Երկրների տնտեսական կայունության համաթվի տեսամեթոդական հիմնադրույթները

Abstract

Տն­տե­սա­կան բարդ հա­մա­կար­գի յու­րա­քանչ­յուր ինս­տի­տուտ, ըստ էութ­յան, իր ազ­դե­ցութ­յունն է ու­նե­նում երկ­րի տնտե­սա­կան կա­յու­նութ­յան նվա­զեց­ման կամ բարձ­րաց­ման վրա։ Երբ հա­յացք ենք նե­տում հա­մաշ­խար­հա­յին տնտե­սութ­յա­նը, այդ տա­րա­կարգ ինս­տի­տուտ­նե­րը պա­տա­հա­կան կամ ոչ պա­տա­հա­կան եր­ևույթ­նե­րի ազ­դե­ցութ­յամբ շա­րու­նա­կա­բար փո­խում են ի­րենց բնույ­թը՝ փո­փո­խե­լով նաև հա­մաշ­խար­հա­յին տնտե­սա­կան կա­յու­նութ­յան մա­կար­դա­կը։ Հիմք ըն­դու­նե­լով տնտե­սա­կան կա­յու­նութ­յան կար­ևո­րութ­յու­նը՝ անհ­րա­ժեշտ է վեր հա­նել այն գոր­ծոն­նե­րը, ո­րոնց ազ­դե­ցութ­յան տի­րույ­թում տնտե­սա­կան կա­յու­նութ­յու­նը դրա­կա­նո­րեն ներ­գոր­ծում է երկր­նե­րի տա­րա­տե­սակ են­թա­կա­ռուց­վածք­նե­րի վրա:

Հոդ­վա­ծում քննարկ­վում են Եվ­րա­միութ­յան 25 երկր­նե­րում տնտե­սա­կան կա­յու­նութ­յան ար­դի խնդիր­նե­րը։ Այս բարդ հար­ցի լուծ­ման հա­մար օգ­տա­գործ­վել են տնտե­սա­չա­փա­կան մե­թոդ­ներ, մաս­նա­վո­րա­պես՝ EViews ծրագ­րա­յին փա­թե­թի օգ­նութ­յամբ ի­րա­կա­նաց­վել է կո­ռել­յա­ցիոն-ռեգ­րե­սիոն վեր­լու­ծութ­յուն: Ս­տաց­ված արդ­յունք­նե­րը ցույց են տվել, որ յու­րա­քանչ­յուր երկ­րում տնտե­սա­կան կա­յու­նութ­յուն ա­պա­հո­վե­լու հա­մար անհ­րա­ժեշտ է ու­շադ­րութ­յուն դարձ­նել այն­պի­սի հա­մաթ­վե­րի մա­կար­դակ­նե­րին, ինչ­պի­սիք են հա­մաշ­խար­հա­յին նո­րա­րա­րութ­յան, տնտե­սա­կան բար­դութ­յան, մարդ­կա­յին նե­րու­ժի զար­գաց­ման և­ ո­րա­կի են­թա­կա­ռուց­ված­քի հա­մաթ­վե­րը: Մեր հաշ­վարկ­նե­րի արդ­յուն­քում պարզ­վել է, որ Եվ­րա­միութ­յան յու­րա­քանչ­յուր երկ­րի տնտե­սա­կան կա­յու­նութ­յունն ա­պա­հո­վե­լու հա­մար անհ­րա­ժեշտ է ի­րա­կա­նաց­նել բա­րե­փո­խում­ներ տնտե­սա­կան տա­րաբ­նույթ ուղ­ղութ­յուն­նե­րով, ո­րոնք ներ­կա­յաց­ված են սույն հե­տա­զո­տութ­յու­նում։