Արդյունավետ կառավարման հայեցակարգի ընկալումը և փոխակերպումը հետխորհրդային տարածքում

Authors

DOI:

https://doi.org/10.46991/BYSU:D/2023.14.1.088

Keywords:

արդյունավետ կառավարում, կառավարման արդյունավետության ցուցիչներ, հետխորհրդային տարածք, զարգացող և անցումային պետություն, կառավարման արդյունավետություն, թափանցիկություն, բարեփոխում, զարգացում

Abstract

Արդ­յու­նա­վետ կա­ռա­վար­ման հա­յե­ցա­կար­գի հիմ­նա­կան դրույթ­նե­րի քննար­կումն օ­րա­կար­գա­յին դար­ձավ հատ­կա­պես 20-րդ դ. վեր­ջից, ին­չը հա­մաշ­խար­հա­յին պրակ­տի­կա­յում հա­մըն­կավ ԽՍՀՄ փլուզ­ման և նո­րան­կախ պե­տութ­յուն­նե­րի ձևա­վոր­ման հետ: Ս­տեղծ­ված պայ­ման­նե­րում նո­րան­կախ երկր­նե­րը հար­կադր­ված էին բա­րե­փո­խե­լու ի­րենց կա­ռա­վար­ման հա­մա­կար­գե­րը և գ­նա­լու զար­գաց­ման հե­տագ­ծով՝ հա­մա­պա­տաս­խա­նե­լով զար­գա­ցած պե­տութ­յուն­նե­րի կող­մից սահ­ման­ված չա­փո­րո­շիչ­նե­րին, ին­չը տվյալ ժա­մա­նա­կա­հատ­վա­ծում բա­վա­կա­նին խնդրա­հա­րույց էր և դժ­վար ի­րա­գոր­ծե­լի:

Սույն հոդ­վա­ծում վեր­լուծ­վում են արդ­յու­նա­վետ կա­ռա­վար­ման հա­յե­ցա­կար­գի կա­ռուց­ված­քա­յին և բո­վան­դա­կա­յին աս­պեկտ­նե­րը՝ հատ­կա­պես հետ­խորհր­դա­յին տա­րած­քում քննարկ­վող կոն­ցեպ­տի ըն­կալ­ման և փո­խա­կերպ­ման ա­ռանձ­նա­հատ­կութ­յուն­նե­րը: Մաս­նա­վո­րա­պես քննարկ­վում է, թե ո­րոնք են հետ­խորհր­դա­յին տա­րած­քում արդ­յու­նա­վետ կա­ռա­վար­ման հա­յե­ցա­կար­գի բաղ­կա­ցու­ցիչ­նե­րի ա­վան­դա­կան ըն­կալ­ման վե­րա­փոխ­ման դրդա­պատ­ճառ­նե­րը, հետ­ևանք­նե­րը, ինչ­պես նաև այդ մի­տում­նե­րում մի­ջազ­գա­յին կազ­մա­կեր­պութ­յուն­նե­րի (ՄԱԿ, Հա­մաշ­խար­հա­յին բանկ և­ այլն) դե­րա­կա­տա­րութ­յու­նը: Որ­պես հիմ­նա­կան հար­ցադ­րում է ա­ռաջ քաշ­վում հետև­յա­լը՝ փո­խա­ռե՞լ արդ­յու­նա­վետ կա­ռա­վար­ման արևմտ­յան չա­փո­րո­շիչ­նե­րը, թե՞ մշա­կել և ներդ­նել սե­փա­կան հա­յե­ցա­կար­գը՝ հաշ­վի առ­նե­լով պատ­մամ­շա­կու­թա­յին ժա­ռան­գութ­յան և հա­սա­րա­կա­կան զար­գաց­ման ա­ռանձ­նա­հատ­կութ­յուն­նե­րը: Հոդ­վա­ծում նաև բեր­ված են կան­խա­տե­սում­ներ առ այն, թե ինչ հիմ­նա­կան տար­րեր պետք է լրաց­նե­լու գան արդ­յու­նա­վետ կա­ռա­վար­ման հա­յե­ցա­կար­գին, և­ ո­րոնք են հետ­խորհր­դա­յին տա­րած­քում վեր­ջին­նե­րիս կի­րարկ­ման հե­ռան­կա­րա­յին հնա­րա­վո­րութ­յուն­նե­րը:

Author Biography

Նարինե Ասրյան, Երևանի պետական համալսարան

ԵՊՀ հանրային կառավարման ամբիոնի դասախոս

References

Andrews M., Good Governance Scripts: Will Compliance Improve Form or Functionality? in Jomo Kwame Sundaram and Anis Chowdhury, eds., Is Good Governance Good for Development? United Nations Series on Development (London: Bloomsbury Academic, 2012).

