ՀԱՍԱՐԱԿ ԵՎ ԱՐՏՈՆՅԱԼ ԲԱԺՆԵՏՈՄՍԵՐՈՎ ՀԱՎԱՍՏՎՈՂ ԻՐԱՎՈՒՆՔՆԵՐԻ ՈՐՈՇ ՀԻՄՆԱՀԱՐՑԵՐ

Abstract

Սույն հե­տա­զո­տա­կան աշ­խա­տան­քը նվիր­ված է կոր­պո­րա­ցիա­նե­րի (բաժ­նե­տի­րա­կան ըն­կե­րութ­յուն­նե­րի) կող­մից թո­ղարկ­ված սո­վո­րա­կան և ար­տոն­յալ բաժ­նե­տոմ­սե­րով հա­վաստ­վող ի­րա­վունք­նե­րի, դրանց բո­վան­դա­կութ­յան, ի­րա­կա­նաց­ման ներ­պե­տա­կան և օ­տա­րերկր­յա կա­ռու­ցա­կար­գե­րի վեր­լու­ծութ­յա­նը, հա­սա­րակ (սո­վո­րա­կան) բաժ­նե­տոմ­սե­րի տար­բեր դա­սե­րի (տե­սակ­նե­րի) ներդր­ման հար­ցե­րի ու­սում­նա­սի­րութ­յա­նը: Աշ­խա­տութ­յու­նում ու­սում­նա­սիր­վել են սո­վո­րա­կան և ար­տոն­յալ բաժ­նե­տոմ­սե­րը և դ­րանց տե­սակ­նե­րը ՀՀ բաժ­նե­տի­րա­կան օ­րենսդ­րութ­յան մեջ փո­փո­խութ­յուն­նե­րի և լ­րա­ցում­նե­րի հա­մա­տեքս­տում։ Նաև շեշ­տադր­վել են նոր օ­րենսդ­րա­կան կար­գա­վո­րում­նե­րը՝ կապ­ված մի քա­նի տար­բեր դա­սե­րի (տե­սակ­նե­րի) սո­վո­րա­կան բաժ­նե­տոմ­սե­րի նա­խա­տես­ման և դ­րանց ա­ռանձ­նա­հատ­կութ­յուն­նե­րի հետ։ ՏՀԶԿ ս­տան­դարտ­նե­րի և չա­փա­նիշ­նե­րի լույ­սի ներ­քո ա­ռա­ջարկ­վել է հրա­ժար­վել սո­վո­րա­կան բաժ­նե­տոմ­սե­րի ինս­տի­տու­տի ներդ­րու­մից, ո­րոնք այդ բաժ­նե­տոմ­սե­րի սե­փա­կա­նա­տե­րե­րին տա­լիս են մե­կից ա­վե­լի ձայ­նի ի­րա­վունք, քա­նի որ դա վտան­գում է սո­վո­րա­կան բաժ­նե­տոմ­սե­րի մնա­ցած սե­փա­կա­նա­տե­րե­րի ի­րա­վունք­ներն ու օ­րի­նա­կան շա­հե­րը, և խախտ­վում է ար­դա­րութ­յան սկզբուն­քը: Օ­րենսդ­րա­կան փո­փո­խութ­յուն­նե­րի հիմ­քում ըն­կած են վեն­չու­րա­յին կա­պի­տա­լի և հրեշ­տակ ներդ­րող­նե­րի վե­րա­բեր­յալ օ­տա­րերկր­յա պե­տութ­յուն­նե­րի օ­րենսդ­րա­կան կար­գա­վո­րում­նե­րը, ո­րոնք, ըստ էութ­յան, կի­րա­ռե­լի չեն սո­վո­րա­կան բաժ­նե­տոմ­սե­րի և դ­րան­ցով հա­վաստ­վող ի­րա­վունք­նե­րի նկատ­մամբ։ Միա­ժա­մա­նակ, վե­րոնշ­յալ կար­գա­վո­րում­նե­րի առ­կա­յութ­յան դեպ­քում ո­րոշ բաժ­նե­տե­րեր (սո­վո­րա­կան բաժ­նե­տոմ­սե­րի սե­փա­կա­նա­տե­րեր) հնա­րա­վո­րութ­յուն են ստա­նում նույն և/­կամ ցածր գնե­րով ձեռք բե­րել սո­վո­րա­կան բաժ­նե­տոմ­սեր՝ մե­կից ա­վե­լի ձայ­նի ի­րա­վուն­քով, նե­րառ­յալ՝ այլ ար­տո­նութ­յուն­նե­րով և լ­րա­ցու­ցիչ ա­ռա­վե­լութ­յուն­նե­րով։ Այս դեպ­քում խախտ­վում է բաժ­նե­տե­րե­րի ի­րա­վա­չափ և ար­դա­րա­ցի շա­հե­րի հա­վա­սա­րակշ­ռութ­յու­նը։ Արդ­յուն­քում, ա­ռա­ջարկ­վում է ձեռն­պահ մնալ վե­րոնշ­յալ ինս­տի­տու­տից և դրա կա­ռու­ցա­կար­գե­րից։