Ստվերային տնտեսության և հարկերից խուսափման ծավալների գնահատումը ՀՀ-ում
DOI:
https://doi.org/10.46991/BYSU:G/2024.15.1.069Keywords:
ստվերային տնտեսություն , հարկերից խուսափման ծավալներ , կանխիկի պահանջարկի մեթոդ , ավտոռեգրեսիոն բաշխված լագերով մոդելներ , երկարաժամկետ ազդեցություններAbstract
Հոդվածի նպատակն է գնահատել ստվերային տնտեսությունը և հարկերից խուսափման ծավալները Հայաստանում՝ կիրառելով կանխիկի պահանջարկի մոտեցման (CDA) անուղղակի մեթոդը: Վերլուծության մեջ կիրառված մակրոտնտեսական ցուցանիշները ունեն ստացիոնարության տարբեր օպերատորներ, հետևաբար օգտագործել ենք ավտոռեգեսիվ բաշխված լագերով (ARDL) մոդելներ և հիմք ընդունելով կոինտեգրացիոն թեստի արդյունքները հնարավոր է եղել կիրառել կանխիկի պահանջարկի մոտեցումը։
Մոդելում օգտագործվել են 2013-2023 թվականների ամսական տվյալներ։ Ստացված արդյունքներից եզրակացնում ենք, որ կանխիկի պահանջարկի մեթոդը կարելի է համարել ՀՀ-ում ստվերային տնտեսության և հարկերից խուսափման ծավալների գնահատման մեթոդներից մեկը։ Հետազոտության արդյունքները ցույց են տալիս, որ դիտարկված տարիների ընթացքում ստվերային տնտեսության մակարդակը և հարկերից խուսափման ծավալները նվազում են, ինչը նշանակում է, որ կառավարության իրականացրած քաղաքականությունը որոշակիորեն միտված է հարկերից խուսափման ծավալների կրճատմանը։
References
Amoh J., Babonyire A., (2019), “An estimation of the underground economy and tax evasion Empirical analysis from an emerging economy.”, Journal of Money Laundering Control Vol.22, No.4, pp. 626-645.
Cagan, P. (1958), “The demand for currency relative to the total money supply.”, Journal of Political Economy, Vol.66, No.4, pp.302-328.
Eilat Y., Zinnes C., (2000), “The Evolution of the Shadow Economy in Transition Countries: Consequences for Economic Growth and Donor Assistance.”, CAER II Discussion Paper No. 83, 70p.
Eilat Y., Zinnes C., (2002), “The Shadow Economy in Transition Countries: Friend or Foe? A Policy Perspective, World Development, 30 (7), pp. 1233-1254.
Frey B., Weck-Hanneman H., (1983), “Estimating the Shadow Economy: A ‘Naive’ Approach.”, Oxford Economic Papers, vol. 35, pp. 23-44.
Frey B., Weck-Hanneman H., (1984), “The hidden economy as an “unobserved” variable.”, European Economic Review, 26/1, pp.33-53.
“LUYS” foundation., (2020), “Estimating the size of the shadow economy of the RA from the perspective of the tax system.”, 50 p.
Medina L, Schneider F., (2021), “The Evolution of Shadow Economies through the 21st Century.”, IMF library pp 11-70.
Nkoro E., Aham U., (2016), “Autoregressive Distributed Lag (ARDL) cointegration technique: application and interpretation”, Journal of Statistical and Econometric Methods, Vol.5, No.4, pp 63-91.
Schneider F., Buebn A., & Montenegro C., (2010), “Shadow Economies All over the World New Estimates for 162 Countries from 1999 to 2007”., Policy Research Working Paper 5356., The World Bank Development Research Group Poverty and Inequality Team & Europe and Central Asia Region Human Development Economics Unit.,52p.
Tanzi V., (1980), “The underground economy in the United States: estimates and implications.”, Banca National eel Lavor Quarterly Review, Vol.135, pp.427-453.
Tanzi V., (1979), “Underground Economy, Income Tax Evasion, and the Demand for Cur-rency in the United States, 1929–76.”, unpublished, International Monetary Fund, pp 283-305.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2024 Ani Khalatyan, Grigor Hakobyan
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
