ԱԾԽԱԾՆԱՅԻՆ ՊՈԼԻԳՈՆՆԵՐԻ ՀԱՅԵՑԱԿԱՐԳԸ ԵՎ ԴՐԱՆՑ ԶԱՐԳԱՑՄԱՆ ՀԵՌԱՆԿԱՐՆԵՐԸ ՀԱՅԱՍՏԱՆՈՒՄ

Authors

  • Ալեքսանդր Վ․ Օլչև Լոմոնոսովի անվան Մոսկվայի պետական համալսարանի աշխարհագրության ֆակուլտետ, Ռուսաստանի Դաշնություն
  • Վարդուհի Գ․ Մարգարյան ԵՊՀ ֆիզիկական աշխարհագրության և ջրաօդերևութաբանության ամբիոն, Հայաստան https://orcid.org/0000-0003-3498-0564
  • Արմեն Մ․ Սեդրակյան Հայաստանի ազգային պոլիտեխնիկական համալսարանի կիրառական մաթեմատիկայի և ֆիզիկայի ֆակուլտետ, Հայաստան

DOI:

https://doi.org/10.46991/PYSU:C/2023.57.3.248

Keywords:

fluxes of greenhouse gases, network of carbon polygons, monitoring, emissions and absorption

Abstract

Բնական էկոհամակարգերում ջերմոցային գազերի արտանետման և կլանման մոնիտորինգ, ինչպես նաև բնական էկոհամակարգերում ջերմոցային գազերի հոսքը վերահսկելու տեխնոլոգիական լուծումներ մշակելու համար, որոնք ուղղված են դրանց արտանետումների նվազեցմանը և մթնոլորտից դրանց կլանումը մեծացնելուն, Ռուսաստանում ստեղծվել է ածխածնային պոլիգոնների ցանց։ Պիլոտային նախագիծը ցածր ածխածնային զարգացման ռազմավարության կարևոր մասն է՝ Ռուսաստանի տնտեսությունը ածխա-թթվացնելու և այն գլոբալ էներգետիկ անցմանը հարմարեցնելու, ջերմոցային գազերի արտանետումների կրճատման և մինչև 2060 թ.-նը Ռուսաստանում ածխածնային չեզոքության հասնելու համար: Սահմանված նպատակներին հասնելու համար փորձնական նախագիծը օգտագործում է ինտեգրված մոտեցում, ներառյալ ածխածնի հաշվեկշռի և և ջերմոցային գազերի հոսքերի երկրային չափումները, հեռահար զոնդավորման տվյալներն ու մաթեմատիկական մոդելավորման մեթոդները: Ջերմոցային գազերի հոսքերի մոնիտորինգային դիտարկումներ իրականացնելու համար օգտագործվում են ջերմոցային գազերի հոսքերի ուղղակի և անուղղակի որոշման համար փորձարարական մոտեցումների լայն շրջանակ: Դաշտային պայմաններում հոսքերի չափման ուղղակի մեթոդներից օգտագործվում է տուրբուլենտ պուլսացիայի և բացահայտման տեսախցիկների մեթոդները։ Ջերմոցային գազերի հոսքերի մոնիտորինգի համար ածխածնային պոլիգոնները նախատեսվում է բաշխել ցամաքային և ջրային բնական էկոհամակարգերում, ինչը թույլ է տալիս գնահատել ջերմոցային գազերի էմիսիայի և կլանման տարածական ու ժամանակային փոփոխականության մասշտաբները: Հայաստանի տարածքը կլիմայական պայմանների և լանդշաֆտների բազմազանությամբ եզակի տարածաշրջան է։ Ջերմոցային գազերի հոսքերի մոնիտորինգի համակարգի ստեղծումը կարող է ծառայել որպես բնական էկոհամակարգերի կողմից կլիմայական ակտիվ գազերի արտանետման և կլանման վերաբերյալ ներկայացուցչական տվյալներ ստանալու երաշխիք, առաջիկա տասնամյակներում Հայաստանի ածխածնային չեզոքության հասնելու հեռանկարով։

Downloads

Published

2023-12-25

How to Cite

Օլչև Ա. Վ., Մարգարյան Վ. Գ., & Սեդրակյան Ա. Մ. (2023). ԱԾԽԱԾՆԱՅԻՆ ՊՈԼԻԳՈՆՆԵՐԻ ՀԱՅԵՑԱԿԱՐԳԸ ԵՎ ԴՐԱՆՑ ԶԱՐԳԱՑՄԱՆ ՀԵՌԱՆԿԱՐՆԵՐԸ ՀԱՅԱՍՏԱՆՈՒՄ. ԵՊՀ Գիտական տեղեկագիր. Երկրաբանական և աշխարհագրական գիտություններ, 57(3 (261), 248–254. https://doi.org/10.46991/PYSU:C/2023.57.3.248

Issue

Vol. 57 No. 3 (261) (2023)

Section

Գիտաժողովի նյութեր

License

Copyright (c) 2023 ԵՊՀ Գիտական տեղեկագիր

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.

Most read articles by the same author(s)