Գրաբարի ուսուցման մեթոդական հիմքերը Մ. Աբեղյանի դասագրքերում
DOI:
https://doi.org/10.46991/BYSU:B/2024.sp1.045Keywords:
մեթոդական նորամուծություններ, հին հայերեն, արդի հայերեն, ընդհանուր օրինաչափություններ և տարբերություններ, հին արտասանություն, ավանդական արտասանություն, բայի ուսուցում, հոլովական համակարգի ուսուցումAbstract
Մանուկ Աբեղյանը հայ լեզվաբանության պատմության մեջ հայտնի է առավելապես արդի հայերենի՝ աշխարհաբարի քերականության ուսումնասիրության և դասավանդման նոր սկզբունքների կիրառությամբ գրված տեսական մենագրություններով ու դասագրքերով, սակայն այս հոդվածում բացահայտում ենք, որ մեծ գիտնականի՝ դասական հայերենին վերաբերող աշխատությունները, ուսումնական ձեռնարկները նույնքան արժեքավոր են, ամենակարևորը՝ նորարարական, որքան նրա ողջ բանասիրական ժառանգությունը։ Մանուկ Աբեղյանը, հմուտ լեզվաբան, հետազոտող լինելու հետ մեկտեղ, մանկավարժական տաղանդով օժտված գիտնական էր, որի համար չափազանց կարևոր էր երեխաներին և երիտասարդ սերնդին մայրենի հին և նոր գրական լեզուների, նրա բարբառների ուսուցանումը, հին հայերենով գրված և պահպանված հարուստ գրականության, ձեռագիր մատյանների արդի հայերեն փոխադրությունների ստեղծումը, դրանց տարածումը։
Գրաբարին վերաբերող Մ․ Աբեղյանի դասագրքերում և՛ բայի, և՛ գոյականների, ածականների, թվականների ուսուցումը կատարվել է նոր սկզբունքների ներդրման միջոցով։ Նա առաջինն էր, որ հին հայերենի ուսուցումը սկսեց բայի խոնարհման ձևերին վերաբերող դասերով՝ ընդգծելով այն հանգամանքը, որ խոսք կազմելու ընթացքում բայը հիմնական գործառույթ ունի, եթե սովորողը կարողանում է բայը խոնարհել, գիտե նրա եղանակները, ժամանակները, սեռերը, ապա նա կարող է ճիշտ խոսք կազմել և գրագետ թարգմանել։
References
․ Մանուկ Աբեղյան, Երկեր, հ․Զ, Գրաբարի քերականություն, Եր․, 1974, էջ 710։
․ Մ․Աբեղյան, նշվ․ աշխ, էջ 712։
․ Մ․Աբեղյան, նշվ․ աշխ․, էջ 715։
․ Լ. Մ.Խաչատրյան, Գ. Բ․ Թոսունյան, Գրաբարի դասագիրք, Եր., 2004։
․ Է․Ս․Մկրտչյան, Գրաբարի դասագիրք, Եր․, 2008։
․ Վարագ Առաքելյան, Գրաբարի քերականություն, Երևան, 2010։
․ Հ. Մ․ Ավետիսյան, Ռ․Ս․Ղազարյան, Գրաբարի ձեռնարկ, 2006, էջ 10-47։
․ Մ․Աբեղյան, նշվ․աշխ․, էջ 719։
․ Ա․Ա․Աբրահամյան, Գրաբարի ձեռնարկ, Եր․, 1976, էջ131-157։
․ Մ․Աբեղյան, նշվ․ աշխ․, էջ 745-755:
․ С.И. Соболевский, Учебник древнегреческого языка, М., 2003․
․ В.И. Мирошенкова, Н.А. Федоров, М., 1985:
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2024 Բանբեր Երևանի համալսարանի
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
