Մերձավոր Արևելքի պատերազմները և փախստականների ճգնաժամը Եվրոպայում վերջին տասնամյակում: Իսլամի և հետքրիստոնեական քաղաքակրթության փոխազդեցությունը Արևմուտքում
DOI:
https://doi.org/10.46991/hc.2023.19.1.261Keywords:
Իսլամը Եվրոպայում, քաղաքակրթությունների բախում, փախստականների ճգնաժամ, աշխարհիկություն, հետմոդեռն կրոնականություն, կրոնագիտությունAbstract
Իր հայտնի և լայնորեն քննադատված «Քաղաքակրթությունների բախումը և փոփոխվող համաշխարհային կարգը» գրքում (հրատարակվել է 1996 թվականին) Սամուել Հանթինգթոնը պնդում էր, որ խոշոր քաղաքակրթությունները անհամատեղելի են: Նրա կարծիքով, քանի դեռ իսլամը մնում է իսլամ, իսկ Արևմուտքը մնում է Արևմուտք, երկու մեծ քաղաքակրթությունների միջև հիմնարար հակամարտությունը կշարունակի ապագայում սահմանել նրանց հարաբերությունները: Այժմ, վերջին տասնամյակի պատերազմների իրավիճակում, Մերձավոր Արևելքից հսկայական թվով փախստականներ են ժամանել Եվրոպա՝ իրենց հետ բերելով իսլամը։ Արդյո՞ք Հանթինգթոնը ճիշտ էր, երբ գրում էր Իսլամի և Արևմուտքի բախման մասին, թե՞, ընդհակառակը, արևմտյան քաղաքակրթությունն այժմ վարակված է իսլամով: Ինչո՞ւ Արեւմուտքը չի դիմադրում իսլամական մշակույթին: Նա մի կողմից հեշտությամբ հրաժարվում է քրիստոնեական արժեքներից, իսկ մյուս կողմից՝ բոլորովին չի գրավում իսլամը։ Ինչպիսի՞ն է կրոնական իրավիճակը Եվրոպայում ներկայումս և ո՞րը կարող է լինել փախստականների ճգնաժամի պայմաններում եվրոպական քաղաքակրթության գոյատևման երաշխիքը։ Կա՞ն արդյոք զուգահեռներ Եվրամիությունում և Հայաստանում տիրող իրավիճակի միջև։ Քաղաքակրթությունների փոխազդեցության ժամանակակից դրվագը կուսումնասիրվի կրոնագիտության տեսանկյունից։
References
Berghuijs Joantine. 2017, Multiple Religious Belonging in the Netherlands: An Empirical Approach to Hybrid Religiosity, “Open Theology” 2017 (3), pp. 19-37.
Bruce Steve. 2017a, Multiple Religious Belonging: Conceptual Advance or Secularization Denial?, “Open Theology” 2017 (3), pp. 603-612.
Bruce Steve. 2017b, Secular Beats Spiritual: The Westernization of the Easternization of the West, Oxford: Oxford University Press, 199 pages.
Europe’s Growing Muslim Population, November 29, 2017, Muslim Population Growth in Europe | Pew Research Center, accessed 19.11.2022.
Hemēns-Antila Jāko. 2017, Islāma rokasgrāmata, Ingrīdas Peldekses tulk., Rīga: Neputns, 2017, 280 lpp.
Huntington Samuel P. 1996, The Clash of Civilizations and the Remaking of World Order, New York: Simon&Schuster, 194 pages.
Islāma Terorisms un Postmodernie Rietumi. Saruna ar Māri Kūli raidījumā “Austošā saule”, Feb. 2021, 6. Islāma terorisms un postmodernie Rietumi. Saruna ar Māri Kūli. - Austošā Saule (austsaule.lv), skatīts 19.11.2022.
Least Religious Countries 2022, Least Religious Countries 2022 (worldpopulationreview.com), accessed 19.11.2022.
