ՍՅՈՒՆԻՔԻ ՄԱՐԶԻ ԼԱՆԴՇԱՖՏՆԵՐԻ ԳԵՂԱԳԻՏԱԿԱՆ ՀԱՏԿՈՒԹՅԱՆ ՍՈՒԲՅԵԿՏԻՎ ԳՆԱՀԱՏՈՒՄԸ

Abstract

Լանդշաֆտի գեղագիտական գնահատումը լանդշաֆտային գեղագիտության կարևոր խնդիրներից է։ Տարբեր ժամանակաշրջաններում կատարված աշխատանքների վերլուծությունը ցույց է տալիս, որ գիտության մեջ գոյություն ունի լանդշաֆտների գեղագիտական գնահատման մեթոդների երկու ուղղվածություն՝ ֆիզիկաաշխարհագրական, որի հիմքում ընկած է լանդշաֆտների գեղագիտական գնահատման «օբյեկտիվ» մոտեցումը և սոցիալաշխարհագրական, որում գերակա է «սուբյեկտիվ» մոտեցումը։ Փորձ է արվել իրականացնել Սյունիքի մարզի լանդշաֆտների գեղագիտության գնահատում՝ համադրելով սուբյեկտիվ և օբյեկտիվ մոտեցումները։ Սուբյեկտիվ մոտեցման դեպքում ուսումնասիրողը հիմք է ընդունում մարդկանց սուբյեկտիվ կարծիքի այս կամ այն բնապատկերի գեղագիտական գրավչությունից ստացած տպավորումթյունները: Գնահատումն իրականցվել է սոցիալական հարցմամբ՝ Մ.Յու. Ֆրոլովայի կազմած հարցաթերթիկների միջոցով։ Առավել հուսալի արդյունք ստանալու համար մշակվել է նկարների ընտրության և հարցման մասնակիցների ընտրության սկզբունքներ։ Նկարների մեծ մասը ստացվել է մեր կողմից կատարված երթուղիների ժամանակ։ Հարցմանը մասնակցել է 80 մարդ, որոնց ներկայացվել է 40 բնապատկեր։ Հարցվողներն առավել բարձր են գնահատել այն բնապատկերները, որտեղ առկա է լանդշաֆտի տարբեր բաղադրիչների համադրություն։ Անտառապատ տարածքների աշնանային բնապատկերներն ավելի բարձր է գնահատվել, քան գարնանային բնապատկերները։ Սյուբյեկտիվ գնահատման արդյունքները 83%-ով համապատասխանում են Սյունիքի մարզի լանդշաֆտների համար, մեր իսկ կողմից, կատարված օբյեկտիվ գնահատման արդյունքներին։ Սյուբյեկտիվ գնահատման միջինացված արդյունքները համադրելով օբյեկտիվ գնահատման արդյունքների հետ՝ ստացել ենք Սյունիքի մարզի գեղագիտական գրավչության քարտեզը։ Առավել գրավիչ և գրավիչ տարածքները համապատասխանաբար զբաղեցնում են Սյունիքի մարզի տարածքի 9,5% և 22,4%-ը, անհրապուրիչ տարածքները՝ 0,2%-ը։ Հուսալի արդյունք ստանալու համար առաջարկվում է օբյեկտիվ գնահատման և սյուբյեկտիվ գնահատման մեթոդիկաները կիրառել միասին։