Внутренняя политика армянского царя Аршака II
DOI:
https://doi.org/10.46991/hc.2022.17.1.007Ключевые слова:
Аршак II, католикос Нерсес, Гнел, Тирит, внутренняя политика, Аршакаван, министр, церковь, Айр мардпетАннотация
Подводя итоги, можно констатировать, что проводимая Аршаком II внутренняя политика является одной из самых поучительных страниц истории Армении. Армянский царь с самого начала своего правления преследовал идею укрепления государства, на что был направлен каждый его шаг во внутренней политике.
Временное затишье в регионе в начале его правления позволило Аршаку II значительно укрепить свои позиции внутри страны. Прежде всего, армянский царь стал постепенно возвращать ко двору князей, покинувших свои владения, расставил пограничные стражи во всех частях страны, усилил войско и успешно завершил борьбу за престол.
Во второй фазе своего правления армянскому царю удалось вести упорную борьбу с церковью и экономически укрепившимися князьями. Прежде всего, Аршак II построил город Аршакаван, позволив там жить элементам, недовольным князьями и церковью. Недовольные царем князья напали на город, разрушили его и вырезали население. Затем началась война между «министрами» и царем , но ни одна из сторон не добилась успеха. По просьбе князей и Аршака II католикос Нерсес примирил их. Однако вскоре после событий в Аршакаване Аршак II напал на князей, аннулировав соглашение. Семья Камсараканов была наказана одной из первых. Для восстановления внутреннего единства страны Аршаком ІІ Нерсес был низложен из католикосата, а новым католикосом был назначен один из его верных священнослужителей, Чунак.
Библиографические ссылки
ԳՐԱԿԱՆՈՒԹՅԱՆ ՑԱՆԿ
Աստուրեան Հ. (1912), Քաղաքական վերաբերութիւններ ընդմէջ Հայաստանի եւ Հռովմայ 190 էն ն. Ք. մինչեւ 428 յ. Ք., Վենետիկ, հրատ. Ս. Ղազար, 391 էջ:
Արմեն Հ. (1967), Արշակունիք և լուսավորչյաններ, «Պատմաբանասիրական հանդես», N 1, 54-64 էջ:
Գարագաշեան Ա. (1895), Քննական պատմութիւն հայոց, ըստ նորագոյն պատմական, լեզուաբանական եւ բանասիրական տեղեկութեանց, մասն Գ, Թիֆլիս, հրատ. Մ. Դ. Ռօտինեանցի, 381 էջ:
Լեո (1966), Երկերի ժողովածու, հ. Ա, Ե., հրատ. «Հայաստան», 567 էջ:
Կանոնագիրք հայոց (1964), հ. Ա, աշխատասիրությամբ Վ. Հակոբյանի, Ե., հրատ. ՀՍՍՌ ԳԱ, 740 էջ:
Հայոց պատմություն (2018), ԳԱԱ, հ. Բ, Միջին դարեր (IV դ.-XVII դ. առաջին կես), գք. Ա (IV դ. սկիզբ - IX դ. կես), Ե., հրատ. «Զանգակ-97», 704 էջ:
Հարությունյան Հ. (1945), Հայաստանը Արշակունիների ժամանակ (1-429 թթ.), Ե., հրատ. Մանկավարժական ինստիտուտի, 155 էջ:
Մանանդյան Հ. (1934), Ֆեոդալիզմը հին Հայաստանում (Արշակունիների ու մարզպանության շրջան), Ե., հրատ. Մելքոնյան ֆոնդի, 337 էջ:
Մանանդյան Հ. (1978), Քննական տեսություն հայ ժողովրդի պատմության, հ․ Բ, մաս Ա, Ե., ՀՍԱՀ ԳԱ հրատ., 646 էջ:
Մովսես Խորենացի (1981), Պատմութիւն հայոց, բնագիրը և ներածութիւնը Մ. Աբեղեանի և Ս. Յարութիւնեանի, Ե., «Երևանի համալս.», 588 էջ:
Մովսիսեան Յ. (1884), Հայաստանեայցս առաքելական Ս. Եկեղեցւոյ պատմութիւն, Վաղարշապատ, հրատ. Սրբոյ կաթողիկէ Էջմիածնի, 381 էջ:
Մուրատեան Ե. (1900), Քննական պատմութիւն Արշակ Երկրորդի եւ անոր Պապ որդւոյն, Աղեքսանդրիա, հրատ. «Արաքս», 198 էջ:
Պալասանեան Ս. (1902), Պատմութիւն հայոց, սկզբից մինչեւ մեր օրերը, Թիֆլիս, հրատ. Տ. Մ. Ռօտինեանցի, 571 էջ:
Պետրոսյան Ե. (1995), Հայ եկեղեցու պատմություն, մասն Ա (սկզբից մինչև 1441 թ.), Էջմիածին, հրատ. Մայր աթոռ Ս. Էջմիածին, 188 էջ:
Փավստոս Բուզանդ (1987), Պատմութիւն հայոց, բնագիրը Ք. Պատկանեանի, Ե., «Երևանի համալս.», 456 էջ:
Օրմանեան Մ․ (1909), Տրդատէ Արտաշէս ժամանակագրական դիտողութիւններ, «Հանդես ամսօրեայ», թիւ 8, օգոստոս, 241-246 էջ:
Аммиан Марцеллин (2005), Римская История, перевод с латинского Ю. Кулаковского и А. Сонни, Москва, Издательство «АСТ», 631 с.
