ՀԱՆՑԱԳՈՐԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՈՐԱԿՄԱՆ ԱՌԱՆՁՆԱՀԱՏԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ ԳՆԱՀԱՏՈՂԱԿԱՆ ՀԱՍԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ (ՀԱՏԿԱՆԻՇՆԵՐ) ՊԱՐՈՒՆԱԿՈՂ ՀԱՆՑԱԿԱԶՄԵՐՈՒՄ (ՀՀ ԳՈՐԾՈՂ ՔՐԵԱԿԱՆ ՕՐԵՆՍԳՐՔԻ ԵՎ ՆՈՐ ՕՐԵՆՍԳՐՔԻ ՀԱՄԵՄԱՏԱԿԱՆ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆ)

Abstract

Հանցավորության դեմ պայքարի արդյունավետությունը և այդ գործընթացի օրինականությունը պայմանավորված են քրեական օրենսգրքի բովանդակությամբ: Ոչ ոք չի կարող ենթարկվել քրեական պատասխանատվության և պատժի այլ կերպ, քան օրենքով ուղղակիորեն նախատեսված դեպքերում, կարգով և չափով (nullum crimen, nulla poena sine lege): Օրենսդրի խնդիրն է հնարավորինս հստակ և որոշակի սահմանել հանցավոր համարվող արարքը և դրա համար նախատեսվող պատիժը, քանի որ անձը չի կարող ենթարկվել քրեական պատասխանատվության այնպիսի արարքի համար, որն իրավական որոշակիության չափանիշին բավարարող եղանակով նախատեսված չէ գործող օրենքով: Այնուհանդերձ, ինչպես գործող քրեական օրենսգրքի, այնպես էլ Նոր օրենսգրքի (ստորագրվել է 27․05․2021թ․-ին, ուժի մեջ է մտնելու 01․07․2022թ․-ին) մի շարք հանցակազմերում օգտագործված են մեծ թվով գնահատողական հասկացություններ (հատկանիշներ): Հետևաբար, սույն աշխատանքի շրջանակներում համակարգային ուսումնասիրության ենք ենթարկել ինչպես գործող քրեական օրենսգրքում, այնպես էլ քրեական Նոր օրենսգրքում օգտագործվող գնահատողական հասկացությունները (հատկանիշները) և վերհանել դրանց մեկնաբանման և դրա հիման վրա հանցագործությունների որակման գործընթացում առաջացող խնդիրները: Վերլուծության համակարգվածությունն ապահովելու նպատակով` ուսումնասիրության ենք ենթարկել հանցակազմերի օբյեկտիվ և սուբյեկտիվ կողմերի հատկանիշներում տեղ գտած գնահատողական հասկացությունները: