РАСПРОСТРАНЕЕННОСТЬ ИРАНСКОЙ КУЛЬТУРЫ И ПЕРСИДСКОГО ЯЗЫКА В ШУШИ СОГЛАСНО ПУТЕВЫМ ОЧЕРКАМ ПРОТОИЕРЕЯ ЕГИШЕ (ОВАКИМ) ГЕГАМЯНЦА

Авторы

  • Тереза Амрян Ереванский государственный университет

DOI:

https://doi.org/10.46991/jos.2023.23.1.051

Ключевые слова:

Персидский язык, культура, язык, территория, святыня, место паломничества

Аннотация

Автор XIX века Егише старший священник протоиерей Гегамянц, также известный армянскому читателю как Айкуни, в 1885 году совершил поездку по Арцаху и опубликовал свой труд «Путевые заметки». В работе Гегамянца примечательны упоминания о распространении иранской культуры и персидского языка в городе Шуши. Благодаря сведениям Гегамянца о персах, живших в Шуши в то время, мы получаем представление о том, чем они занимались и какую роль играли персы в жизни города, какие отношения у них были с с армянскими соседями. Говоря о быте местного армянского населения, Гегамянц отмечал, что армяне также пели персидские песни во время радостных событий, армяне участвовали в свадьбах своих соседов персов и наоборот. Говоря о некоторых армянских школах, автор отмечал, что в этих школах также преподавался персидский язык. В своей работе Гегамянц упоминал о переводе жемчужин персидской литературы на армянский язык и их издании в городе Шуши. Гегамянц упоминал о персидских святилищах в Шуши и в окрестностях города, а также о местах паломничества, которые посещали персы. Сведения, представленные Гегамянцом, часто встречаются и в других источниках, но работа Гегамянца отличается вольным, непринужденным и непосредственным изложением. В этом смысле исследование данных, предоставленных этим первоисточником, очень информативно, познавательно и весьма актуально.

Библиографические ссылки

Ավագյան, Սմբատ, Էջեր Լեռնային Ղարաբաղի կուլտուր-կրթական կյանքի պատմությունից, Երևան, «Հայաստան» հրատարակչություն, 1982։

Ավագյան, Սմբատ, Նյութեր Ղարաբաղի նախասովետական շրջանի մամուլի պատմությունից, Երևան, Երևանի համալսարանի հրատարակչություն, 1969։

Բարխուդարեանց, Մակար, Աղուանից երկիր և դրացիք, Արցախ, Գանձասար Աստուածաբանական կենտրոն, 1999։

Գեղամյանց, Եղիշե, Ուղեգնացական ակնարկներ, Երևան, Հայկական ճարտարապետությունն ուսումնասիրող հիմնադրամ, 2010։

Լէօ, Պատմութիւն Ղարաբաղի հայոց թեմական հոգեւոր դպրոցի (1838-1913), Թիֆլիզ, Տպարան Ն․ Աղանեանի, Պօլից․ 7, 1914:

Ծատրյան Մայա, Արզումանյան Մարիետա, «Ասկերանի շրջանի Դաշուշեն համայնքի շրջակայքի դենդրոֆլորան», Արցախի պետական համալսարանի Գիտական տեղեկագիր, (Ստեփանակերտ, 2017): 155-164։

Կարապետյան, Սամվել, Հայ մշակույթի հուշարձանները Խորհրդային Ադրբեջանին բռնակցված շրջաններում, Երևան, ՀՀ ԳԱԱ «Գիտություն» հրատարակչություն, 1999։

Հայկունի, «Ուղեգնացական ակնարկներ», Մեղու Հայաստանի, (Թիֆլիս, 1885) № 49, Հինգշաբթի, 27 Յունիսի:

Հայկունի, «Ուղեգնացական ակնարկներ», Մեղու Հայաստանի, (Թիֆլիս, 1885) № 50, Կիւրակէ, 30 Յունիսի:

Հայկունի, «Ուղեգնացական ակնարկներ», Մեղու Հայաստանի, (Թիֆլիս, 1885) № 51, Հինգշաբթի, 4 Յուլիսի:

Հայկունի, «Ուղեգնացական ակնարկներ», Մեղու Հայաստանի, (Թիֆլիս, 1885) № 56, Կիւրակէ, 21 Յուլիսի:

Հայկունի, «Ուղեգնացական ակնարկներ», Մեղու Հայաստանի, (Թիֆլիս, 1885) № 57, Հինգշաբթի, 25 Յուլիսի:

Հայկունի, «Ուղեգնացական ակնարկներ», Մեղու Հայաստանի, (Թիֆլիս, 1885) № 59, Հինգշաբթի, 1 Օգոստոսի:

Հայկունի, «Ուղեգնացական ակնարկներ», Մեղու Հայաստանի, (Թիֆլիս, 1885) № 62, Հինգշաբթի, 11 Օգոստոսի:

Հայկունի, «Ուղեգնացական ակնարկներ», Մեղու Հայաստանի, (Թիֆլիս, 1885) № 64, Կիւրակէ, 18 Օգոստոսի:

Հայկունի, «Ուղեգնացական ակնարկներ», Մեղու Հայաստանի, (Թիֆլիս, 1885) № 65, Հինգշաբթի, 22 Օգոստոսի:

Հայկունի, «Ուղեգնացական ակնարկներ», Մեղու Հայաստանի, (Թիֆլիս, 1885) № 79, Հինգշաբթի, 10 Հոկտեմբերի:

Հարությունյան, Գրիշա, Ժողովրդական կրթության զարգացումը լեռնային Ղարաբաղում, Երևան, «Լույս» հրատարակչություն, 1985։

Ղարաբաղի հայոց հոգևոր թեմական դպրանոցի 75-ամեակը, Շուշի, Տպարան Բ․ Տէր-Սահակեանի, 1913։

Սանթրոսյան, Մուշեղ, Արևելահայ դպրոցը 19-րդ դարի առաջին կեսին, Երևան, Հայպետուսմանկհրատ, 1964։

Սարգսյան, Սլավա, Արցախի բնակավայրերը (ստուգաբանություններ), Երևան, 2018։

Տեր-Գասպարյան, Ռուբեն, Շուշի, Երևան, Հայաստանի ԳԱ հրատարակչություն, 1993։

Րաֆֆի, Խամսայի մելիքությունները (1600-1827), Թիֆլիս, Կովկասի Կառավարչ․ գլխ․ կառավար․ տպարան, 1882։

Tonoyan, Artyom. “Armenia-Azerbaijan: Rethinking Role of Religion in the Nagorno-Karabakh Conflict, Religion, Conflict, and Stability in the Former Soviet Union.” In Religion, Conflict, and Stability in the Former Soviet Union, edited by Migacheva, Katya, and Frederick, Bryan. Rand Corporation, 2018, pp. 11-33.

Əlizadə, Həsən İfxa, Şuşa şəhərinin tarixi [Շուշի քաղաքի պատմությունը], առաջաբան և տառադարձ.` Ն. Ախունդովի // Qarabağnamə, 3-üncü kitab (գլխ. խմբ.`Ա. Ֆարզալիև), Bakı, 2006։

Կայքեր

Շուշիի Գոհար տիկնոջ Վերին մզկիթը լիովին իրանական կրոնամշակութային օրինակներից է. արևելագետ, 14․10․2019, https://artsakhpress.am/arm/news/115214 (հասանելի է 25․06․2023)։

Շուշիում վերականգնվել է Գոհար տիկնոջ Վերին մզկիթը, 04․10․2019, https://www.aravot.am/2019/10/04/1070083/ (հասանելի է 25․06․2023)։

Շուշիում վերականգնվել է Գոհար տիկնոջ Վերին մզկիթը, 08․10․2019, https://escs.am/am/news/5191 (հասանելի է 25․06․2023)։

Загрузки

Опубликован

2023-10-09

Как цитировать

Амрян, Т. (2023). РАСПРОСТРАНЕЕННОСТЬ ИРАНСКОЙ КУЛЬТУРЫ И ПЕРСИДСКОГО ЯЗЫКА В ШУШИ СОГЛАСНО ПУТЕВЫМ ОЧЕРКАМ ПРОТОИЕРЕЯ ЕГИШЕ (ОВАКИМ) ГЕГАМЯНЦА. Вопросы Востоковедения, 23(1), 51–65. https://doi.org/10.46991/jos.2023.23.1.051