր․, 2021, թիվ 2, էջ 142-143։
Տե՛ս Միջազգային գիտաժողովի նյութերի ժողովածու։ ՀՀ կրթության,
գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարություն, Վանաձորի
պետական համալսարան, Եր., «Միսմա» ՍՊԸ, 2020, էջ 304։
Загрузки
Опубликован
Как цитировать
Выпуск
Раздел
Лицензия
Copyright (c) 2024 Вестник Ереванского Университета
Это произведение доступно по лицензии Creative Commons «Attribution-NonCommercial» («Атрибуция — Некоммерческое использование») 4.0 Всемирная.