Պետական բաժնետիրական ընկերությունների և սուվերեն ֆոնդերի կառավարման և վերահսկողության խնդիրներն ու առանձնահատկությունները ՀՀ-ում

Authors

  • Սարգիս Թևոսյան Երևանի պետական համալսարան

DOI:

https://doi.org/10.46991/BYSU:G/2023.14.3.055

Keywords:

պետական ձեռնարկություն, ռազմավարական կառավարում, սուվերեն ֆոնդեր , մասնավորեցում, ազգայնացում, կառավարության միջամտություն, կառավարման մարտահրավերներ, հաշվետվողականություն, թափանցիկություն, գործառնական արդյունավետություն, կոռուպցիա, սոցիալ-տնտեսական ազդեցություն

Abstract

Հոդ­վա­ծում քննարկ­վում է պե­տա­կան սե­փա­կա­նութ­յուն հան­դի­սա­ցող բաժ­նե­տի­րա­կան ըն­կե­րութ­յուն­նե­րի դե­րը երկ­րի տնտե­սութ­յու­նում և ֆի­նան­սա­կան հա­մա­կար­գում: Վեր­լու­ծե­լով նաև մի շարք ան­վա­նի տնտե­սա­գետ­նե­րի տե­սա­կետ­նե­րը՝ բա­ցա­հայտ­վել են մի շարք խնդիր­ներ, ո­րոնք բնո­րոշ են պե­տա­կան մաս­նակ­ցութ­յամբ ըն­կե­րութ­յուն­նե­րի արդ­յու­նա­վետ կա­ռա­վար­մա­նը: Նշ­ված ըն­կե­րութ­յուն­նե­րի դե­րը դի­տարկ­վել է ե­րեք տար­բեր տե­սանկ­յուն­նե­րից, մի դեպ­քում՝ որ­պես  պե­տա­կան բյու­ջե շա­հու­թա­բա­ժին­ներ վճա­րող և պետբ­յու­ջեի մուտ­քեր ա­պա­հո­վող մար­մին­ներ, մյուս դեպ­քում՝ որ­պես պե­տութ­յան քա­ղա­քա­կա­նութ­յան շրջա­նակ­նե­րում այն­պի­սի ո­լորտ­նե­րում գոր­ծող օ­ղակ­ներ, որ­տեղ մաս­նա­վոր մաս­նակ­ցութ­յամբ հնա­րա­վոր չէ ա­պա­հո­վել պե­տութ­յան նա­խան­շած նպա­տակ­նե­րը: Բա­ցի այդ՝ պե­տա­կան ֆոն­դե­րի առն­չութ­յամբ դրանք դի­տարկ­վել են որ­պես տնտե­սութ­յուն ներդ­րում­նե­րի տես­քով ֆի­նան­սա­կան հոս­քեր ա­պա­հո­վող մար­մին­ներ: Հոդ­վա­ծում ա­ռանձ­նաց­վել և դա­սա­կարգ­վել են նշված բո­լոր դեպ­քե­րում պե­տա­կան բաժ­նե­մա­սի կա­ռա­վար­ման գոր­ծըն­թա­ցի խնդիր­նե­րը և հ­նա­րա­վոր ռիս­կե­րը ՀՀ-ում, ինչ­պես նաև ներ­կա­յաց­վել են դրանց լուծ­ման նո­րա­րա­րա­կան ա­ռա­ջարկ­ներ: Ի­րա­կա­նաց­վել են օ­տա­րերկր­յա պե­տութ­յուն­նե­րում պե­տա­կան մաս­նակ­ցութ­յամբ ըն­կե­րութ­յուն­նե­րի վե­րա­բեր­յալ վի­ճա­կագ­րա­կան տվյալ­նե­րի հա­մադ­րութ­յուն­ներ:

Ա­ռանձ­նաց­վել են պե­տա­կան բաժ­նե­մա­սի կա­ռա­վար­ման գոր­ծըն­թա­ցում մար­տահ­րա­վեր­նե­րի, ֆի­նան­սա­կան գոր­ծըն­թաց­նե­րի, գոր­ծառ­նա­կան գոր­ծու­նեութ­յան արդ­յու­նա­վե­տութ­յան, թա­փան­ցի­կութ­յան և հաշ­վետ­վո­ղա­կա­նութ­յան, օ­րենսդ­րա­կան և­ ի­րա­վա­կան, սո­ցիալ-տնտե­սա­կան ազ­դե­ցութ­յան և­ այլ կար­ևոր խնդիր­ներ, ո­րոնք քննարկ­վել են հա­մա­կար­գա­յին մո­տեց­ման շրջա­նակ­նե­րում:

Author Biography

Սարգիս Թևոսյան, Երևանի պետական համալսարան

Հայցորդ, Երևանի պետական համալսարան

References

Pier Angelo Toninelli, The rise and fall of state-owned enterprise in the western world, , university of milan-bicocca, Cambridge university press 2000, 226 pages,

Gerard Roland, foreword by Joseph E. Stglitz, Pivatization successes and failures, 2008, Columbia University Press, 231 pages,

Reassessing the Role of State-Owned Enterprises in Central, Eastern, and Southeastern Europe, An IMF staff team led by Christine Richmond, Peter Dohlman, Jacques Miniane, and James Roaf, in collaboration with EBRD staff, Copyright ©2019 International Monetary Fund, 114 pages

Aharoni Y. and R. Lachman, 1982, Can the manager’s mind be nationalized?

Merith Celasun, State-owned enterprises in the Middle East and North Africa, privatization, performance and reform, Copyright ©2001The Economic Research Forum for the Arab Countries, Iran and Turkey, 125 pages

State tate-Owned wned Enterprises nterprises inin Middle iddle East ast, North orth Africa frica, and and Central Asia, ©International Monetary Fund. Not for Redistribution, 93 pages

Kowalski, P. et al. (2013-04-24), “State-Owned Enterprises: Trade Effects and Policy Implications”, OECD Trade Policy Papers, No. 147, OECD Publishing, Paris. http://dx.doi.org/10.1787/5k4869ckqk7l-en

RA Law "On Joint-Stock Companies"

https://www.arlis.am/documentview.aspx?docID=69106

The N 1238 resolution of government of the Republic of Armenia of june 22, 2006 on determining the maximum allowable limits of certain expenditure made by companies with state ownership of more than 50 percent https://www.arlis.am/documentview.aspx?docid=181042

Paul A. Samuelson, William D. Nordhaus, Economics nineteenth edition, McGraw-Hill/Irwin,2009, Quebecor World Versailles Inc.

Downloads

Published

2024-01-16

How to Cite

Թևոսյան Ս. (2024). Պետական բաժնետիրական ընկերությունների և սուվերեն ֆոնդերի կառավարման և վերահսկողության խնդիրներն ու առանձնահատկությունները ՀՀ-ում . Բանբեր Երևանի համալսարանի. Տնտեսագիտություն, 14(3 (42), 55–67. https://doi.org/10.46991/BYSU:G/2023.14.3.055

Issue

Section

Կառավարում