ՄՇՏԱԴԻՏԱՐԿՄԱՆ ԱԶԳԱՅԻՆ ՄԵԽԱՆԻԶՄԵՐ. ՄԱՐԴԿԱՆՑ ԹՐԱՖԻՔԻՆԳԻ ԴԵՄ ՊԱՅՔԱՐԻ ՀԶՈՐԱՑՈՒՄ

Abstract

Մարդ­կանց թրա­ֆի­քին­գի դեմ պայ­քա­րը պա­հան­ջում է բազ­մա­կող­մա­նի և բազ­մա­շերտ մո­տե­ցում: Այն պետք է նե­րա­ռի ոչ միայն քրեա­կան ար­դա­րա­դա­տութ­յան ար­ձա­գան­քը մարդ­կանց թրա­ֆի­քին­գի հան­ցա­գոր­ծութ­յա­նը և դ­րա ձևե­րին, այլ նաև զո­հե­րի պաշտ­պա­նութ­յու­նը, ա­ջակ­ցութ­յու­նը և այլ էա­կան ի­րա­վունք­ներ: Այդ նպա­տա­կով ակն­կալ­վում է, որ պե­տութ­յուն­նե­րը կստեղ­ծեն անհ­րա­ժեշտ ինս­տի­տուտ­ներ և մե­խա­նիզմ­ներ, ո­րոնք պետք է ա­պա­հո­վեն մար­դու ի­րա­վունք­նե­րի վրա հիմն­ված մո­տե­ցում մարդ­կանց թրա­ֆի­քին­գի զո­հե­րի նկատ­մամբ:

Մարդ­կանց թրա­ֆի­քին­գի դեմ պայ­քա­րի կա­ռուց­ված­քում ան­կախ մշտա­դի­տար­կու­մը ա­ռանց­քա­յին դեր ու­նի: Այն նպաս­տում է կան­խար­գել­մա­նը, պատ­շաճ հա­կազդ­մա­նը, քա­ղա­քա­կա­նութ­յան մշակ­մա­նը, մի­ջազ­գա­յին հա­մա­գոր­ծակ­ցութ­յա­նը և ո­լոր­տում մար­դու ի­րա­վունք­նե­րի պաշտ­պա­նութ­յան ընդ­հա­նուր բա­րե­լավ­մա­նը: Այդ մե­խա­նիզմ­նե­րը նշա­նա­կա­լի դեր ու­նեն քա­ղա­քա­կա­նութ­յուն մշա­կող­նե­րին ա­ջակ­ցե­լու ռազ­մա­վա­րա­կան փաս­տաթղ­թե­րի մշակ­ման և ի­րա­կա­նաց­ման գոր­ծում՝ նպաս­տե­լով մարդ­կանց թրա­ֆի­քին­գի դեպ­քե­րի բա­ցա­հայտ­մա­նը և ի­րա­վա­պահ մար­մին­նե­րին դրանք հա­ղոր­դե­լու, ինչ­պես նաև մի­ջազ­գա­յին կազ­մա­կեր­պութ­յուն­նե­րի, մաս­նա­վո­րա­պես՝ մշտա­դի­տարկ­ման մե­խա­նիզմ­նե­րի հետ տե­ղե­կատ­վութ­յան փո­խա­նակ­մա­նը: Ա­վե­լին, այն կա­րող է ծա­ռա­յել որ­պես կա­մուրջ քա­ղա­քա­ցիա­կան հա­սա­րա­կութ­յան և իշ­խա­նութ­յուն­նե­րի միջև՝ ընդգ­ծե­լով քա­ղա­քա­ցիա­կան հա­սա­րա­կութ­յան դե­րը զո­հե­րին ա­ջակ­ցե­լու գոր­ծում: Ի վեր­ջո, մարդ­կանց թրա­ֆի­քին­գի դեմ մշտա­դի­տարկ­ման ազ­գա­յին մե­խա­նիզմ­նե­րը կա­րող են ներգ­րավ­վել նաև հա­սա­րա­կութ­յան լայն շեր­տե­րի ի­րա­զեկ­վա­ծութ­յան բարձ­րաց­ման գոր­ծում՝ խնդի­րը մատ­չե­լի  ներ­կա­յաց­նե­լով:

Սույն հոդ­վա­ծը նպա­տակ ու­նի բա­ցա­հայ­տել, թե ին­չու է կարևոր մարդ­կանց թրա­ֆի­քին­գի դեմ պայ­քա­րի ազ­գա­յին մշտա­դի­տարկ­ման մե­խա­նիզմ­նե­րի առ­կա­յութ­յու­նը, դրա ման­դա­տը և տար­բեր մո­դել­նե­րը, ո­լոր­տի ազ­գա­յին և մի­ջազ­գա­յին մշտա­դի­տարկ­ման­ մե­խա­նիզմ­նե­րի գոր­ծու­նեութ­յան սի­ներ­գիան, շա­հագր­գիռ կող­մե­րի հետ հա­մա­գոր­ծակ­ցութ­յու­նը, ինչ­պես նաև ներ­կա­յաց­նե­լու մի­ջազ­գա­յին չա­փա­նիշ­ներն ու լա­վա­գույն փոր­ձը՝ հիմն­ված երկր­նե­րի հա­տուկ օ­րի­նակ­նե­րի վրա: