Թուրքիայի «փափուկ ուժի» ռազմավարության ինստիտուցիոնալ կառուցակարգերը
DOI:
https://doi.org/10.46991/BYSU:D/2023.14.3.003Keywords:
փափուկ ուժ, խելամիտ ուժ, թմրեցնող ուժ, հիշողության քաղաքականություն, տնտեսական էքսպանսիա, սողացող կլանումAbstract
Արդի միջազգային հարաբերություններում պետության արտաքին քաղաքականության իրականացման գործում կարևոր դերակատարում ունի «փափուկ ուժի» հայեցակարգը։ Աշխարհաքաղաքական ուժային շատ կենտրոններ՝ ԱՄՆ-ը, ԵՄ-ն, ՌԴ-ն, Չինաստանը իրենց արտաքին քաղաքական զինանոցում վաղուց կիրառում են «փափուկ ուժի» ու դրա նոր մոդիֆիկացիայի՝ «խելամիտ ուժի» ռազմավարությունները։ Վերջին ժամանակներս «փափուկ ուժի» հայեցակարգային մշակումները հաջողությամբ յուրացնում և կիրառում են նաև որոշ տարածաշրջանային պետություններ։ Դրանց թվում հատկապես առանձնանանում է Թուրքիան, որը վերջին տարիներին էականորեն ընդլայնել է միջազգային և տարածաշրջանային գործընթացներում իր մասնակցությունն ու անթաքույց հավակնություններ է ցուցաբերում մեծացնելու իր աշխարհաքաղաքական, աշխարհատնտեսական ազդեցությունը Կենտրոնական Ասիայում ու Հարավային Կովկասում։
Հոդվածի հիմնական նպատակն է բացահայտել Թուրքիայի արտաքին քաղաքականության գործիքակազմում «փափուկ ուժի» ինստիտուցիոնալ կառուցակարգերն ու դրսևորման առանձնահատկությունները։ Սույն հետազոտության շրջանակներում քննարկման առարկա են դառնում «փափուկ ուժի» արդի հայեցակարգային մոտեցումները, թուրքական «փափուկ ուժի» գործառության ինստիտուցիոնալ, մշակութային և տնտեսական չափումները։ Հոդվածում հիմնավորվում է այն թեզը, որ տարածաշրջանի երկրների մշակութային ու տնտեսական «յուրացումից» հետո Թուրքիան առաջ է քաշելու նաև նոր քաղաքական օրակարգեր, որոնց սպասարկման գործում «փափուկ ուժի» ռազմավարությունը շարունակելու է իրականացնել իր առանցքային գործառույթը։
References
Самохин А. Мягкая сила в контексте проблематики обеспечения национальной безопасности // Историческая и социально-образовательная мысль, 2016, т. 8, N4/1,
https://cyberleninka.ru/article/n/myagkaya-sila-v-kontekste-problematiki-obespecheniyanatsionalnoy-bezopasnosti/viewer, (մուտք՝ 23․03․ 2023) Галстян Х. «Smart Power» в Российской Внешней Политике: Время «Благоразумной Силы». // Управление в XXI веке։ Сборник статей по материалам Международной научно-практической конференции. НИУ «БелГУ», 23 октября 2015 года, Белгород, 2015, էջ 43։
Най Д. Гибкая сила. Как добиться успеха в мировой политике, М., «Тренд», 2006, էջ 12։
Лебедева М. Мягкая сила: понятие и подходы // Вестник МГИМОУниверситета, 2017, 3(54), էջ 213։
Nye J., Soft Power: The Means to Success in World Politics. N.Y., Public Affairs,
, էջ 6-7։
Nye J., The future of Power // Public Affairs, 2011, էջ 320։
Леонова О. Джозеф Най и «мягкая сила»: попытка нового прочтения // Социально-гуманитарные знания, 2018/1, էջ 113։
The International Organization of Turkic Culture TURKSOY, https://Tyurksoy.org
(մուտք՝ 26․04․2023)։
Parliamentary Assembly of Turkic States, https://turk-pa.org/about (մուտք՝ 28․04․2023)։
Organization of Turkic States, https://turkicstates.org/en/turk-konseyi-hakkinda (մուտք՝ 30.04.2023)։
«Между Азербайджаном и Турцией подписана Шушинская декларация о союзнических отношениях», https://ru.president.az/articles/52115 (մուտք՝ 04․05․2023)։
Шангараев Р. «Армия Турана»-проект Турции по военной интеграции Тюрккого мира. // Обозреватель, 2021/7, https://cyberleninka.ru/article/n/armiya-turana-proekt-turtsiipo-voennoy-integratsii-tyurkskogo-mira-ugrozy-i-perspektivy/viewer (մուտք՝ 23․ 08․ 2023)։
Ленин В. Полное собрание сочинений, М., 5-ое изд., том 44, 1970, էջ 579։
Лоторева А. Сериалы – мягкая сила Турции, https://www.trtrussian.om/
mnenie/serialy-myagkaya-sila-turcii-2309506 (մուտք՝ 05.04.2023)։
«Великолепный век турецкого телевидения: как Турция стала мировым экспортером сериалов», https://www.forbes.ru/forbeslife/345519-velikolepnyy-vek-tureckogo-televideniyakak-turciya-stala-mirovym-eksporterom (մուտք՝ 09 04 2023)։
Эргашев А., Гришин О. Образовательная политика Турции в Центральной Азии․ // Проблемы постсоветского пространства, 2002, № 9, էջ 322։
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2023 Բանբեր Երևանի համալսարանի
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
