Գերմանիայի դիրքորոշումը բոլշեվիկյան հեղաշրջման նկատմամբ (1917 թ. հոկտեմբեր– 1918 թ. մարտ)
DOI:
https://doi.org/10.46991/BYSU:D/2024.15.1.071Keywords:
Բոլշևիկյան հեղաշրջում , Քառյակ դաշինք , Բրեստ-Լիտովսկի պայմանագիր , Կենտրոնական տերություններ, Անդրկովկաս, Գերմանիա, Առաջին համաշխարհային պատերազմAbstract
Հոդվածում լուսաբանվում են բոլշևիկյան հեղաշրջման նկատմամբ Գերմանիայի դիրքորոշումը պայմանավորող գործոնները, 1917 թ․ հոկտեմբերից մինչև 1918 թ․ մարտն ընկած բեկումնային ժամանակահատվածում Անդրկովկասում ստեղծված բարդ աշխարհաքաղաքական իրավիճակը, ինչպես նաև Գերմանիայի Անդրկովկասյան քաղաքականության նրբերանգները՝ տարածաշրջանում նրա ունեցած գերակա շահերի տեսանկյունից:
Բոլշևիկյան իշխանության վերելքը, հին կայսերական կարգերի փլուզումը և անկախ պետությունների առաջացումը, էապես փոխեցին տարածաշրջանի քաղաքական պատկերը՝ ազդեցություն թողնելով նաև Գերմանիայի ներքաղաքական կյանքի ու արտաքին քաղաքական որոշումների վրա:
Հոդվածում վեր են հանված Գերմանիայի տնտեսական շահերը, ռազմավարական մոտեցումները և դիվանագիտական հարաբերությունները, ինչպես նաև բոլշևիկյան հեղաշրջման նկատմամբ առանձին քաղաքական շրջանակների դիրքորոշումները: Այն ներկայացնում է, թե ինչպես է ժամանակի ընթացքում զարգացել բոլշևիկյան կառավարության ընկալումը Գերմանիայի կողմից, և ինչպես է դա ազդել տարածաշրջանում նրա քաղաքականության վրա:
References
Ա․ Խաչատրյան, Արևելահայ և թուրք դիվանագիտական հարաբերությունները, Եր., Հայաստանի ազգային արխիվ, 2010։
Գ․ Պետրոսյան, «Հայաստանի Հանրապետության միջազգային դրությունը և արտաքին քաղաքականությունը 1918-1920թթ», Երևան, 2023թ․, ԵՊՀ հրատարակչություն
Գ․ Պետրոսյան, Անդրկովկասը դիվանագիտության հորձանուտում․ Հայոց անկախ պետականության կերտումը (1917 թ. փետրվար 1918 թ. հունիս), Եր․, ԵՊՀ հրատարակչություն, 2018
Հայաստանի ազգային արխիվ (այսուհետև՝ ՀԱԱ), ֆ․ 200, ց․ 1, գ․ 8․ թ․ 122
‹‹Մշակ››, լրագիր, Թիֆլիս, 10 հոկտեմբեր 1917 թ․։ https://tert.nla.am/archive/HGG%20TERT/mshak%20tiflis/1917/1917(215)_ocr.pdf։
Aust A., und Gerhard P. Groß, Der Kaukasus im Fokus der deutschen militärischen Planungen während des Ersten Weltkrieges, München, Verlag Ferdinand Schöningh, 2008. https://zms.bundeswehr.de/resource/blob/5324258/c78d3d5db41bbde53cad65545bf8a46a/wegweiser-kaukasus-data.pdf
http://www.irjournal.pl/pdf-124730-52773?filename=Germany_%20Mitteleuropa%20and.pdf
https://archive.org/details/meinekriegserinn00lude_0/page/n13/mode/2up.
Jennifer L. Jenkins, THE GERMAN MOMENT, UNIVERSITY OF TORONTO, IN 1918, էջ 54: https://perspectivia.net/servlets/MCRFileNodeServlet/pnet_derivate_00002088/51_Jenkins.pdf
Kosiarski J., Deutschland, Mitteleuropa und die Revolutionierung Russlands, Universität Warschau, Stosunki Międzynarodowe – International Relations nr 2 (t. 51) 2015.
Kressenstein F. K., Meine Mission im Kaukasus, Tbilissi, 2001
Ludendorff-Meine Kriegserinnerungen 1914-1918,
Tauber J., German Eastern Policy 1917–1918, Lithuanian Historical Studies, 2008, p. 5. https://brill.com/downloadpdf/view/journals/lhs/13/1/article-p67_6.pdf
The October Revolution, Glossary of the Russian Revolution, https://www.marxists.org/history/ussr/events/revolution/index.htm
Альберт Г., «Мировая революция - прелестная вещь». Интернационализм большевистских активистов первых лет советской власти, М., 2012, С. 23. https://perspectivia.net/servlets/MCRFileNodeServlet/ploneimport_derivate_00011316/%E2%95%A8%D0%A0%E2%95%A8%E2%95%97%E2%95%A4%D0%9C%E2%95%A8%E2%96%92%E2%95%A8%E2%95%A1%E2%95%A4%D0%90%E2%95%A4%D0%92_%E2%95%A8%D0%AC%E2%95%A8%E2%95%95%E2%95%A4%D0%90%E2%95%A8%E2%95%9B%E2%95%A8%E2%96%93%E2%95%A8%E2%96%91%E2%95%A4%D0%9F.pdf
Ватлин А.Ю. Октябрьский переворот 1917 г. в Петрограде и его оценки в Германии, журнал “Исторические Исследования”, № 6, М., 2017.
У. Черчилль, Мировой кризис, Москва-Ленинград, 1932, с. 39, http://militera.lib.ru/memo/english/churchill2/index.html
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2024 Բանբեր Երևանի համալսարանի
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
