Ձևաբանության հարցեր (նմանաձայնությունը ձայնարկության տեսակ, ժխտումը որպես քերականական-ձևաբանական կարգ)
DOI:
https://doi.org/10.46991/BYSU:B/2024.15.1.079Keywords:
նմանաձայնություն, ձայնարկություն, խոսքի մաս, տեսակ, կամային, զգացական, բնաձայնական, ժխտում, ձևաբանական կարգ, քերականական իմաստ, քերականական ցուցիչ, չ և մի ժխտական մասնիկներAbstract
Հոդվածում քննվող հարցերը (նմանաձայնությունը որպես ձայնարկության տեսակ և ժխտման քերականական-ձևաբանական կարգը) արդի հայերենի ձևաբանության տեսության մեջ ոչ բավարար չափով քննարկված կամ տարակարծությունների ենթակա հարցերից են։ Կատարված վերլուծությունը բերում է այն համոզման, որ՝ 1․ նմանաձայնությունները, չնայած ձայնարկության մյուս երկու տեսակներից (զգացական և կոչական) ունեցած իմաստային, ձևային-հնչյունական և մասամբ նաև բառակազմական-գործառական տարբերություններին, այնուամենայնիվ ընդհանուր խոսքիմասային հատկանիշներով զգալի ընդհանրություններ ունեն այդ երկու տեսակների հետ, ուստի թեկուզ պայմանականորեն կարող են զետեղվել ձայնարկություն կոչված խոսքի մասի համակարգում՝ որպես առանձին՝ երրորդ տեսակ։ 2․ Ժխտման քերականական կարգը հայերենի ձևաբանական մակարդակում ունի իրեն բնորոշ իմաստային (քերականական իմաստ) և ձևային (արտահայտության քերականական միջոցներ) խմբային հատկանիշներ և հետևաբար կարող է մտածվել և ընդունվել որպես բային ներհատուկ քերականական կարգերից մեկը։
References
Ս․ Աբրահամյան, Չթեքվող խոսքի մասերը և նրանց բառական ու քերականական հատկանիշների փոխհարաբերությունը ժամանակակից հայերենում, Եր., 1965, էջ 536։
Ս․ Պալասանեան, Քերականութիւն մայրենի լեզուի, Թիֆլիս, 1884, էջ 103։
Մ․ Աբեղյան, Հայոց լեզվի տեսություն, Եր․, 1965, էջ 128։
Է․ Աղայան, Ժամանակակից հայերենի հոլովումը և խոնարհումը, էջ 135։
Մ․ Ասատրյան, Ժամանակակից հայոց լեզվի ձևաբանության հարցեր, Գ, Եր․, 1979, էջ 370-371։
Ա․ Մարգարյան, Հայոց լեզվի քերականություն․ ձևաբանություն, Եր․, 2004, էջ 602։
Ա․ Այտընյան, Քննական քերականություն աշխարհաբար կամ արդի հայերեն լեզվի, վերահրատ․, Եր․, 1987, էջ 136։
Գ․ Ջահուկյան, Ժամանակակից հայերենի տեսության հիմունքները, Եր․, 1974, էջ 364։
Յու․ Ավետիսյան, Հ․ Զաքարյան, Ձևաբանություն, Եր․, 2015, էջ 191։
Ա․ Սարգսյան, Ժխտման կարգով պայմանավորված համաձայնությունը հայերենում // «Լեզու և լեզվաբանություն», Եր․, 2016, թիվ 2, էջ 40-53։
Լ․ Սանթրյան, Ժխտման արտահայտությունը հայերենում, Եր․, 2011, էջ 41-102։
Խ․ Բադիկյան, Ժամանակակից հայոց լեզվի ձևաբանություն, Եր․, 2010, էջ 126։
Գ․ Ջահուկյան, Ժամանակակից հայերենի տեսության հիմունքները, էջ 350-351։
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2024 Բանբեր Երևանի համալսարանի
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.