Мифические истоки пейзажа в поэзии Амо Сагияна

Авторы

  • Нвард Варданян Ереванский Государственный Университет

DOI:

https://doi.org/10.46991/BYSU:B/2024.15.2.032

Ключевые слова:

Амо Сагян, пейзаж, Сюник,, миф, знаковая систека, мифотворческий образ мира, гора, дерево, пшеница

Аннотация

В статье рассматриваются мифические истоки пейзажа в поэзии Амо Сагяна. В частности, рассматриваются проявления одухотворения природы, мифологической аллегории, отождествления и слияния человека с природой, вытекающие из спиритуалистического мировоззрения. Мифологические сюжеты, услышанные в детстве от дедушки, переплетенные с впечатлениями, полученными от великолепного Сюникского пейзажа, в дальнейшем обусловливают богатые сказочными аллегориями выражения сагьяновского пейзажа. Пейзаж переплетается с мифом, становится средством мифотворческого изображения мира и раскрывает новый заряд первоначальных мысленных образов в восприятии поэта-натуралиста 20-го века. Ось мира, гора, древо жизни, тонырь на горе, парень-пшеница, драконье ущелье - поглощающее солнце, и другие мифологические представления обретают новую жизнь и форму выражения под пером поэта, глубоко чувсвующую природу.  Именно на этой основе в дальнейшем формируется система уникальная символов родной природы Сагяна, которая выходя за рамки Сюникских границ, завершает мифологическую и творческую картину родины.

Биография автора

Нвард Варданян, Ереванский Государственный Университет

кандидат филологических наук, доцент кафедры армянской литературы ЕГУ, старший научный сотрудник отдела фольклора Института археологии и этнографии НАН РА

Библиографические ссылки

Համո Սահյան, Իրիկնահաց, Երևան, «Սովետական գրող» հրատ., 1977, էջ 3:

Վարդանյան Ն., Մի երգի մշակման պատմություն // Գիտության աշխարհում. գիտահանրամատչելի հանդես, Եր., № 3, 2020, Էջ 22-26:

Ֆրեզեր, Ոսկե ճյուղը, Եր., «Հայաստան» հրատ., 1989, էջ 137-138:

Ս. Հարությունյան, Հայ առասպելաբանություն, Բեյրութ, «Վահէ Սեթէան», 2000, էջ 257-274:

Ա. Ղազիյան, Համո Սահյանի քնարերգության ժողովրդական ակունքները // Պատմա-բանասիրական հանդես, 2005, № 3, էջ 77-87:

Համո Սահյան, Գրչի, խոսքի, խղճի կշիռը (կազմող՝ Շորս Դավթյան), Եր., «Ոսկան Երևանցի» հրատ., 2003, 273 էջ:

Մկրտչյան Լևոն, Զրույցներ բանաստեղծի հետ, Երևան, «Սովետական գրող» հրատ., 1984, էջ 157:

Ա.Ղանալանյան, Ավանդապատում, Եր., 1969, էջ 10:

Ս. Հարությունյան, Հայ առասպելաբանություն, էջ 232:

Ա.Պետրոսյան, Մասիս/Արարատը՝ հայոց Օլիմպոս և նրա առասպելները // Լրաբեր հասարակական գիտությունների, 2020, № 2, էջ 158-178:

Ստ.Լիսիցյան, Զանգեզուրի հայերը, Եր., 1969, էջ 279:

Топоров В.Н., Древо мировое // Мифы народов мира, М., 1992, с. 398-406:

Համո Սահյան, Քարե պատարագ, Եր., «Նաիրի», 1999, 364:

Ս.Հարությունյան, Հայ ժողովրդական հանելուկներ, Եր., ՀՍՍՀ ԳԱ հրատ. 1965, էջ 8:

Համո Սահյան, Դաղձի ծաղիկ, Եր., 1986, էջ 59:

Համո Սահյան, Երկեր երկու հատորով, հ. 2, Եր., 1984, էջ 373:

Ստ. Լիսիցյան, Լեռնային Ղարաբաղի հայերը // Հայ ազգագրություն և բանահյուսություն, հ. 12, Եր., 1981, էջ 66:

Գ.Ստեփանյան, Նոր տարուց վերջին զանգ. Տոնական պրակտիկաներ, հիշողություն և վերակազմում, Եր., 2020, էջ 38-44:

Համո Սահյան, Երկեր երկու հատորով, հ. 2, էջ 71-72:

Համո Սահյան, Ինձ բացակա չդնեք. Անտիպ բանաստեղծությունների ժողովածու, Եր., 1998, էջ 95:

Վարդանյան Ն.Խ., Խոսքի պաշտամունքի և բանաստեղծի՝ որպես քուրմ-ծիսարարի առասպելական ընկալումների շուրջ // Բանահյուսություն և գրականություն. Միջազգային գիտաժողովի նյութեր, Գավառ, 2023, էջ 260-273:

Загрузки

Опубликован

2024-07-15

Как цитировать

Варданян, Н. (2024). Мифические истоки пейзажа в поэзии Амо Сагияна. Вестник Ереванского Университета: Филология, 15(2 (44), 32–44. https://doi.org/10.46991/BYSU:B/2024.15.2.032

Выпуск

Раздел

Фольклористика