Политика Японии на Южном Кавказе (1992-2022 гг.)

Авторы

DOI:

https://doi.org/10.46991/hc.2023.19.1.113

Ключевые слова:

Япония, Южный Кавказ, политика, проблема Нагорного Карабаха, проблема Абхазии, Южная Осетия, Армения, Азербайджан, Грузия, экономическая помощь

Аннотация

Регион Южного Кавказа, благодаря своему географическому положению и наличию энергоносителей, имеет важное стратегическое значение, находясь в центре Евразийского континента и, являясь важнейшей осью, соединяющая Азию с Европой. Япония, формируя свою внешнюю политику в отношении Южного Кавказа, рассматривает последнего как часть Центральной Евразии и очень заинтересована в скорейшем установлении мира и стабильности во всем регионе. Являясь приверженцем позициям западных стран в отношении конфликтов на Южном Кавказе, в частности, в разрешении Нагорно Карабахской проблемы, Япония отводит важное место деятельности Минской группы ОБСЕ и выступает за скорейшее мирное урегулирование конфликта. Касательно проблемы Абхазии и Южной Осетии, Япония является сторонником сохранения территориальной целостности Грузии.

В статье были рассмотрены тенденции развития внешней политики Японии на Южном Кавказе, как часть Центральной Евразии, которые были представлены четырьмя этапами развития:

  1. 1991-1996 гг. этап ознакомления и установления дипломатических отношений,
  2. 1997-2003 гг. концептуальная политика «Евразийского» или «Японского Шелкового пути»,
  3. 2004-2018 гг. концептуальная политика диалога «Центральная Азия плюс Япония»,
  4. с 2018 года по настоящее время политика «Кавказская инициатива Японии».

Япония реализует свою экономическую политику в странах Южного Кавказа посредством программы Официальной помощи развития, предоставляя двустороннюю и многостороннюю помощь для развития целевых секторов в трех республиках.

Биография автора

Ева Арутюнян, Института Востоковедения Национальной Академии наук Армении

кандидат исторических наук, старший научный сотрудник, ученый секретарь Института Востоковедения Национальной Академии наук Армении

Библиографические ссылки

«Երևանի ՋԷԿ» ՓԲԸ, Հայաստանի Հանրապետության էներգետիկ ենթակառուցվածքների և բնական պաշարների նախարարության կայքէջ, http://www.minenergy.am/page/531 «Հայաստանի Հանրապետությունում սողանքային աղետի կառավարման ուսումնասիրություն» ծրագրի շրջանակներում Ճապոնիայի կառավարության Միջազգային Համագործակցության Գործակալության և Հայաստանի Հանրապետության քաղաքաշինության նախարարության միջև ստորագրված համաձայնագրով նախատեսված միջոցառումները նախապատրաստելու և իրականացնելու մասին, 29.03.2004, http://www.irtek.am/views/act.aspx?aid=24469

Իջևան քաղաքում թափոնների կառավարման կարողությունները բարձրացնելու համար աղբահավաք մեքենայի և աղբամանների տրամադրման դրամաշնորհային ծրագրի պայմանագրի ստորագրման արարողություն, https://www.am.emb-japan.go.jp/files/100144363.pdf?fbclid=IwAR1CP17DsZkXTeODfiDllC5iwHOONRoTEwueuFGi_V2WE7uR6Rq3nlK6U8U

Հայաստանում Ճապոնիայի դեսպանը կոչ է արել ապահովել Լաչինի միջանցքի երկայնքով տեղաշարժի ազատությունն ու անվտանգությունը, 10.01.2023, https://galatv.am/hy/3172835/?fbclid=IwAR0YsSU036xkwhGyLqQarEYWprGY1Wabmh_kpxUIhyTPJnCbLGIdoX-fhU0

Հարությունյան Ե. 2021, Ճապոնիայի տնտեսական քաղաքականությունը Հայաստանում (1992-2021թթ.), Բանբեր Արևելագիտության ինստիտուտ, Հատոր I (34), համար 2, էջ 165-184:

Հարությունյան Ե. 2022, Ճապոնիայի դերը հայերին աջակցելու և Հայաստանի տնտեսության մի շարք ոլորտների զարգացման հարցում, Պատմություն և մշակույթ հայագիտական հանդես, հ. 17, հ. 1, Երևան, էջ 101-117, https://doi.org/10.46991/hc.2022.17.1.101

Հովհաննիսյան Ն., Ամիրխանյան Մ., Կարապետյան Ռ. 2005, Հայաստան-Ճապոնիա. Քաղաքական, Տնտեսական, Մշակութային և գիտական հարաբերություններ, Երևան, Զանգակ-97, էջ 180+144 (ճապ.):

Ճապոնիայի և Հայաստանի Հանրապետության զարգացմանն ուղղված համագործակցություն, ՀՀ Ճապոնիայի դեսպանությունը, 2017, https://www.mofa.go.jp/files/000365207.pdf

Ճապոնիայի կառավարության «Սակավապահով ֆերմերների համար դրամաշնորհային աջակցություն» 10-րդ դրամաշնորհային ծրագրի շրջանակներում Հայաստանի Հանրապետություն ներկրված գյուղատնտեսական տեխնիկան տնօրինելու մասին, ՀՀ կառավարություն որոշում, 17. 02.2011թ., https://www.e-gov.am/gov-decrees/item/19075/

Միայն հնագույն պատմություն ունեցող ժողովուրդը կարող է այսպես գնահատել մեկ այլ հնագույն ժողովրդի պատմամշակութային ժառանգությունը, ՀՀ Կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի կայքէջ, https://escs.am/am/news/9318?fbclid=IwAR3o48AtmNrAKN-LQrxdgjc3oEiwG9jJRSfe5_GJ6quy3Kcir TCXjhA5vB8

Ստորագրվեց Հայաստանի և Ճապոնիայի միջև ներդրումների խրախուսման և պաշտպանության մասին համաձայնագիրը, 14.02.2018, https://www.mfa.am/hy/press-releases/2018/02/14/fm-japan-agreement/7946

Казухито Т., Евразийская дипломатия Японии (1997-2001 гг.), 28.07.2014, https://www.nippon.com/ru/features/c00205/?pnum=3

Sep 1922: The Brave Stance of the Japanese, https://www.greek-genocide.net/index.php/bibliography/newspapers/17-sep-1922-the-brave-stance-of-the-japanese-embros

Activities in Armenia, JICA's Projects in Armenia, Website of Japan International Cooperation Agency, https://www.jica.go.jp/armenia/english/activities/index.html

Agreement between Japan and the Republic of Armenia for the Liberalization, Promotion and Protection of Investment, https://www.mofa.go.jp/files/000386842.pdf

Agreement on Technical Cooperation between the Government of Japan and the Government of the Republic of Armenia, Website of Japan International Cooperation Agency, 08.06.2005,https://www.jica.go.jp/joureikun/act/actdata/110000118/current/FormEtc/13000018001000000002.pdf

Armenia and ADB, Website of Asian Development Bank, https://www.adb.org/countries/armenia/overview

Assistance by the United Nations Trust Fund for Human Security to the Project “Sustainable Livelihood for Socially Vulnerable Refugees, Internally Displaced and Local Families” in Armenia, Website of Ministry of Foreign Affairs of Japan, 02.03.2009, https://www.mofa.go.jp/announce/announce/2009/3/1188760_1130.html

Babkenian V. 2010, Cuba, China, Korea, Hawaii and the Armenian Genocide, https://armenianweekly.com/2010/11/10/cuba-china-korea-hawaii-and-the-armenian-genocide/

Country Assistance Policy for Respective Countries, Georgia, https://www.mofa.go.jp/policy/oda/assistance/country2.html#section3

DAC in Dates, The History of OECD’s Development Assistance Committee, 2006, https://www.oecd.org/dac/1896808.pdf

Dadabaev T. 2013, Japan’s search for its Central Asian policy, Asian Survey, Vol. 53, No. 3, pp. 506-532.

