Եկամուտների անհավասարության և աղքատության արդի միտումները

Authors

  • Անի Գալստյան Երևանի պետական համալսարան
  • Ալվարդ Խառատյան Երևանի պետական համալսարան

DOI:

https://doi.org/10.46991/BYSU:G/2022.13.3.076

Keywords:

եկամուտների անհավասարություն , Ջինիի գործակից , Պալմայի գործակից , Մեծ Գեթսբիի կոր , միջսերնդային շարժունություն , աղքատություն, լոգիթ մոդել

Abstract

Ե­կա­մուտ­նե­րի ան­հա­վա­սա­րութ­յու­նը վեր­ջին մի քա­նի տաս­նամ­յակ­նե­րում ա­ճել է ինչ­պես երկր­նե­րի միջև, այն­պես էլ երկր­նե­րի ներ­սում: Ա­վե­լին, ի հայտ են ե­կել ան­հա­վա­սա­րութ­յան նոր դրսևո­րում­ներ և նոր ցու­ցա­նիշ­ներ: Մաս­նա­վո­րա­պես, Մեծ Գեթս­բիի կո­րը բնու­թագ­րում է ե­կա­մուտ­նե­րի ան­հա­վա­սա­րութ­յան և միջ­սերն­դա­յին ճկու­նութ­յան միջև հա­կա­դարձ կա­պը։ Ներ­կա­յումս ե­կա­մուտ­նե­րի ան­հա­վա­սա­րութ­յան և­ աղ­քա­տութ­յան մի­տում­նե­րի վրա մեծ ազ­դե­ցութ­յուն թող­նող գոր­ծոն­նե­րից են նաև կլի­մա­յի փո­փո­խութ­յու­նը և տեխ­նո­լո­գիա­կան վե­րա­փո­խում­նե­րը:

Հոդ­վա­ծում վեր­լուծ­վել են ե­կա­մուտ­նե­րի ան­հա­վա­սա­րութ­յան և­ աղ­քա­տութ­յան ար­դի մի­տում­ներն աշ­խար­հում, ե­կա­մուտ­նե­րի ան­հա­վա­սա­րութ­յան դի­նա­մի­կան Հա­յաս­տա­նում: Փոր­ձա­ռա­կան (է­կո­նո­մետ­րիկ) հե­տա­զո­տութ­յամբ գնա­հատ­վել են Հա­յաս­տա­նում աղ­քա­տութ­յան մա­կար­դա­կի և­ ե­կա­մուտ­նե­րի ան­հա­վա­սա­րութ­յան վրա ազ­դող գոր­ծոն­նե­րը: Ռեգ­րե­սիոն վեր­լու­ծութ­յան արդ­յունք­նե­րը ցույց են տա­լիս, որ ՀՆԱ-ի և­ ար­տերկ­րից ստաց­վող տրանս­ֆերտ­նե­րի ա­ճը նպաս­տում է աղ­քա­տութ­յան և­ ե­կամ­տա­յին ան­հա­վա­սա­րութ­յան կրճատ­մա­նը: Լո­գիթ մո­դե­լի արդ­յունք­նե­րով՝ տնա­յին տնտե­սութ­յան՝ աղ­քա­տութ­յան կար­գա­վի­ճա­կից դուրս գա­լուն օգ­նում են ըն­տա­նի­քի գլխա­վո­րի կրթա­կան մա­կար­դա­կի ա­ճը, ար­տերկ­րից ստաց­վող տրանս­ֆերտ­նե­րի ա­ճը, ըն­տա­նի­քի մի­ջին ամ­սա­կան ծախ­սե­րի ա­ճը: Աղ­քատ լի­նե­լու հա­վա­նա­կա­նութ­յու­նը մե­ծա­նում է, ե­թե ըն­տա­նի­քը հա­մալր­վում է մեկ ան­դա­մով, դուրս է գա­լիս աղ­քատ ըն­տա­նիք­նե­րի նպաստ­նե­րի հա­մա­կար­գից կամ քա­ղա­քա­յի­նից տե­ղա­փոխ­վում է գյու­ղա­կան բնա­կա­վայր:

Author Biographies

Անի Գալստյան, Երևանի պետական համալսարան

տնտեսագիտության թեկնածու, ԵՊՀ տնտեսա­գիտու­թ­յան և միջազգային տնտեսական հարաբերությունների ամբիոնի ասիստենտ

 

 

Ալվարդ Խառատյան, Երևանի պետական համալսարան

տնտեսագիտության թեկնածու, ԵՊՀ տնտեսա­գիտության մեջ մաթեմատիկական մոդելավորման ամբիոնի դոցենտ

References

Արմեն Եղիազարյան, Հայաստանում տնտեսական ճգնաժամերի համեմատական վերլուծությունը, Եր․, 2020

Հայաստանի սոցիալական պատկերը և աղքատությունը-2021: ՀՀ վիճակագրական կոմիտե, Եր., 2021

Human development report 2019. Beyond income, beyond averages, beyond today: Inequalities in human development in the 21st century, UNDP, N-Y. 2019

A Broken Social Elevator? How to Promote Social Mobility, OECD 2018

Հայաստանի վիճակագրական տարեգիրք-2021, ՀՀ վիճակագրական կոմի¬տե, Եր․, 2021

Հայաստանի վիճակագրական տարեգիրք-2022

Հայաստանի սոցիալական պատկերը և աղքատությունը-2022

Steven N. Durlauf, Andros Kourtellos, Chih Ming Tan․ The Great Gatsby Curve․ Stone center on socio-economic inequality working paper series, № 43

Baochun Peng. Positional competition: A theory of the Great Gatsby curve and the Easterlin para-dox Journal of Economic Behavior and Organization, 186 (2021)

Доклад о человеческом развитии. Программа развития ООН 1, Нью-Йорк, США, 2019

World inequality report 2018, World Inequality Lab

World inequality report 2022, Chancel, L., Piketty, T., Saez, E., Zucman, G. et al. World Inequality Report 2022

Հայաստանի ազգային մրցունակության զեկույց, Ի-ՎԻ Քոնսալթինգ, «Տնտեսություն և արժեքներ» հետազոտական կենտրոն, 2019

Տնային տնտեսությունների կենսամակարդակի (կենսապայմանների) ամ¬բող-ջացված հետազոտության անվանազերծված միկրոտվյալների բազա (ըստ տնային տնտեսությունների), 2019

World Employment and Social Outlook․ Trends 2022, International Labour Organization 2022, Geneva

Հայաստանի սոցիալական պատկերը և աղքատությունը-2022

Thomas Piketty, Capital in the Twenty-First Century, Printed in the USA, 2014

Downloads

Published

2022-12-27

How to Cite

Գալստյան Ա., & Խառատյան Ա. . (2022). Եկամուտների անհավասարության և աղքատության արդի միտումները. Բանբեր Երևանի համալսարանի. Տնտեսագիտություն, 13(3 (39), 76–91. https://doi.org/10.46991/BYSU:G/2022.13.3.076

Issue

Section

Տնտեսամաթեմատիկական մոդելավորում

Most read articles by the same author(s)