Ադրբեջան. դիվերսիոն պատերազմի տեսության քանակական վերլուծություն
DOI:
https://doi.org/10.46991/BYSU:D/2022.13.2.073Keywords:
Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտություն, դիվերսիոն պատերազմի տեսություն, ԶԼՄ-ներ, նավթի գին, մեքենայական ուսուցում, բնական լեզվի մշակումAbstract
Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտությունը հետխորհրդային տարածաշրջանի ամենաբարդ հիմնահարցերից է: Հակամարտության հիմքում ընկած գործոնների վերլուծությունը արժանացել է քաղաքագետների և փորձագետների ուշադրությանը: 1990-ականների կեսերից ի վեր հիմնականում սառեցված հակամարտության պատճառները 2015 թվականի սրացումից հետո բազմաթիվ քննարկումների առիթ դարձան: Դրանցից մեկի նյութը «դիվերսիոն պատերազմի տեսության» հայեցակարգն է, որտեղ նշվում է, որ միջպետական պատերազմը հաճախ սկսվում է հակամարտության առնվազն մեկ կողմի գործող ղեկավարության կողմից: Վերջինս, բախվելով ներքին ուժեղ ճնշման, նպատակ ունի համախմբել ժողովրդին և ամրապնդել իշխանության իրավասությունը: Մասնավորապես, շատերը կարծում են, որ աճող լարվածությունը, որոնցից առավել ուշագրավ են 2016 թվականի ապրիլյան բախումները և 2020 թվականի 44-օրյա պատերազմը, Ադրբեջանում նավթի գների անկմամբ պայմանավորված տնտեսական խնդիրների ուղղակի հետևանքն է: Հոդվածում այս տեսությունը քննվում է տվյալների վերլուծության միջոցով՝ օգտագործելով տնտեսական և սոցիալական կայունության, նավթի գների տատանումների և Լեռնային Ղարաբաղի հիմնախնդրի շուրջ դիվանագիտական-պատերազմական դինամիկան: Զանգվածային լրատվության միջոցների տվյալների և բնական լեզվի մշակման արդիական մեքենայական ալգորիթմների միջոցով հնարավորություն ունենք ստեղծելու կոնֆլիկտների դինամիկայի վերաբերյալ հստակ և մանրամասն պատկերացումներ՝ օգտագործելով հանրությանը հասանելի տվյալները, ինչպիսիք են նորությունները կամ սոցիալական մեդիան: Որպես այդպիսին օգտագործում ենք Global Database of Events Language and Tone (GDELT) –ը՝ դիվանագիտության, պատերազմի և ներքին խռովության հարաբերական մակարդակները չափելու համար: Հետազոտությունը ցույց է տալիս 2014 թվականից առաջ և հետո Ադրբեջանում հակամարտությունների դինամիկայի և տնտեսական իրավիճակի միջև փոխհարաբերությունների կտրուկ փոփոխություն: 2014 թվականից հետո պատերազմի և դիվանագիտության դինամիկան ուժեղ և բացասաբար փոխկապակցված է եղել Ադրբեջանի կառավարության կողմից սահմանված նավթի նվազագույն գնի և տվյալ տարվա նավթի շուկայական գնի տարբերության հետ:
References
Sobek, D. (2007). Rallying Around the Podesta: Testing Diversionary Theory Across Time. In Journal of Peace Research (Vol. 44, Issue 1, pp. 29–45). SAGE Publications. https://doi.org/10.1177/0022343307072178
CORDEN, W. M. (1984). BOOMING SECTOR AND DUTCH DISEASE ECONOMICS: SURVEY AND CONSOLIDATION *. In Oxford Economic Papers (Vol. 36, Issue 3, pp. 359–380). Oxford University Press (OUP). https://doi.org/10.1093/oxfordjournals.oep.a041643
Kanat, K. (2014). Diversionary Foreign Policy in Authoritarian States: The Use of Multiple Diversionary Strategies by Saddam Hussein during the Gulf War. In Journal of Strategic Security (Vol. 7, Issue 1, pp. 16–32). University of South Florida Libraries. https://doi.org/10.5038/1944-0472.7.1.2
Transparency International. (n.d.). Azerbaijan Country Data. Retrieved February 22, 2022, from https://www.transparency.org/en/countries/azerbaijan
Democracy Index 2019 A year of democratic setbacks and popular protest. (2020). The Economist Intelligence Unit. http://www.eiu.com/Handlers/WhitepaperHandler.ashx?fi=Democracy-Index-2019.pdf&mode=wp&campaignid=democracyindex2019
Reporters Without Borders. (n.d). 2020 World Press Freedom Index. Retrieved February 23, 2022 from https://rsf.org/en/ranking
International Consortium of Investigative Journalists. (n.d.). The Panama Papers: Exposing the Rogue Offshore Finance Industry. Retrieved November 22, 2020, from https://www.icij.org/investigations/panama-papers/
Antidze M., & Bagirova, N. (2019, August 6). Azerbaijan targets petrochemicals in push to reduce reliance on oil and gas. Reuters. https://www.reuters.com/article/azerbaijan-petrochemicals-idUSL8N25249J
FRED Economic Data. (n.d). Breakeven Fiscal Oil Price for Azerbaijan. Retrieved November 22, 2020 from https://fred.stlouisfed.org/series/AZEPZPIOILBEGUSD
Trading Economics. (n.d). Azerbaijan. Retrieved November 22, 2020 from https://tradingeconomics.com/azerbaijan/rating
Федеральная _служба _государственной _статистики._ _(_n.d). Демография._ _Retrieved November 22, 2020 from https://rosstat.gov.ru/folder/12781
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2022 Բանբեր Երևանի համալսարանի
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
