ԱՆՇԱՐԺ ԳՈՒՅՔԻ ՎԱՐՁԱԿԱԼՈՒԹՅԱՆ ՊԱՅՄԱՆԱԳՐԻ ԱԶԱՏԱԿԱՆԱՑՄԱՆ ԱՆՀՐԱԺԵՇՏՈՒԹՅՈՒՆԸ

Abstract

Հոդվածում ուսումնասիրվում են Հայաստանի Հանրապետությունում վարձակալության պայմանագրերի ձևին ներկայացվող օրենսդրական պահանջները: Նշվում է, որ ՀՀ քաղաքացիական օրենսգիրքը նախատեսում է բավականին խիստ մոտեցում` պահանջելով նոտարական վարվերացնել անշարժ գույքի հետ կնքվող ցանկացած վարձակալության պայմանագիր, իսկ դրանից ծագող իրավունքները` գրանցել կադաստրում: 

Ուսումնասիրվում են ԱՊՀ, Եվրոպայի երկրների համանման կարգավորումները, որտեղ օրենսդիրը կարճաժամկետ վարձակալության պայմանագրերի պարագայում ավելի ազատական մոտեցում է ցուցաբերում. կարճաժամկետ վարձակալության պայմանագրերը սովորաբար կնքվում են հասարակ գրավոր ձևով:

Հայաստանի Հանրապետությունում կիրառվող մոտեցումն ավելորդ սահմանափակում է քաղաքացիական շրջանառությունը: Արդյունքում անձինք չենք վավերացնում պայմանագրերը նոտարական կարգով, ինչը զրկում է վարձակալին իր իրավունքները պաշտպանելու հնարավորությունից: Վարձատուները կարող են առանց որևէ սահմանափակման ցանկացած ժամանակ պահանջել ազատել բնակարանը: Արդյունքում առկա մոտեցումը վտանգի տակ է դնում սոցիալապես անապահով խավերին:

Միաժամանակ սահմանափակումը որևէ նպատակի չի ծառայում և չի բերում շոշափելի դրական հետևանքի:

Իրավունքի տնտեսական վերլուծության, իրավահամամետական մեթոդների կիրառմամբ հիմնավորվում է, որ կարճաժամկետ` մինչև մեկ տարի ժամկետով անշարժ գույքի վարձակալության դեպքում անհրաժեշտ չէ պահանջել գործարքը վավերացնել նոտարական կարգով, իսկ դրանից ծագող իրավունքները գրանցել: Առաջարկվող մոտեցումն ավելի տրամաբանական է և ուղղված է նվազեցնելու քաղաքացիական շրջանառության մասնակիցների ընդհանուր ծախսերը: 

Միաժամանակ առաջարկվում է չգրանցված վարձակալության պայմանագրերի դեպքում համարել դրանք լուծված, եթե գույքի սեփականատերը փոխվում է: