13-րդ դարի խաչքարերի զարդաձևերը
Keywords:
խաչքար, խաչ, զարդաձև, քիվ, կենաց ծառ, փրկագործություն, վարդյակ, հյուսածո զարդանախշAbstract
Խաչքարը խորհրդանշական կերպով ներկայացնում է մարդու փրկագործության ճանապարհն ու ընթացքը, ինչպես նաև ամբողջ տիեզերքի խտացված ու այլաբանական պատկերն է: Կենտրոնում Ամենակալ Տերն է՝ Հիսուս Քրիստոսը՝ խաչի տեսքով: Խաչքարի վրա հստակորեն արտահայտված են երկինք-երկիր ուղղահայաց բաժանումները՝ Գողգոթան ներկայացնող աստիճանաձև պատվանդանը, որը հետո փոխարինվեց երկիրը խորհրդանշող վարդյակով, որի վրա Ադամի գանգի պատկերն է՝ որպես մեղավոր մարդկության խորհրդանշան, խաչը՝ որպես կենաց ծառ, սանդուղք, որի միջոցով մարդու հոգին երկինք է բարձրանում, և դրախտը խորհրդանշող քիվը՝ երբեմն Քրիստոսի, առաքյալների ու սրբերի պատկերներով: Աստված, խոնարհվելով և երկիր իջնելով, ծնվեց որպես Մարդ, որպեսզի մեղավոր մարդկությանը խաչի միջոցով բարձրացնի դեպի երկինք: Խաչը, որպես կենաց ծառ, իրար է կապում երկինքն ու երկիրը, իր չորս թևերով ընդգրկում ամբողջ աշխարհը: Իսկ խաչքարերի վրա հանդիպող հյուսածո անկրկնելի զարդաձևերը միտված են դիտողի հոգու վրա զգայական ազդեցություն ունենալուն և քրիստոնեական ճշմարտություններն ավելի լավ ընկալելուն:
Downloads
Published
Issue
Section
License
Copyright (c) 2021 Anna Davtyan
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.