Diplomatic Bluebook, 2002, pp. 177-180, https://www.mofa.go.jp/policy/other/bluebook/2002/chap3-e.pdf

Diplomatic Bluebook, 2004, https://www.mofa.go.jp/policy/other/bluebook/2004/chap2-e.pdf

Diplomatic Bluebook, 2005, https://www.mofa.go.jp/policy/other/bluebook/2

Diplomatic Bluebook, 2006, https://www.mofa.go.jp/policy/other/bluebook/2006/07.pdf

Diplomatic Bluebook, 2019, https://www.mofa.go.jp/policy/other/bluebook/2019/html/chapter2/c020502.html

Entry into Force of the Japan-Georgia Investment Agreement, https://www.mofa.go.jp/press/release/press4e_003014.html

Ex-Post Evaluation of Japanese ODA Grant Aid Project “The Project for Improvement of Fire Fighting Equipment in Yerevan City”, Webiste of Japan International Cooperation Agency, https://www2.jica.go.jp/en/evaluation/pdf/2013_0867940_4_f.pdf

First Power Project Applying Preferential Interest Rate for Special Environmental Projects, 27.02.1998, https://www2.jica.go.jp/yen_loan/pdf/en/4627/19980227-ea.pdf

Foreign Minister for Foreign Affairs Mr. Taro Kono's visit to Armenia, https://www.am.emb-japan.go.jp/itpr_ja/b_000424.html

Foreign Minister Kono Visits Armenia, Georgia, Azerbaijan and Germany (September 2-7, 2018), 06.09.2018, https://www.mofa.go.jp/erp/ca_c/page24e_000239.html

Grant Agreement Signed between JICA and the Government of the Republic of Armenia, Website of Japan International Cooperation Agency, 16.02.2018, https://www.jica.go.jp/uzbekistan/english/office/topics/press180216.html

Grant Assistance for Grassroots Human Security Projects (GGP), Website of Embassy of Japan in Armenia, 11.08.2021, https://www.am.emb-japan.go.jp/itpr_en/b_000195.html

Harutyunyan Y. 2022, JICA's activities in Armenia and Azerbaijan (comparative analysis), Eastern Asian studies, N 5, pp. 88-107, https://arar.sci.am/dlibra/publication/353365/edition/325579/content

Hosoya Y., Japan in search of a New International identity, Nippon communications foundation, October 3, 2011, https://www.nippon.com/en/features/c00201/

Japan Bank for International Cooperation Provides the First ODA Loan, 14.10.1999, https://www2.jica.go.jp/yen_loan/pdf/en/4857/19991014.pdf

Japan International Cooperation Agency (JICA) Signed on Grant Agreement with Armenia: The Archive of the Public Television will be Digitized, Webiste of Japan International Cooperation Agency, 30.03.2017, https://www.jica.go.jp/uzbekistan/english/office/topics/170330.html

Japan International Cooperation Agency, Azerbaijan, https://www.jica.go.jp/azerbaijan/english/index.html

Japan International Cooperation Agency, Georgia, https://www.jica.go.jp/georgia/english/index.html

Japan’s Development Cooperation with the Republic of Armenia, Website of Ministry of Foreign Affairs of Japan, 2019, https://www.mofa.go.jp/files/000476406.pdf

Japan’s JICA notes prospects of cooperation with Armenia in ICT, https://armenpress.am/eng/news/1061097/

Japanese ODA Loan Agreement with Azerbaijan, Water Supply and Sewer System Improvements for Core Cities, 01.06.2009, https://www2.jica.go.jp/yen_loan/pdf/en/5898/20090601.pdf

