Համալսարանների և գիտահետազոտական ինսիտուտների ինտելեկտուալ կապիտալի առևտրայնացման ձևերն ու մեխանիզմները

Abstract

Տն­տե­սա­կան նոր ի­րո­ղութ­յու­նը, ո­րը թե­լադ­րում է զար­գաց­ման նոր հրա­մա­յա­կան­ներ, կար­ևո­րում է մտա­վոր սե­փա­կա­նութ­յան դե­րը։ Մ­տա­վոր սե­փա­կա­նութ­յու­նը, դառ­նա­լով զար­գաց­ման նոր շար­ժիչ ուժ, կար­ևո­րում է հա­մալ­սա­րան­նե­րի և գի­տա­հե­տա­զո­տա­կան ինս­տի­տուտ­նե­րի դե­րը, ո­րոնք դի­տարկ­վում են որ­պես գի­տե­լի­քի ստեղծ­ման կա­պի­տալ­ներ։ Մ­տա­վոր սե­փա­կա­նութ­յան կա­ռա­վար­ման անհ­րա­ժեշ­տութ­յու­նը պայ­մա­նա­վոր­ված է գլո­բա­լաց­ման և գի­տե­լի­քի տնտե­սութ­յան ա­ճով, ո­րի նպա­տա­կը ապ­րանք­ներն ու ծա­ռա­յութ­յուն­նե­րը առևտ­րա­յին ա­ռու­մով կեն­սու­նակ ար­ժե­քի վե­րա­ծելն է։ Տնտե­սա­կան նոր ի­րո­ղութ­յու­նը հրա­մա­յա­կան է դարձ­նում գի­տե­լի­քի ստեղծ­ման կա­պի­տալ­նե­րի դե­րի մե­ծա­ցու­մը, ինչ­պի­սիք են նաև հա­մալ­սա­րան­նե­րը։ Հա­մալ­սա­րան­նե­րը աս­տի­ճա­նա­բար փո­խա­րի­նում են հե­տա­զո­տութ­յան, ու­սուց­ման և գի­տե­լի­քի տա­րած­ման ա­վան­դա­կան գոր­ծա­ռույ­թը նոր՝ ա­վե­լի ա­ռա­ջա­դեմ դե­րով, ո­րը նպաս­տում է բիզ­նես-ա­կա­դե­միա­կան մո­դե­լի ստեղծ­մա­նը: 21-րդ դա­րում հե­տա­զո­տա­կան հա­մալ­սա­րան­նե­րը գի­տե­լի­քի ստեղծ­ման հիմ­նա­կան կա­պի­տալն են, ո­րոնք խթա­նում են գի­տա­կան և տեխ­նո­լո­գիա­կան ա­ռա­ջըն­թա­ցի վրա հիմն­ված տնտե­սա­կան զար­գա­ցու­մը, ո­րում կար­ևոր է գի­տե­լի­քա­հեն գոր­ծոն­նե­րի դե­րը տնտե­սութ­յան ա­ռա­ջըն­թացը խթա­նե­լու հա­մար, բարձր պատ­րաստ­ված մարդ­կա­յին կա­պի­տա­լի ստեղ­ծու­մը և հե­տա­զո­տութ­յուն­նե­րի առևտ­րա­յ­նա­ցու­մը։ Հա­մալ­սա­րա­նա­կան ին­տե­լեկ­տո­ւալ կա­պի­տա­լի արդ­յու­նա­վետ գոր­ծարկ­ման հա­մար անհ­րա­ժեշտ է մեկ­նա­բա­նել «ին­տե­լեկ­տո­ւալ կա­պի­տալ» հաս­կա­ցութ­յու­նը, ներ­կա­յաց­նել առևտ­րայ­նաց­ման ձևերն ու մե­խա­նիզմ­նե­րը, ո­րոնք կու­սում­նա­սի­րենք սույն հոդ­վա­ծում։