Խորհրդային միության՝ հայ, Հայաստանում ծնված կամ մինչև պատերազմն այնտեղ ապրած և այլազգի հերոսների ու «Փառքի շքանշանի» լրիվ ասպետների հիմնահարցի լուսաբանումը հայ պատմագրության մեջ
DOI:
https://doi.org/10.46991/hc.2022.18.2.94Keywords:
Խորհրդային Միության, պատերազմ, բանակ, պատմագրություն, հայ, հակաֆաշիստական, դիվերսանտ, «Փառքի շքանշանի» լրիվ ասպետAbstract
Հայ ժողովուրդը ակտիվորեն մասնակցել է Երկրորդ համաշխարհային և Հայրենական մեծ պատերազմներին և իր արժանի ավանդը ներդրել մարդկության ոխերիմ թշնամի ֆաշիզմի դեմ տարած հաղթանակում:Մարտերին մասնակցել են ավելի քան 600 հազար հայեր, որոնցից 200 հազարը զոհվել են ռազմաճակատում: Նրանցից 106-ը արժանացան Խորհրդային Միության հերոսի բարձրագույն կոչման, (համեմատության կարգով նշենք, որ ադրբեջանցիներ ըտվելեն 43 հերոս, որոնց մի մասը լեռնային հրեաներ, քրդեր, թալիշներ, թաթարներ են եղել) 26-ը՝պարգևատրվելով Փառքի շքանշանի երեք աստիճաններով, դարձան այդ շքանշանի լրիվ ասպետ, որի կարգավիճակը հավասարեցված է Խորհրդային Միության հերոսի կոչմանը: Խորհրդային Միության հերոսի կոչում շնորհվեց նաևՀայաստանում ծնված կամ մինչև պատերազմը ապրած ու աշխատած այլ ազգության պատկանող 10 հոգու (5 ռուս, մեկական ուկրաինացի, հույն, ասորի, քուրդ և ադրբեջանցի): Քանի որ առ այսօր հայ պատմագրության մեջ հերոսների ուՓառքի շքանշանի լրիվ ասպետների քանակի վերաբերյալ բերվում էին տարբեր թվեր, մենք մեր հոդվածում փորձեցինք ճշտել այն: Դա անշուշտ կօգնի դպրոցների,բուհերի և ռազմական համալսարանների դասախոսներին իրենց առօրյա աշխատանքում և մատաղ սերնդի ռազմահայրենասիրական ոգով դաստիարակելու կարևոր գործին:
References
Aghayan Ts., Khaleyan E., (1960), Urvagtser Sovetakan Hayastani patmut‘yan, Errord prak, Erewan, Hayk. SSṚ GA hrat, ēj 309: (in Armenian)
Aрutjunjan K. (2004), Uchastije aрmjanskogo naрoda v Vjelikoj Otjechjestvjennoj vojnje Sovjetskogo Sojuza (1941-1945), JEрjevan: Izd. «Gitutjun» NAN РA, s. 742. (in Russian)
Aрutjunjan K. (2004), Uchastije aрmjanskogo naрoda v Vjelikoj Otjechjestvjennoj vojnje Sovjetskogo Sojuza (1941-1945), JEрjevan: Izd. «Gitutjun» NAN РA, s. 748-843. (in Russian)
Aрutjunjan K․ (2005), Dokumjenty o gjeрoje Рossijskoj fjedjeрacii-moрskom ljetchikje Suрjenje Tashijevje «Vjestnik obsh’jestvjennyx nauk» (NAN РA), №2, s. 251-261. (in Russian)
Aрutjunjan K․ (2010), Uchastije aрmjanskogo naрoda v Vjelikoj Otjechjestvjennoj vojnje Sovjetskogo Sojuza (1941-1945), JEрjevan: Izd. «Zangak» NAN РA, s.110-114. (in Russian)
Aрutjunjan K. (2022), Gjeрoi Sovjetskogo Sojuza։ рusskije iz Aрmjenii (1941-1945gg․) JEрjevan: Izd-vo «Edit pрint», s. 96+8 рis. (in Russian)
Aрutjunjan K., Pogosjan G. (2010), Vklad aрmjanskogo naрoda v Vjelikoj Otjechjestvjennoj vojnje (1941-1945), JEрjevan: Izd. «Gitutjun» NAN РA, s. 841-849. (in Russian)
Barseghyan Kh. (1975), Hayrenakan mets paterazmi sovetahay patmagrut‘yuně, Erewan, HSH GA has. git. informats‘iayi sektori tpagrut‘yun, ēj 7: (in Armenian)
Girk‘ herosneri masin (1964), Erewan, HSSṚ GA hrat., 1964, ēj 363-366, 440-442: (in Armenian)
Gjeрoi Sovjetskogo Sojuza. Kрatkij biogрafichjeskij slovaр’ (1988) M.: Vojenizdat., t. 2, 1988, s. 556. (in Russian)
Gjeрoi Sovtskogo Sojuza. Istoрiko-statistichjeskij ochjeрk (1984), M.: Vojenizdat, 1984, s. 245. (in Russian)
Harut‘yunyan G. (2002), Khorhrdayin Miut‘yan hay herosneri ew P‘aṛk‘i shk‘anshani lriv aspetneri himnaharts‘ě hay patmagrut‘yan mej, Erewan, «Zangak» hrat., 95 ēj: (in Armenian)
Harut‘yunyan K․ (2017), Syunik‘i zavakneri masnakts‘ut‘yuně Hayrenakan mets paterazmin (1941-1945), Erewan, «Zangak» hrat., ēj 7-8: (in Armenian)
Hayots‘ patmut‘yun (2015), h. 3, g. 2, Erewan, «Zangak» hrat., 2015, ēj 493: (in Armenian)
Kavaljeрy oрdjena Slavy tрjex stjepjenjej (2000), Kрatkij biogрafichjesij slovaр’, M.: Vojenizdat, s. 420. (in Russian)
Kniga o Gjeрojax (1985), Jeрjevan: Izd. AN Aрmjanskij SSР, s. 6. (in Russian)
Melik‘set‘yan H. (1982), Sahakyan M., P‘aṛk‘i shk‘anshani hay aspetnerě, Erewan, «Hayastan» hrat, 120 ēj: (in Armenian)
Mnats‘akanyan A. (1975), Miasnakan shark‘erum, Erewan, «Hayastan» hrat., 446-450 ēj: (in Armenian)
Sovjetskaja Aрmjenija v gody Vjelikoj Otjechjestvjennoj vojny (1941-1945) (1975), Sboрnik dokumjentov i matjeрialov, JEрjevan: Izd. AN Aрmjanskij SSР, 1975, s. 634-636. (in Russian)
Vtoрaja miрovaja vojna. Itogi i uрoki (1985), M.: Vojenizdat, s. 212-213. (in Russian)
Downloads
Published
Issue
Section
License
Copyright (c) 2022 Volodya Gasparyan
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.