Markwart J. (1930), Südarmenien und die Tigrisquellen nach griechischen und arabischen Geographen, Studien zur armenischen Geschichte, IV, Wien, ''Mechitharisten-Buchdruckerei'', 125-628 s.
Markwart J. (1932), Die Entstehung der armenischen Bistümer: kritische Untersuchung der armenischen Überlieferung, Orientalia Christiana, Vol. XXVII, Septembri, Num. 80, Roma, 137-236 s.
REFERENCES
Asdurjean H. (1912), K‘aghak‘agan vjerajerut‘iwnnjer ěntmēj Hayasdani yw Hrovmay 190 ēn n. K‘. minch‘yw 428 y. K‘., Vjenjedig, hrad. S. Ghazar, 391 ēj:
Armjen H. (1967), Arshakunik‘ ew lusavorch‘yannjer, «Patmabanasirakan handjes», N 1, 54-64 ēj:
Karakashjean A. (1895), K‘nnagan badmut‘iwn hayots‘, ěsd norakoyn badmagan, ljezuapanagan yw panasiragan djeghjegut‘jeants‘, masn G, T‘i flis, hrad. M. T. Rōdinjeants‘i, 381 ēj:
Ljeo (1966), JErkjeri zh’oghovatsu, h. A, JE., hrat. «Hayastan», 567 ēj:
Kanonagirk‘ hayots‘ (1964), h. A, ashkhatasirut‘yamp V. Hakobyani, JE., hrat. HSSR GA, 740 ēj:
Hayots‘ patmut‘yun (2018), GAA, h. B, Mijin darjer (IV d.-XVII d. arajin kjes), gk‘. A (IV d. skizb - IX d. kjes), JE., hrat. «Zangak-97», 704 ēj:
Harut‘yunyan H. (1945), Hayastaně Arshakuninjeri zh’amanak (1-429 t‘t‘.), JE., hrat. Mankavarzh’akan instituti, 155 ēj:
Manandyan H. (1934), Fjeodalizmě hin Hayastanum (Arshakuninjeri u marzpanut‘yan shrjan), JE., hrat. Mjelk‘onyan fondi, 337 ēj:
Manandyan H. (1978), K‘nnakan tjesut‘yun hay zh’oghovrdi patmut‘yan, h․ B, mas A, JE., HSAH GA hrat., 646 ēj:
Movsjes Khorjenats‘i (1981), Patmut‘iwn hayots‘, pnakirě ew njeratsut‘iwně M. Abjeghjeani ew S. Harut‘iwnjeani, JE., «JErewani hamals.», 588 ēj:
Movsisjean H. (1884), Hayastanjeayts‘s arak‘jelagan S. JEgjeghjets‘woy batmut‘iwn, Vagharshabat, hrat. Srpoy kat‘oghigē Ējmiadzni, 381 ēj:
Muradjean JE. (1900), K‘nnagan badmut‘iwn Arshag JErgrorti yw anor Bab ordwoyn, Aghjek‘santria, hrad. «Arak‘s», 198 ēj:
Balasanjean S. (1902), Batmut‘iwn hayots‘, sgzpits‘ minch‘yw mjer ōrjerě, T‘i flis, hrat. T. M. Rōtinjeants‘i, 571 ēj:
Pjedrosyan JE. (1995), Hay jekjeghjets‘u patmut‘yun, masn A (skzbits‘ minch‘ew 1441 t‘.), JEjmiatsin, hrad. Mayr at‘or S. JEjmiatsin, 188 ēj:
P‘avstos Buzand (1987), Patmut‘iwn hayots‘, bnagirě K‘. Patkanjeani, JE., «JErewani hamals.», 456 ēj:
Ōrmanjean M․ (1909), Drtadē Ardashēs zh’amanagakragan tidoghut‘iwnnjer, «Hantjes amsōrjeay», t‘iw 8, ōgosdos, 241-246 ēj:
Ammian Maрcjellin (2005), Рimсkaja Iсtoрija, pjeрjevod с latinсkogo Ju. Kulakovсkogo i A. Сonni, Moсkva, Izdatjel’сtvo «AСT», 631 с.
Markwart J. (1930), Südarmenien und die Tigrisquellen nach griechischen und arabischen Geographen, Studien zur armenischen Geschichte, IV, Wien, ''Mechitharisten-Buchdruckerei'', 125-628 s.
Markwart J. (1932), Die Entstehung der armenischen Bistümer: kritische Untersuchung der armenischen Überlieferung, Orientalia Christiana, Vol. XXVII, Septembri, Num. 80, Roma, 137-236 s.
Загрузки
Опубликован
Выпуск
Раздел
Лицензия
Copyright (c) 2022 Edgar Varshamyan
Это произведение доступно по лицензии Creative Commons «Attribution-NonCommercial-ShareAlike» («Атрибуция — Некоммерческое использование — На тех же условиях») 4.0 Всемирная.
