ՍՈՑԻՈՄՇԱԿՈՒԹԱՅԻՆ ՄԵԿՆԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ ԳՐԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ԴԱՍԱՎԱՆԴԵԼԻՍ (Ա.Ս. ՊՈՒՇԿԻՆԻ «ԲԵԼԿԻՆԻ ՎԻՊԱԿՆԵՐԻ» ՆՅՈՒԹԻ ՀԻՄԱՆ ՎՐԱ)
DOI:
https://doi.org/10.46991/ai.2023.2.188Keywords:
Սոցիոմշակութային մեկնաբանություն,, «Բելկինի վիպակները»,, ռուսաց լեզու,, ռուս գրականություն,, գեղարվեստական տեքստ։Abstract
Հոդվածը նվիրված է գեղարվեստական տեքստ վերլուծելիս և գրականություն դասավանդելիս սոցիոմշակութային մեկնաբանության կարևորության և անհրաժեշտության խնդրին։ Մենք, մասնավորապես, անդրադառնում ենք ստեղծագործության մեջ կերպարների սոցիալական անհավասարության թեմային, որն ավելի լիարժեք է բացահայտվում սոցիոմշակութային մեկնաբանության շնորհիվ։ Մեր աշխատանքի նպատակն է ցույց տալ սոցիոմշակութային մեկնաբանության կարևորությունը ցանկացած տեքստի համար արտասահմանյան գրականություն դասավանդելիս և հնարավորինս ամբողջական մեկնաբանել Ա.Ս. Պուշկինի «Բելկինի վիպակները»:
Նման աշխատանքի արդիականությունը պայմանավորված է խնդրի քիչ ուսումնասիրված լինելով, գրական տեքստը սոցիոմշակութային մեկնաբանությամբ ուղեկցելու անհրաժեշտությամբ, ինչպես նաև հատկապես Ա.Ս. Պուշկինի «Բելկինի վիպակների» տեքստերի ավելի ամբողջական մեկնաբանելու անհրաժեշտությամբ։ Հենց այս ստեղծագործության ընտրությունը պայմանավորված է նրանով, որ ցիկլի վիպակները առավել հաճախ են ընտրվում որպես ուսումնական նյութ հայ ուսանողների և դպրոցականների կողմից ռուսաց լեզվի ուսումնասիրման գործընթացում։ Դրանք, որպես կանոն, վերլուծվում են նաև Պուշկինի արձակ ստեղծագործություններին ծանոթանալիս, ինչպես հայկական դպրոցներում, այնպես էլ արտերկրում։
Հետազոտության գիտական նորույթը։ Պատմվածքների տեքստերն ուղեկցվել են սոցիոմշակութային մեկնաբանություններով, քանի որ առկա հանրագիտարանային մեկնաբանությունները բավարար չեն տեքստերի համարժեք ընկալման համար։
Մենք վերլուծել ենք «Բելկինի վիպակների» տեքստի այն հատվածները, որոնք հասկանալի էին Պուշկինի ժամանակակիցներին, բայց այսօրվա ընթերցողի համար կորցրել են իրենց իմաստը։
Եզրակացություններ։ Ժամանակակից ընթերցողի համար ամենաաննշան դետալները կարող են շատ բան բացահայտել հերոսների՝ որոշակի սոցիալական խմբի պատկանելության մասին, օրինակ՝ կերպարների տրանսպորտային միջոցներին ամրացված ձիերի թիվը ցույց է տալիս նրանց սոցիալական կարգավիճակը: Մենք օրինակներով ցույց ենք տվել, թե որքան կարևոր է այս դետալը տեքստի համարժեք ընկալման համար։ Հերոսների ֆինանսական վիճակի մեկ այլ ցուցանիշ է կենցաղային իրերն ու հերոսների հագուստը։
Վիպակների տեքստերում կարևոր է «ռուբլիների և կոպեկների» մոտիվը։ Ուսումնասիրությունը նպատակ ուներ ավելի հստակորեն պարզաբանել այս կամ այն կերպարին բնորոշ ֆինանսական վիճակը։
Ժամանակակից ընթերցողի համար պատմվածքների «ամենալուռ» հատվածները վերլուծելով՝ եկանք այն եզրակացության, որ գրականություն դասավանդելիս գեղարվեստական տեքստը անպայմանորեն պետք է ուղեկցվի սոցիոմշակութային մեկնաբանություններով։
References
Список использованной литературы
Баршт К.А. О направлениях и пределах комментирования художественного текста // Вопросы литературы 2009, N5. – С. 280-303.
Беловинский Л.В. Иллюстрированный энциклопедический историко- бытовой словарь русского народа XVIII – начало XX в. – М.: ЭКСМО, 2007. – 784с.
Белькинд В. С. Образ “маленького человека” у Пушкина и Достоевского (Самсон Вырин и Макар Девушкин) // Пушкинский сборник. Министерство просвещения РСФСР. Московский государственный педагогический институт им. С.М. Кирова, кафедра литературы. Псков, 1968. С.140-147.
Берковский Н.Я. О “Повестях Белкина” (Пушкин 30-х годов и вопросы народности и реализма) // Статьи о литературе М.-Л.: Государственное издательство художественной литературы, 1962 . – С. 242–356.
Бочаров С. Г. Поэтика Пушкина. Очерки. – М.: Наука, 1974. – 209с.
Лаврентьева Е.В. Культура застолья XIX века. Пушкинская пора . – М.: ТЕРРА-Книжный клуб, 1999. – 320с.
Петрунина Н.Н. Проза Пушкина (пути эволюции) .– Л.: Наука Ленинградское отделение, 1987. – 340с.
Писарькова Л.Ф. Чиновник на службе в конце XVII – в середине XIX века // Отечественные записки, 2004, № 2. http://magazines.russ.ru/oz/2004/2/2004_2_32.html
Пушкин А.С. Собрание сочинений в 10 томах. – М.: Вагриус, 2006, т. 6.
Тер-Минасова С. Г. Язык и межкультурная коммуникация. – М.: Слово, 2000. – 624с.
Федосюк Ю. М. Что непонятно у классиков или энциклопедия русского быта XIX века. – М.: Флинта, Наука, 2006 ․ – 272с.
Хализев В. Е., Шешунова С. В. Цикл А. С. Пушкина “Повести Белкина”. М.: Высшая школа, 1989. – 80с.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2023 Vera Adamyan
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