Pew: Romania Is Now Most Religious Country in Europe, 6 Dec 2018, Pew: Romania Is Now Most Religious Country in Europe (breitbart.com), accessed 19.11.2022.
Jenkins Philip. 2007, God’s Continent: Christianity, Islam, and Europe’s Religious Crisis, Oxford: Oxford University Press, 340 pages.
Kern Soeren. 2012, “Europeans Increasingly Converting to Islam”, Europeans Increasingly Converting to Islam :: Gatestone Institute, accessed 19.11.2022.
Refugees in Europe: Where they come from and where they want to go / “DW News”, November 5, 2022, Refugees in Europe: Where they come from and where they want to go | DW News - YouTube , accessed 18.11.2022.
Syria Refugee Crisis Explained, July 8 2022, Syria Refugee Crisis Explained (unrefugees.org), accessed 12.11.2022.
Taivāne Elizabete. 2020, Multiple Religious Belonging: Russian Reflections, “Occasional Papers on Religion in Eastern Europe”, vol. 40, Iss. 8. George Fox University, pp. 38-50.
Tēraudkalns Valdis. 2015, Kam no zaļās krāsas bail? Islamofobija mūsdienu Latvijā, Kam no zaļās krāsas bail? Islamofobija mūsdienu Latvijā | punctum (punctummagazine.lv), accessed 19.11.2022.
Vilkmanis Ģirts. 2016, “Jauns bīstams fenimens – islama konvertīti”, News.lv: Jauns, bīstams fenomens – islāma konvertīti 03.03.2016 Latvijas Avīze, accessed 19.11.2022.
Гогитидзе Ксения. 2021, 10 лет войне в Сирии. 10 главных вопросов, 10 лет войне в Сирии. 10 главных вопросов - BBC News Русская служба, accessed 12.11.2022.
Корчагина А. В. 2018, Психологические мотивы и последствия обращения в ислам: результаты социально-психологического исследования, “Minbar. Islamic Studies”, 11(2), cc. 375-385.
Трофимова О. Е. 2017, Миграционные процессы в Евросоюзе: Новые вызовы и риски // “Вестник Института экономики Российской Академии Наук”, Nr 5, cc. 132-145.
Хоружий С. С. 2011, Христианство и другие мировые религии в современном мире: в поисках новых перспектив диалога и взаимопонимания: Раздел коллективной монографии “Мировые религии в контексте современной культуры: новые перспективы диалога и взаимопонимания”, Спб., http://synergia-isa.ru/wp-content/uploads/2012/01/hor_dialog_religiy-2.pdf, accessed 01.08.2014.
References
Gogitidze Ksenija. 2021, 10 let vojni v Sirii. 10 glavnih voprosov, 10 лет войне в Сирии. 10 главных вопросов - BBC News Русская служба, accessed 12.11.2022. (In Russian)
Korchagina A.V. 2018, Psihologicheskije motivi in posledstvija obrash’enija v islam: rezul’taty social’no-psihologicheskogo issledovanija, “Minbar. Islamic Studies”, 11(2), ss. 375-385. (In Russian)
Trofimova O. Je. 2017, Migracionnije process v Jevrosojuze: Novije vizovy I riski // “Vestnik Instituta ekonomiki Rossijskoj Akademii Nauk”, Nr 5, ss. 132-145. (In Russian)
Horuzhij S. S. 2011, Hristianstvo i drugije mirovije religii v sovremennom mire: v poiskah novih perspektiv dialoga i vzaimoponimanija: Razdel kollektivnoj monografii “Mirovije religii v kontekste sovremennoj kul’tury: novije perspektivy dialoga i vzaimoponimanija”, Spb., http://synergia-isa.ru/wp-content/uploads/2012/01/hor_dialog_religiy-2.pdf, accessed 01.08.2014. (In Russian)
Downloads
Published
Issue
Section
License
Copyright (c) 2023 Elizabete Taivāne
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.
