Տարածքային զարգացման ցուցանիշների համակարգը ՀՀ մարզերի օրինակով

Authors

  • Ենոք Հակոբյան տնտեսագիտության թեկնածու
  • Գագիկ Չախոյան տնտեսագիտության թեկնածու

DOI:

https://doi.org/10.46991/BYSU:G/2023.14.1.053

Keywords:

տարածքային զարգացում, ցուցանիշների համակարգ, մոնիտորինգ, վարչատարածքային միավորներ, քանակական գնահատում, մրցունակություն, համահարթեցում

Abstract

Տա­րած­քա­յին հա­մա­հարթ զար­գա­ցու­մը և մր­ցու­նա­կութ­յան բարձ­րա­ցու­մը կար­ևոր են Հա­յաս­տա­նի Հան­րա­պե­տութ­յան տնտե­սա­կան կա­յուն ա­ճի հա­մար: Ուս­տի կա­ռա­վա­րութ­յան կող­մից մշա­կած տա­րած­քա­յին զար­գաց­ման ռազ­մա­վա­րութ­յուն­նե­րը և ծ­րագ­րե­րը նպա­տա­կաուղղ­ված են բնակ­չութ­յան ե­կամ­տի աղբ­յուր­նե­րի դի­վեր­սի­ֆի­կաց­մա­նը, տա­րած­քա­յին զար­գաց­ման հա­մա­հար­թեց­մա­նը, կեն­սա­պայ­ման­նե­րի բա­րե­լավ­մա­նը, զբաղ­վա­ծութ­յան հա­վա­սար մա­կար­դա­կի ա­պա­հով­մա­նը: Այս հա­մա­տեքս­տում ա­ռանց­քա­յին է տա­րած­քա­յին զար­գաց­ման քա­ղա­քա­կա­նութ­յան արդ­յունք­նե­րի գնա­հատ­ման և վե­րահսկ­ման ցու­ցա­նիշ­նե­րի հա­մա­կար­գի մշա­կու­մը: Հոդ­վա­ծում ներ­կա­յաց­ված են Տա­րած­քա­յին զար­գաց­ման ցու­ցա­նիշ­նե­րի հա­մա­կար­գը ու վեր­ջի­նիս կա­ռուց­ման մո­տե­ցու­մը, ո­րոնք մշակ­վել են «Ա­ջակ­ցութ­յուն տա­րած­քա­յին կա­ռա­վար­ման նա­խա­րա­րութ­յա­նը. ա­ջակ­ցութ­յուն տա­րած­քա­յին զար­գաց­ման գոր­ծըն­թաց­նե­րին» ԵՄ տեխ­նի­կա­կան ա­ջակ­ցութ­յան ծրագ­րի շրջա­նակ­նե­րում՝ Հա­յաս­տա­նում ի­րա­կա­նաց­ված և­ ըն­թա­ցիկ տա­րած­քա­յին զար­գաց­ման բա­րե­փո­խում­նե­րի հա­մա­տեքս­տում: Ա­ռա­ջարկ­ված ցու­ցա­նիշ­նե­րի հա­մա­կար­գը կա­րող է դառ­նալ տա­րած­քա­յին զար­գաց­ման քա­ղա­քա­կա­նութ­յան բա­րե­փո­խում­նե­րի շնոր­հիվ ձեռք բեր­ված արդ­յունք­նե­րի գնա­հատ­ման և վե­րահսկ­ման գոր­ծըն­թա­ցի հիմ­քը, կբա­ցա­հայ­տի վար­չա­տա­րած­քա­յին միա­վոր­նե­րի մրցակ­ցա­յին դիր­քե­րը, կնպաս­տի տա­րած­քա­յին զար­գաց­ման քա­ղա­քա­կա­նութ­յան ա­ռաջ­նա­հեր­թութ­յուն­նե­րի սահ­ման­մա­նը և­ ա­ռա­վել արդ­յու­նա­վետ ու հիմ­նա­վոր ո­րո­շում­նե­րի կա­յաց­մա­նը: Տա­րած­քա­յին զար­գաց­ման ցու­ցա­նիշ­նե­րի հա­մա­կար­գը հոդ­վա­ծում վեր­լուծ­վում է ՀՀ մար­զե­րի ո­րոշ օ­րի­նա­կով (2010-2021 թթ.): Ս­տաց­ված արդ­յունք­նե­րը ցույց են տա­լիս ՀՀ մար­զե­րի զար­գաց­ման նշա­նա­կա­լի տար­բե­րութ­յուն­նե­րը, վեր­ջին տաս­նամ­յա­կում կա­տար­ված փո­փո­խութ­յուն­նե­րը:

Author Biographies

Ենոք Հակոբյան, տնտեսագիտության թեկնածու

 

 

Գագիկ Չախոյան, տնտեսագիտության թեկնածու

 

 

 

References

-2025 թթ. Մարզային մակարդակի տարածքային զարգացման ռազմավարություններ։

Fingleton, B. (2003). Models and Simulations of GDP per Inhabitant Across Eu-rope’s Regions: A Preliminary View. In: Fingleton, B. (eds) European Regional Growth. Ad-vances in Spatial Science. Springer, Berlin, Heidelberg,

WIDUTO, A. (2016). Beyond GDP: Regional development indicators,

Drewnowski, J. (1972). Social indicators and welfare measurement: remarks on methodology. The Journal of Development Studies, 8(3),

Mancha-Navarro, Tomás & Moscoso, Fabio & Santos, Juan. (2017). A re-gional competitiveness index for Spain. Revista de Estudios Regionales,

Bronisz, U., Heijman, W. & Miszczuk, (2008) A. Regional competitiveness in Poland: Creating an index . Jahrb Regionalwiss 28,

Jackson, T., McBride, N., Abdallah, S., & Marks, N. (2008). Measuring regional progress: regional index of sustainable economic well-being (R-ISEW) for all the English regions,

-2025 թթ. Հայաստանի տարածքային զարգացման ռազմավարություն,

Հայաստանի Հանրապետության մարզերը և Երևան քաղաքը թվերով, 2022,

Հայաստանի Հանրապետության մարզերը և Երևան քաղաքը թվերով, 2018,

Հայաստանի Հանրապետության մարզերը և Երևան քաղաքը թվերով, 2013,

Downloads

Published

2023-04-17

How to Cite

Հակոբյան Ե., & Չախոյան Գ. . (2023). Տարածքային զարգացման ցուցանիշների համակարգը ՀՀ մարզերի օրինակով. Բանբեր Երևանի համալսարանի. Տնտեսագիտություն, 14(1 (40), 53–63. https://doi.org/10.46991/BYSU:G/2023.14.1.053

Issue

Section

Տնտեսամաթեմատիկական մոդելավորում