Բարսեղ Կեսարացու «Գիրք Պահոցի» գրաբար բնագրի ձևաբանական բնութագրիչները
DOI:
https://doi.org/10.46991/BYSU:B/2021.12.3.056Keywords:
Բարսեղ Կեսարացի, «Գիրք պահոց», գրաբար թարգմանություն, դասական և հետդասական հին հայերեն, 5-րդ դարավերջ և 7-րդ դարասկիզբ, հունաբան դպրոց, հունաբանություններ, պատճենումներ հունարենից, բայական խոնարհման համակարգ, հոլովումAbstract
Բարսեղ Կեսարացու ճառերի, թղթերի, քարոզների և մեկնաբանությունների հանրահայտ ժողովածուն «Գիրք Պահոցը» հին հայերեն է թարգմանվել Ե դարի վերջից մինչև է դարի սկիզբն ընկած ժամանակահատվածում՝ հունական դպրոցի շրջանի թարգմանիչների կողմից: Գրաբարյան բնագրի լեզուն պատկերավոր է, գեղեցիկ և հասկանալի, թարգմանությունը չի պարունակում հունարենին բնորոշ նորաստեղծ արհեստական կառույցներ: «Գիրք պահոցի» թարգմանիչները կատարելապես տիրապետել են ինչպես հին հունարենին, այնպես էլ իրենց մայրենի լեզվին: Թարգմանության լեզվի քերականական հատկանիշների ուսումնասիրությունը ապացուցում է, որ հունական ծագում ունեցող պատճենումները և հունաբանությունները հիմնականում հանդիպում են թարգմանության լեզվի հոլովման համակարգում, հատկապես դերբայների և նրանց առանձին կրավորական տարբերակների ձևավորման փորձերում, իսկ գոյականների, ածականների և թվականների հոլովական համակարգը համապատասխանում է գրական հին հայերենի քերականական կանոններին, հունաբանությունները դիպվածային են:
References
Ա. Աբրահամյան, Հայոց գիր և գրչություն, Եր., 1973:
Ն. Դանիելյան, Աստվածաշնչի հայերեն թարգմանության փուլերի մասին // Պատմա-բանասիրական հանդես, թիվ 1, 2001:
Ս. Բարսեղ Կեսարացի, Գիրք Պահոց, Ս. Էջմիածին, 2017:
Ն. Դիլբարյան, Բարսեղ Կեսարացու «Գիրք Պահոցի» գրաբար բնագրի նորաբանությունները եւ դրանց կենսունակությունը արդի հայերենում//Հայագիտության հարցեր, 2020, 1(19):
Ն. Դիլբարյան, Բարսեղ Կեսարացու «Գիրք Պահոցի» գրաբար թարգմանության դարձվածքների իմաստակառուցվածքային բնութագիրը //Բանբեր Երևանի համալսարանի. Բանասիրություն, 2020, 1(31):
Հ. Գաբրիէլ Աւետիքեան, Հ. Խաչատուր Սիւրմելեան, Հ. Մկրտիչ Աւգերեան, Նոր բառգիրք հայկազեան լեզուի, Նախադրունք, Զ, Եր., 1979:
Լևոն Տեր-Պետրոսյան, Հայ թարգմանական գրականություն, Եր., 1984:
Գ. Մուրադյան, Հունաբանությունները դասական հայերենում, Եր., 2010:
Հ. Աճառյան, Հայոց լեզվի պատմություն, II մաս, Եր., 2013:
Մ. Մինասեան, Դասական հայերէնի նկարագրական քերականութիւն, Ժնեւ, 1996:
Մ. Աբեղյան, Երկեր, հ. Զ, Գրաբարի քերականություն, Եր., 1974:
Վ. Առաքելեան, Գրաբարի քերականութիւն, Եր., 2010:
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2021 Բանբեր Երևանի համալսարանի
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
