Քաղաքական գործընթացները Խորհրդային Հայաստանում (1940-1950 թթ.)

Abstract

Հոդ­վա­ծում վեր­լուծ­վում են Խորհր­դա­յին Հա­յաս­տա­նում 1940-1950 թվա­կան­նե­րի քա­ղա­քա­կան գոր­ծըն­թաց­նե­րը՝ հաշ­վի առ­նե­լով այն հան­գա­ման­քը, որ այս ըն­թաց­քում հա­կա­սո­վե­տա­կան, հա­կա­հե­ղա­փո­խա­կան, դաշ­նակ­ցա­յին գոր­ծու­նեութ­յան և զր­պար­տութ­յուն տա­րա­ծե­լու հա­մար ՆԿՎԴ-ի կող­մից ձեր­բա­կալ­ված­նե­րի թիվն ա­մե­նա­մեծն է ե­ղել։ . . Այս ա­ռու­մով հոդ­վա­ծում ու­շադ­րութ­յուն է հրա­վիր­վում այն փաս­տի վրա, որ պա­տե­րազ­մող երկ­րում գոր­ծում էին հա­տուկ, ա­վե­լի խիստ ի­րա­վա­կան նոր­մեր, և միև­նույն ժա­մա­նակ երկ­րի անվ­տան­գութ­յա­նը սպառ­նա­ցող հան­ցա­գոր­ծութ­յուն­նե­րի դեմ պայ­քա­րը դար­ձավ ա­վե­լի մո­տի­վաց­ված։ Ն­ման պայ­ման­նե­րում, ինչ­պես ըն­դուն­ված է բո­լոր երկր­նե­րում, ա­վե­լի են կոշ­տա­նում մո­տե­ցում­նե­րը նախ­կի­նում կամ ո­րո­շա­կի ժա­մա­նա­կա­հատ­վա­ծում երկ­րի քա­ղա­քա­կան կուր­սի դեմ հան­դես ե­կող ան­ձանց նկատ­մամբ, սրվում է պայ­քա­րը լրտե­սութ­յան, դա­վա­ճա­նութ­յան և ն­մա­նա­տիպ հան­ցա­գոր­ծութ­յուն­նե­րի դեմ։ Չ­նա­յած այն հան­գա­ման­քին, որ հայ ժո­ղո­վուր­դը ստա­լին­յան բռնաճն­շում­նե­րի ժա­մա­նակ կրեց զգա­լի և­ ա­նուղ­ղե­լի կո­րուստ­ներ, ան­ձի պաշ­տա­մուն­քին փո­խա­րի­նած «փլուզ­ման» տա­րի­նե­րը նպաս­տե­ցին մեր հա­սա­րա­կութ­յան ինք­նա­գի­տակ­ցութ­յան վե­րածն­մա­նը։ Ակն­հայտ էր, որ այդ փո­փո­խութ­յուն­նե­րը տե­ղի ու­նե­ցան ո­րո­շա­կի դժվա­րութ­յուն­նե­րով, վե­րա­պա­հում­նե­րով և դի­մադ­րութ­յամբ։