Annan, K., United Nations Annual Report of the Secretary-General on the Work of the Organization, 27 August, 1998, http://www.un.org/Docs/SG/Report98/ch2.htm

European Commission, Development and Cooperation – EuropeAid (n.d.) ‘Human Rights and Democracy’. http://ec.europa.eu/europeaid/what/humanrights/index_en.htm

Good Governance and the World Bank, Based on research by Elizabeth Drake, Ambreen Malik, Ying Xu, Ioanna Kotsioni, Rasha El-Habashy, and Vivek Misra, LSE Masters students 2001-2 Edited by Vivien Collingwood, Nuffield College, University of Oxford, https://www.ucl.ac.uk/dpu-projects/drivers_urb_change/urb_economy/pdf_glob_SAP/BWP_Governance_World%20Bank.pdf, p.4

Grindle M. S., Good Governance: The Inflation of an Idea, Center for International Development Working Paper No. 202 (Harvard University, October 2010); Levy B., Working with the Grain: Integrating Governance and Growth in Development Strategies, Oxford University Press, 2014, pp.3-5.

Grindle, M. S., Good Enough Governance: Poverty Reduction and Reform in Developing Countries, Governance: An International Journal of Policy, Administration, and Institutions 17 (4), 2004, pp. 525– 528.

Grindle, M. S., Good governance, R.I.P.: A critique and an alternative. Governance 30(1), 2017, pp. 17–22.

Haggard S., Kaufmann R. R., The Political Economy of Democratic Transitions, Princeton: Princeton University Press, 1995, pp. 53–55

Kitschelt H., Post-Communist Party Systems: Competition, Representation, and Inter-Party Cooperation. Cambridge: Cambridge University Press, 1999

Levy B., The Case for Principled Agnosticism, Journal of Democracy 21, no. 4 (October 2010).

Levy, B. Governance reform: Getting the fit right. Public Administration and Development 35(4), PAD-15-0064.R1, 2015, pp.238–249.

Matthews, R.C.O., The Economics of Institutions and the Sources of Growth, Economic Journal 96 (384), 1986, pp. 903-918.

McFaul M., Transitions from Postcommunism, Journal of Democracy, 16 (July 2005), pp. 5–19

Petrova B., Redistribution and the Quality of Government: Evidence from Central and Eastern Europe. British Journal of Political Science, 2020, pp. 1–20. https://doi.org/10.1017/S0007123419000085

Simonis, U. E., Defining good governance - the conceptual competition is on. (Discussion Papers / Wissenschaftszentrum Berlin für Sozialforschung, 2004-005). Berlin: Wissenschaftszentrum Berlin für Sozialforschung gGmbH. https://nbn-resolving.org/urn:nbn:de:0168-ssoar-110379, 2004, pp. 5-7.

Toye, J., Dilemmas of Development: Reflections on the Counter-Revolution in Development Theory and Policy. Oxford: Basil Blackwell, 1987.

United Nations Social Commission for Asia and the Pacific (n.d.). ‘What is Good Governance?’ http://www.unescap.org/pdd/prs/projectactivities/ongoing/gg/governance.asp

ՄԱԿ-ի հազարամյակի հռչակագիր, Երևան, ՄԱԿ-ի հայաստանյան գրասենյակ, 2000թ., էջ 11-14, https://unic.un.org/aroundworld/unics/common/documents/publications/milleniumdeclaration/armenia_millenium_declaration_armenian.pdf

Downloads

Published

2023-05-19

How to Cite

Ասրյան Նարինե. 2023. “Արդյունավետ կառավարման հայեցակարգի ընկալումը և փոխակերպումը հետխորհրդային տարածքում”. Բանբեր Երևանի համալսարանի. Միջազգային հարաբերություններ, Քաղաքագիտություն 14 (1 (40):88-101. https://doi.org/10.46991/BYSU:D/2023.14.1.088.

Issue

Section

ՀԱՆՐԱՅԻՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒՄ