Ցորենի արժեշղթայի կատարելագործման ուղիները Հայաստանի Հանրապետությունում

Abstract

ՀՀ-ում պա­րե­նա­յին անվ­տան­գութ­յան ա­պա­հով­ման ներ­կա­յիս հա­մա­կար­գը գոր­ծում է ոչ արդ­յու­նա­վետ՝ պայ­մա­նա­վոր­ված կազ­մա­կեր­պա­կան, կա­ռա­վար­ման, տնտե­սա­կան, ֆի­նան­սա­կան և­ այլ գոր­ծոն­նե­րով: Ըստ էութ­յան հա­մա­կարգ­ված չեն գոր­ծում գյու­ղատն­տե­սա­կան ար­տադ­րան­քի գնման, վե­րամ­շակ­ման և­ ընդ­հան­րա­պես ար­ժեշղ­թա­նե­րում նե­րառ­ված են­թա­կա­ռուց­վածք­ներն ու օ­ղակ­նե­րը: Գ­յու­ղատն­տե­սա­կան ար­տադ­րան­քի ար­ժեշղ­թա­յում գյու­ղա­ցիա­կան տնտե­սութ­յուն­նե­րի դե­րի արժ­ևո­րու­մը և ս­պաս­վե­լիք ե­կա­մուտ­նե­րի մա­կար­դա­կի հա­մա­պա­տաս­խա­նե­ցումն ու կա­յու­նա­ցու­մը մնում են օ­րա­կար­գա­յին:

Հոդ­վա­ծի նպա­տակ­ներն են ՀՀ-ում ցո­րե­նի ար­ժեշղ­թա­յի վեր­լու­ծութ­յամբ՝ վեր հա­նել գյու­ղա­ցիա­կան տնտե­սութ­յուն­նե­րի տեղն ու դե­րը, հիմ­նա­վո­րել ճյու­ղա­յին քա­ղա­քա­կա­նութ­յան մի­ջո­ցա­ռում­նե­րի հա­մա­լիր մո­տե­ցում­ներ ի­րա­կա­նաց­նե­լու անհ­րա­ժեշ­տութ­յու­նը:

Հոդ­վա­ծի ու­սում­նա­սի­րութ­յան խնդիր­ներն են՝ վեր­լու­ծել ցո­րե­նի ար­տադ­րութ­յան ար­ժեշղ­թան, հիմ­նա­կան դե­րա­կա­տար­նե­րի գոր­ծու­նեութ­յու­նը, ար­ժեշղ­թա­յի ար­տադ­րութ­յան օ­ղա­կում առ­կա բա­ցե­րը և լուծ­ման ու­ղի­նե­րը:

Հե­տա­զո­տութ­յան ըն­թաց­քում օգ­տա­գործ­վել են դիա­լեկ­տի­կա­կան, գի­տա­կան աբստ­րակ­ցիա­յի, վեր­լու­ծութ­յան մե­թոդ­նե­րը: Հոդ­վա­ծի հա­մար տե­ղե­կատ­վա­կան և մե­թո­դա­բա­նա­կան հիմքն են ե­ղել հե­ռա­խո­սա­յին հար­ցա­խույ­զնե­րը, ՀՀ վի­ճա­կագ­րա­կան կո­մի­տեի տե­ղե­կագ­րերն ու հրա­պա­րա­կում­նե­րը, տար­բեր գի­տա­կան հան­դես­նե­րում հրա­տա­րակ­ված հա­մա­պա­տաս­խան նյու­թե­րը։

Հա­յաս­տա­նում հա­ցա­հա­տի­կի ար­տադ­րութ­յու­նը պետք է դի­տար­կել զար­գաց­ման ո­լոր­տա­յին գե­րա­կա­յութ­յուն­նե­րի շար­քում, ցո­րե­նի ար­տադ­րութ­յան և­ ինք­նա­բա­վութ­յան մա­կար­դա­կի բարձ­րաց­մանն ուղղ­ված քա­ղա­քա­կա­նութ­յու­նը պետք է ու­նե­նա հա­մա­կար­գա­յին և հաս­ցեա­կան բնույթ: Որ­պես հե­տա­զո­տութ­յան արդ­յունք ներ­կա­յաց­վում է ցո­րե­նի ար­տադ­րութ­յամբ զբաղ­վող գյու­ղա­ցիա­կան տնտե­սութ­յուն­նե­րի խմբա­յին դա­սա­կարգ­ման անհ­րա­ժեշ­տութ­յու­նը՝ ար­տադ­րատն­տե­սա­կան ցու­ցա­նիշ­նե­րի հա­մադր­մամբ և ցո­րե­նի ար­ժեշղ­թա­յի արդ­յու­նա­վետ գոր­ծու­նեութ­յա­նը միտ­ված կլաս­տե­րա­յին մո­տե­ցում­նե­րի կի­րա­ռ­մամբ: