Թուրքիա. միջնորդ թե՞ խաղացող Ռուսաստանի և Ուկրաինայի դիմակայությունում
DOI:
https://doi.org/10.46991/hc.2023.19.1.147Keywords:
Ռուս-ուկրաինական հակամարտություն,, Ղրիմի բռնակցում,, Թուրքիա,, Էրդողան,, թուրք-ուկրաինական հարաբերություններ,, ռուս-թուրքական «մրցակցային գործընկերություն»,, պատժամիջոցներ,, խաղաղարար միջնորդություն։Abstract
Թուրքիային հաջողվում է միաժամանակ լինել Ուկրաինայի և Ռուսաստանի ռազմավարական գործընկերը՝ չնայած այն հանգամանքին, որ այդ երկրները փաստացի պատերազմական վիճակում են գտնվում միմյանց հետ։ Թուրքիան հետևողականորեն դատապարտում է Ռուսաստանի կողմից Ղրիմի բռնակցումը և աջակցում է ՆԱՏՕ-ի ապագա անդամակցությանը Ուկրաինայի համար: Անկարան բանավոր կերպով դատապարտեց ռուսական ներխուժումը փետրվարի 24-ից գրեթե անմիջապես հետո, սակայն չմիացավ Ռուսաստանի դեմ պատժամիջոցներին։ Բայց հենց սկզբից նա ամեն կերպ փորձում էր դառնալ Մոսկվայի և Կիևի միջև խաղաղ բանակցությունների կազմակերպման գլխավոր միջնորդը։
Անկարան իր համար շահեկան դիրք է գրավում՝ փորձելով օգուտ ստանալ այլոց կոնֆլիկտից։ Միաժամանակ Թուրքիան փորձում է մեծացնել իր քաղաքական ազդեցությունը՝ հանդես գալով բանակցություններում որպես միջնորդ, որպես մեծ «խաղաղարար»։ Թուրքիան իրեն դիրքավորում է որպես իրական տարածաշրջանային առաջնորդ, և թե՛ Ռուսաստանի, թե՛ Ուկրաինայի հետ հարաբերություններում փորձում է հետևել «բաժանիր և տիրիր» հնագույն սկզբունքին։ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը ամենուր ձգտում է օգտվել Ռուսաստանի թույլ կողմերից և մեծացնել իր ազդեցությունը, ավելի ճիշտ՝ ներկայիս թուրքական իշխանությունների ընկալմամբ՝ «վերադարձնելու XIX դարի և XX դարի սկզբին իրենց կորցրած այդ ազդեցությունը»:
Ինչո՞ւ է Անկարան իրեն այդպես պահում, որո՞նք են Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Էրդողանի անձնական շահերն այս պատերազմում՝ նշված հարցերը կվերլուծվեն ներկայացվող հոդվածում։
References
Հովհաննիսյան Ա. 2014, Թուրքիայի քաղաքականությունը Ղրիմի ճգնաժամի նկատմամբ, Ժամանակակից Եվրասիա, հրատ. ՀՀ ԳԱԱ արևելագիտության ինստիտուտ, հ.3, No.2, էջ 16-31։
Akpınar P. 2016, An emerging mediator on the periphery: Turkey's mediations in the Syrian-Israeli talks and in Somalia.Doctoral thesis, Keele University.322p. https://eprints.keele.ac.uk/id/eprint/2498/1/AkpinarPhD2016.pdf.
Arlı K. 2014, “Türkiye son 6 yılda Rusya’ya 3 defa mağlup oldu”, Zaman, 8 Haziran 2014 http://www.zaman.com.tr/pazar_turkiye-son-6-yilda-rusyaya-3-defamaglup-oldu_2222897.html.
Daniel R., Lindenstrauss G. 2022, Walking a Fine Line: Turkey’s Mediation between Russia and Ukraine, and Relations with the West, No. 1586, April 7, 2022 https://www.inss.org.il/publication/turkey-russia-ukraine/
Davutoğlu A. 2013, Turkey’s Mediation: Critical Reflections from the Field, Middle East Policy, Vol. XX, No. 1, Spring 2013, pp. 83-90
Eralp D.U. editor, contributor) et al. 2016, Turkey as a Mediator: Stories of Success and Failure, Lanham, Maryland: Lexington Books, 158 p.
Erdogan: Black Sea grain deal result of Türkiye's mediation 2022, https://www.trtworld.com/turkey/erdogan-black-sea-grain-deal-result-of-t%C3%BCrkiye-s-mediation-63879
Hacıoğlu N. 2014, Ukrayna parçalanırsa, Türkiye’nin Kırım hakkı doğar, Hürriyet: 29 Ocak 2014, http://www.hurriyet.com.tr/dunya/25693129.asp.
Keating J. 2022, How Turkey is turning the war in Ukraine to its own advantage https://www.grid.news/story/global/2022/06/08/how-turkey-is-turning-the-war-in-ukraine-to-its-own-advantage/.
Kiraz S. 2023, 3 SORUDA - 2022'de Türkiye'nin arabulucu rolü https://www.aa.com.tr/tr/analiz/3-soruda-2022de-turkiyenin-arabulucu-rolu/2781143.
Mitchell G. 2015, Turkey: the almost mediator state, Turkish Policy Quarterly, Spring 2015, vol.14, Number 1, pp. 169-177.
Nesuk M., Ksiondzyk N. 1996, Ukraine in Turkish foreign policy, Chapter 6 (pp. 207-218) in Ukrainian Statehood in the Twentieth Century: Historical and Political Analysis. Kyiv: “Political Thought”, 1996, 448 p.
Secrieru S., Saari S., Bechev D. 2021, Fire and ice: The Russian-Turkish partnership, Chaillot Paper, No. 168, June 2021, European Union Institute for Security Studies (EUISS), 65 p.
Türkiye dünyaya örnek 2022, https://www.yenisafak.com/gundem/turkiye-dunyaya-ornek-3894973.
Wilks A. 2022, Turkey hopes to extend mediation role in Ukraine war after grain deal success https://www.al-monitor.com/originals/2022/08/turkey-hopes-extend-mediation-role-ukraine-war-after-grain-deal-success#ixzz7rMEgvy1y.
Yalçın H.B. 2012, The concept of “middle power” and the recent Turkish foreign policy activism, Afro Eurasian Studies, Vol. 1, Issue 1, Spring 2012, pp.195-213, https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/700486.
Арешев А. 2022, Турция как фактор украинского кризиса https://www.fondsk.ru/news/2022/04/07/turcia-kak-faktor-ukrainskogo-krizisa-55932.html.
Белов А. 2022, В вопросе Украины Эрдоган ходит по тонкой грани – POLITICO, 20.08.2022, http://www.noravank.am/rus/articles/detail.php?ELEMENT_ID=21734.
Блашке С. 2014, Опасный альянс униженных лидеров, https://www.inopressa.ru/article/17dec2014/welt/autokraten.html.
Веселов А. 2022, Турция и события на Украине, Интернет-журнал «Военно-политическая аналитика», 18.05.2022 https://vpoanalytics.com/2022/05/18/turtsiya-i-sobytiya-na-ukraine/.
Гостев А. 2022, Игры Эрдогана с Украиной, Россией и войной. Чего хочет Турция, 22 апреля 2022, https://www.svoboda.org/a/igry-erdogana-s-ukrainoi-rossiei-i-voinoi-chego-hochet-turcia/31815185.html.
Данилов С. 2022, Сирийский шантаж Эрдогана: зачем Турция идет на новый конфликт с союзниками https://ghall.com.ua/2022/06/08/sirijskij-shantazh-erdogana-zachem-turtsiya-idet-na-novyj-konflikt-s-soyuznikami/.
Державные амбиции Турции и главный интерес России: война и мир на Кавказе – мнение 2022, 16 июня https://eadaily.com/ru/news/2022/06/16/derzhavnye-ambicii-turcii-i-glavnyy-interes-rossii-voyna-i-mir-na-kavkaze-mnenie.
Канарова В. 2020, Сравнительный анализ украинско-турецких отношений, Постсоветский материк, 3(27)/2020, с. 33-41.
Канарова В. 2019, Украинско-турецкие отношения в 2014–2019 гг.: динамика, тенденции, перспективы, Постсоветские исследования, т. 2, № 7, с. 1536–1542.
Коноплянко П. 2022, Оценена выгода Турции от зерновой сделки https://www.mk.ru/economics/2022/11/01/ocenena-vygoda-turcii-ot-zernovoy-sdelki.html
Лукьянов Ф. 2022, Естественный медиатор Турция, Россия в глобальной политике, 15.06.2022, https://globalaffairs.ru/articles/estestvennyj-mediator-turcziya/.
Лукьянов: Находившиеся на вторых ролях державы становятся более напористыми https://rg.ru/2020/09/29/lukianov-nahodivshiesia-na-vtoryh-roliah-derzhavy-stanoviatsia-bolee-naporistymi.html.
Македонцев П. 2021, Украина под турецким крылом: исторические причины
https://eadaily.com/ru/news/2021/04/22/ukraina-pod-tureckim-krylom-istoricheskie-prichiny.
Миргород Д. 2022, Турция – на пределе «жёсткой» силы, Россия в глобальной политике, 04.04.2022, https://globalaffairs.ru/articles/turcziya-na-predele/.
Россия давит на Турцию там, где может, и чего хочет Эрдоган – Евгения Габер, UKRLIFE.TV https://www.youtube.com/watch?v=1i5L4FNNAws.
Тарасов С. 2023, Турцию хотят превратить в «Украину-2», 20.01.2023, https://regnum.ru/news/world/3772512.html.
Турецко-украинские отношения имеют 100-летнюю историю https://www.aa.com.tr/ru/%D1%82%D1%83%D1%80%D1%86%D0%B8%D1%8F/%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B5%D1%86%D0%BA%D0%BE-%D1%83%D0%BA%D1%80%D0%B0%D0%B8%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B5-%D0%BE%D1%82%D0%BD%D0%BE%D1%88%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F-%D0%B8%D0%BC%D0%B5%D1%8E%D1%82-100-%D0%BB%D0%B5%D1%82%D0%BD%D1%8E%D1%8E-%D0%B8%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%B8%D1%8E/2152111.
Downloads
Published
Issue
Section
License
Copyright (c) 2023 Անուշ Հովհաննիսյան
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.
