Семантико-функциональное рассмотрение форм, выражающих футуральность в классическом армянском языке
DOI:
https://doi.org/10.46991/BYSU:B/2022.13.3.066Ключевые слова:
классический армянский язык, футуральность, аналитическая футуральная конструкция, сослагательное наклонение, семантико-функциональный анализ, ожидаемое будущее (или предопределенное будущее) времяАннотация
Семантико-функциональный анализ, на основе библейского текста в сравнении с греческим оригиналом, трех основных форм (сослагательного наклонения, настоящего времени изъявительного наклонения и конструкции -ոց причастие + եմ вспомогательный глагол), выражающих футуральность в классическом армянском языке, подводит нас к следующим основным выводам: а) употребление настоящего времени изъявительного наклонения в значении будущего времени в классическом армянском языке частично объясняется общей типологической тенденцией настоящего времени вторично выразить значение ближайшего и/или неизбежного будущего в большинстве языков мира, частично же растущей внутрисистемной тенденцией в древнеармянском языке настоящего времени изъявительного наклонения заменить сослагательное наклонение во всех его функциях, включая его употребление в значении будущего времени. Поэтому значение греческого будущего времени часто передается через настоящее время в армянском языке; б) тем не менее, сослагательное наклонение продолжает функционировать как наиболее частый способ выразить будущее время в классическом армянском языке, так что не только греческое будущее время, но и настоящее время (когда последнее употребляется в значении ближайшего и/или неизбежного будущего) часто передаются через сослагательное наклонение в классическом армянском языке; в) что касается семантико-функциональных особенностей аналитической футуральной конструкции -ոց причастие + եմ вспомогательный глагол, она выражает, в зависимости от контекста, три основных оттенка значения: ожидаемое будущее (или предопределенное будущее) время; необходимость или неизбежность будущих действий/событий, которые должны быть осуществлены; и намерение сделать что-то.
Библиографические ссылки
Ö. Dahl, Tense and Aspect Systems, Oxford: Basil Blackwell, 1985, էջ 110:
M․ Hilpert, Germanic Future Constructions: A usage-based approach to language change, Amsterdam/Philadelphia, 2008, էջ 49 հջ․։
B. Comrie , Tense, Cambridge University Press, 1985, էջ 44-45։
K․ Sampanis, The interplay between the future and the subjunctive mood in the diachrony of the Greek language // F. Lambert, R. Allan, Th. Markopoulos (eds.), The Greek Future and its History / Le futur grec et son histoire, Louvain-La-Neuve, Peeters, 2017, էջ 237-242։
J. Lyons, Semantics, Vol. 2, Cambridge University Press, 1977, էջ 815-818:
J. Klein, Classical Armenian Morphology, In: A. S. Kaye (ed.), Morphologies of Asia and Africa, Vol. 1, Indiana, Winona Lake, 2007, Ch. 37, էջ 1080-1081:
A. Meillet, Altarmenisches Elementarbuch, Heidelberg, 1913, էջ 112:
A. Meillet, Esquisse d’une grammaire comparée de l’arménien classique, 2nde éd., Vienne, 1936, էջ 128-129:
Ա. Բագրատունի, Հա¬յերէն քերականութիւն ի պէտս զարգացելոց, Վենետիկ, 1852, էջ 206:
H. Jensen, Altarmenische Grammatik, Heidelberg, 1959, էջ 120-121:
R. Godel, An Introduction to the Study of Classical Armenian, Wiesbaden, 1975:
R. Schmitt, Grammatik des Klassisch-Arme¬nischen mit sprach¬ver¬gleichenden Erläuterungen, 2., durch¬ge-sehene Auflage, Innsbruck, 2007, էջ 133, 150։
Հ. Ավետիսյան, Գրաբարի ստո¬րա¬¬դա¬սական եղա¬նակը և նրա ըմբռնումը հայ քերականության պատ¬մութ¬յան մեջ, Բան-բեր Երևանի հա¬¬¬¬մալ¬¬սարա¬նի, Եր., 1985, N 1, էջ 193-204:
Հ․ Աճառյան, Լիակատար քերականություն հայոց լեզվի, հ․ 4, Ա գիրք, Եր․, 1959, էջ 60-61։
Մ․ Աբեղյան, Երկեր, հ․ Զ, Եր․, 1974, էջ 747։
Վ․ Չալըխեանց, Քերականութիւն հայկազեան, Վիէննա, 1844, էջ 58։
Ա. Այտընեան, Քննական քերականութիւն աշխարհաբար կամ արդի հայերէն լեզուի, Վիեննա, 1866, մաս՝ Համառօտ տեսութիւն գրաբար հայերէն լեզուի, էջ 450։
D. B. Wallace, Greek Grammar Beyond the Basics, Grand Rapids, Michigan, Zondervan Publishing House, 1996, էջ 463-468:
Մ․ Աբեղյան, Հայոց լեզվի տեսություն, Եր․, 1965, էջ 304-305։
Ա․ Աբրահամյան, Գրաբարի ձեռնարկ, Եր․, 1976, էջ 211 հջ․:
Վ․ Առաքելեան, Գրաբարի քերականութիւն, Եր․, 2010, էջ 193:
Պ․ Շարաբխանյան, Գրաբարի դասընթաց, Եր․, 1974, էջ 213-215:
Լ․ Խաչատրյան, Գ․ Թոսունյան, Գրաբարի դասագիրք, Եր․, 2004, էջ 227, 231-232:
Վ․ Համբարձումյան, Գրաբարի ձեռնարկ, Եր․, 2018, էջ 239, 248 հջ․:
Հ․ Ավետիսյան, Ռ․ Ղազարյան, Գրաբարի ձեռնարկ, Եր․, 2007, էջ 167-169:
Գ․ Խաչատրյան, Գրաբար, Եր․, 2014, էջ 208, 232-233։
Э. Г. Туманян, Древнеармянский язык, М., 1971, էջ 357, 412։
Լ․ Հովհաննիսյան, Դասական գրաբարի բայական ժամանակների կիրառությունը // Լեզվի և ոճի հարցեր, պր․ III, Եր․, 1975, էջ 316-318։
Ա․ Յուզբաշյան, Գրաբարի սահմանական եղանակի ներկա ժամանակի բայաձևերը և նրանց ձևագործառական հետագա զարգացումը, Եր․, 2000, էջ 25-36։
W. W. Goodwin, Syntax of the Moods and Tenses of the Greek Verb, rewritten and enlarged, Ginn and Company, 1897, էջ 20։
Ս․ Ավետյան, Արդի արևելահայերենի կ(ը)- ապառնիի և -ու ապառնիի իմաստագործառութային փոխհարաբերության հարցի շուրջ // Բանբեր Երևանի համալսարանի․ Բանասիրություն, 2022, № 2, էջ 28- 31։
Th. Markopoulos, The Future in Greek From Ancient to Medieval, Oxford University Press, 2009, էջ 20-33, 47-59։
՝ J. Karst, Historische Grammatik des Kilikisch-Armenischen, Strassburg, 1901, էջ 306:
Загрузки
Опубликован
Как цитировать
Выпуск
Раздел
Лицензия
Copyright (c) 2022 Вестник Ереванского Университета
Это произведение доступно по лицензии Creative Commons «Attribution-NonCommercial» («Атрибуция — Некоммерческое использование») 4.0 Всемирная.
