ՎԱՐՉԱՏԱՐԱԾՔԱՅԻՆ ԿԱՌԱՎԱՐՄԱՆ ԱՐԴՅՈՒՆԱՎԵՏՈՒԹՅԱՆ ԲԱՐՁՐԱՑՄԱՆ ԱՇԽԱՐՀԱԳՐԱԿԱՆ ԳՈՐԾՈՆՆԵՐԸ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆՈՒՄ

Authors

  • Վահագն Վ․ Գրիգորյան Chair of Social-economic Geography, YSU, Armenia

DOI:

https://doi.org/10.46991/PYSU:C/2022.56.2.123

Keywords:

territorial administration, administrative-territorial structure, territorial reform, optimization, administrative border, border settlement, high mountain settlement

Abstract

Տնտեսական զարգացման գործընթացները հետխորհրդային ժամանակահատվածում տարածքային կառավարման ոլորտում առաջացրել են մի շարք հիմնահարցեր, որոնք անմիջականորեն առնչվում են հասարակությունբնություն հարաբերություններին: Պետություն-տարածքային կառավարումը սկսվում է տարածքային կառավարման միավորներից, որոնց խնդիրն է առաջադրել տնտեսական, սոցիալական, բնապահպանական, մշակութային, ինչպես նաև քաղաքական հիմնախնդիրների համալիր լուծումներ: Հետխորհրդային առաջին տարիներին՝ 1995 թ․-ից սկսած կառավարության որոշմամբ իրականացվեց վարչատարածքային նոր ռեֆորմ․ ՀԽՍՀ նախկին 37 վարչական շրջանների փոխարեն կազմավորվեցին 10 մարզեր: Մայրաքաղաք Երևանը ստացավ մարզի, իսկ հետագայում՝ քաղաքային համայնքի կարգավիճակ: Հայաստանի Հանրապետությունում ավանդաբար չեն համընկել վարչական և տնտեսական սահմանները: Առանձնապես հաշվի չեն առնվել բնական պայմանները, լանդշաֆտային վերընթաց գոտիները, բնաաշխարհագրական զանազան բնութագրիչները: Արդի վարչատարածքային կառուցվածքը բազմաթիվ բնութագրիչներով հիշեցնում է խորհրդային տարիների միջոցառումները, որն ապացուցվում է համեմատության մեջ: Մեր օրերի անցումային տնտեսության պայմաններում տնտեսական շրջանացման կիրառական նշանակությունը ձեռք է բերել նոր բովանդակություն ու որակ՝ համահունչ շուկայական հարաբերություններին: Սրանք առաջացրել են մի շարք հիմնախնդիրներ, որոնք բաժանվում են հետևյալ խմբերի՝ սոցիալ-տնտեսական, աշխարհագրական, քաղաքական, ժողովրդագրական: Հարկ է նշել, որ տարածքային կառավարման այս հիմնախնդիրները համընկնում են մեր երկրի սոցիալ-տնտեսական, քաղաքական իրավիճակին: Այստեղ կարևոր են գիտության գիտագործնական առաջարկությունները, որոնք կարող են օգտակար լինել պետական տարածքային կառավարման օրինաչափ ու արդյունավետ զարգացմանը, եթե հաշվի առնվեն պետական կառավարման մարմինների, մասնավորապես՝ տարածքային կառավարման գերատեսչությունների կողմից:

Downloads

Published

2022-10-25

How to Cite

Գրիգորյան Վ. Վ. (2022). ՎԱՐՉԱՏԱՐԱԾՔԱՅԻՆ ԿԱՌԱՎԱՐՄԱՆ ԱՐԴՅՈՒՆԱՎԵՏՈՒԹՅԱՆ ԲԱՐՁՐԱՑՄԱՆ ԱՇԽԱՐՀԱԳՐԱԿԱՆ ԳՈՐԾՈՆՆԵՐԸ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆՈՒՄ. ԵՊՀ Գիտական տեղեկագիր. Երկրաբանական և աշխարհագրական գիտություններ, 56(2 (258), 123–134. https://doi.org/10.46991/PYSU:C/2022.56.2.123

Issue

Vol. 56 No. 2 (258) (2022)

Section

Աշխարհագրություն

License

Copyright (c) 2022 ԵՊՀ Գիտական տեղեկագիր

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.