JBIC Signs ODA Loan Agreement with Azerbaijan Government: Supporting Construction of Gas Combined-Cycle Power Plant Will Serve to Strengthen the Base of Economic Development, 13.05.2005, https://www2.jica.go.jp/yen_loan/pdf/en/5427/20050513.pdf

JICA's Grant Aid Projects in Azerbaijan, https://www.jica.go.jp/azerbaijan/english/activities/activity01.html

Joint Statement on Friendship and Partnership between Japan and the Republic of Armenia, Website of Ministry of Foreign Affairs of Japan, 19.12.2001, https://www.mofa.go.jp/region/europe/armenia/joint0111.html

Len Ch., «Understanding Japan’s Central Asian Engagement», in Japan’s Silk Road diplomacy: Paving the road Ahead, Washington D.C., Central Asia-Caucasus Institute and Silk road studies program, 2008, https://www.silkroadstudies.org/resources/pdf/Monographs/2008_12_BOOK_Len-Tomohiko-Tetsuya_Japan-Silk-Road-Diplomacy.pdf

Nazarmuhamedov B. 2018, Japan’s ODA Policy towards Central Asia and the Caucasus, Journal of International and Advanced Japanese studies, vol. 10, pp. 169-184.

New JICA, https://www.jica.go.jp/english/publications/jica_ archive/brochures/pdf/newjica2009.pdf

ODA by Region Central Asia and the Caucasus, Website of Ministry of Foreign Affairs of Japan, 16.08.2021, https://www.mofa.go.jp/policy/oda/page_000010.html#armenia

On the "Arc of Freedom and Prosperity". An Address by H.E. Mr. Taro Aso, Minister for Foreign Affairs on the Occasion of the 20th Anniversary of the Founding of the Japan Forum on International Relations, Inc., 12.03.2017, https://www.mofa.go.jp/policy/pillar/address0703.html

Opening Ceremony of the grant project on “Introduction of Clean Energy by Solar Electricity Generation System”, https://www.ge.emb-japan.go.jp/files/opening%20ceremony/solar%20_eng.pdf

Signing of a loan Agreement for Garadagh Solar Power Project in Azerbaijan (Private Sector Investment Finance): Contributing to achievement of the Paris Agreement goals and promotion of renewable energy in the oil-producing country, 03.08.2022, https://www.jica.go.jp/english/news/press/2022/20220803_30.html

Signing of a loan agreement to support micro, small and medium-sized enterprises (MSMEs) in Georgia (Private Sector Investment and Finance), 10.12.2021, https://www.jica.go.jp/english/news/press/2021/20211210_10e.html

Signing of Japanese ODA Loan Agreement with Georgia: Strengthening competitiveness as a regional logistics hub by improving an international corridor, 08.03. 2016, https://www2.jica.go.jp/yen_loan/pdf/en/6671/20160308.pdf

Signing of the Tax Convention between Japan and Azerbaijan, 27 December, 2022, https://www.mofa.go.jp/press/release/press4e_003203.html

Statement by Mr. Masahiko Koumura, Minister for Foreign Affairs, on the Situation in Georgia and South Ossetia, 09.09.2008, https://www.mofa.go.jp/announce/announce/2008/9/1183269_1050.html

Statement of the Embassy of Japan in Georgia on the so-called "parliamentary elections" in Abkhazia, 29.03.2022, https://www.ge.emb-japan.go.jp/itpr_ja/11_000001_00282.html

The Armed Confrontation along the contact line of Nagorno-Karabakh (Statement by Press Secretary Yoshida Tomoyuki), 28.09.2020, https://www.mofa.go.jp/press/release/press4e_002916.html

Yuasa T. 2007, Japan’s Multilateral Approach toward Central Asia, pp. 65-84, https://src-h.slav.hokudai.ac.jp/coe21/publish/no16_1_ses/04_yuasa.pdf

Опубликован

2023-07-01

Выпуск

Раздел

Articles