ՆԵՐԱՌԱԿԱՆ ՈՒՍՈՒՑՄԱՆ ՀԻՄՆԱԽՆԴԻՐԸ ՖԻՆԼԱԴԻԱՅԻ ԲԱՐՁՐԱԳՈՒՅՆ ԴՊՐՈՑՆԵՐՈՒՄ
DOI:
https://doi.org/10.46991./ai.2024.150Keywords:
առողջական սահմանափակ հնարավորություններով մարդիք, ներառական մոտեցում, ներառական կրթություն, Ֆինլանդիայի կրթության համակարգ, հավասար իրավունքների հայեցակարգ, բարձրագույն կրթության հասանելիությունAbstract
Երկար ժամանակ աշխարհի տարբեր երկրներում կիրառվում էր սահմանափակ կարողություններ ունեցող անձանց տարբերակված մոտեցում, ինչը հանգեցրել էր նրանց մեկուսացմանը և ընկալվել որպես խտրականություն: Սակայն 21-րդ դարի սկզբին սկսվեց կիրառվել ներառական մոտեցում, որի նպատակն էր սահմանափակ կարողություններ ունեցող անձանց լիարժեք ինտեգրումը հասարակություն: Չնայած Եվրոպայում, այդ թվում ֆինլանդիայում, լայն կիրառում է գտել ներառական մոտեցումը, այնպիսի երկրներում, ինչպիսիք են Հայաստանը՝ դրա իրականացումը մնում է դեկլարատիվ: Հետազոտության շրջանակներում վերլուծվել է Ֆինլանդիայի փորձը՝ նպատակ ունենալով այն կիրառել Հայաստանում՝ ներառական բարձրագույն կրթության արդյունավետության բարձրացման համար: Ուսումնասիրության եզրակացություններում ընդգծվում է, որ սահմանափակ կարողություններ ունենալու խնդիրը ոչ միայն բժշկական, այև սոցիալական խնդիր է, որը պահանջում է ապահովել ԱՍՀ-ի լիարժեք ինտեգրումը հասարակություն: Սա ենթադրում է աջակցման ծրագրերի մշակում, որոնք հաշվի են առնում ինչպես ֆիզիկական, այնպես էլ սոցիալ-հոգեբանական կողմերը: Առանձնացվել են սահմանափակ կարողություններ ունեցող ուսանողների գործնական աջակցության հիմնական ուղղությունները, այդ թվում՝ փոխգործակցությունը, ուսումնական նյութերը, միջավայրը: Այս հայեցակարգերը կարող են իրականացվել Հայաստանի պետական այն ծրագրերում, որոնք ուղղված են ներառական ուսուցմամբ կրթությանը և սահմաանափակ կարողություններ ունեցող ուսանողների աջակցությանը:
References
ВОЗ. Официальный сайт. Электронный ресурс: https://www.who.int/ru/news-room/fact-sheets/detail/disability-and-health
Декларация о правах инвалидов. Принята резолюцией 3447 (XXX) Генеральной Ассамблеи от 9 декабря 1975 г. Электронный ресурс: https://www.un.org/ru/documents/decl_conv/declarations/disabled.shtml
Груздева Е.А. Инклюзивное образование в России и за рубежом: сравнительный анализ. Международный журнал прикладных наук и технологий "Integral" № 2 2021 с. 86
Конвенция о правах инвалидов. Принята резолюцией 61/106 Генеральной Ассамблеи от 13 декабря 2006 года. Электронный источник: https://www.un.org/ru/documents/decl_conv/conventions/disability.shtml
Корпорация "Российский учебник". Электронный ресурс: https://rosuchebnik.ru/material/inkluzivnoe-obrazovanie-v-finlyandii/
Саламанская декларация о принципах, политике и практической деятельности в сфере образования лиц с особыми потребностями. Электронный ресурс: http://www.notabene.ru/down_syndrome/Rus/declarat.html
Blind and low vision students and higher education. Electronic resource: https://esok.fi/hankkeet/esok-hanke/esittely/en/material/guides/vis-1
International Institute for Educational Planning. Официальный сайт ЮНЕСКО. Электронный ресурс: https://www.iiep.unesco.org/en/higher-education-finland-quest-leave-no-one-behind-13522
Markku Karhu Accessible and Inclusive Studing at Higher Education Institutions in Finland. Helsinki Metropolia University of Applied Sciences. 2020
Ministry for Foreign Affairs in Finland. Electronic resource: https://um.fi/quality-inclusive-education
Official website of the ESOK program. Electronic resource: https://esok.fi/hankkeet/esok-hanke/esittely/en
Penttilä, J. Slowly but surely? Progressing accessibility at universities and universities of applied sciences during 2000’s. Ministry of Education and Culture. 2012 Helsinki
Sustainable Development Goals. Electronic resource: https://www.un.org/sustainabledevelopment/ru/about/development-agenda
UN Sustainable Development Goals adopted by the UN General Assembly in 2015 (Goal 4). Electronic resource: https://sdgs.un.org/ru/goals/goal4
Finnish Federation of the Visually Impaired. Electronic resource: https://www.nakovammaistenliitto.fi/fi
Celia Library. Electronic resource: https://www.celia.fi/eng/
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2024 Nazik Harutyunyan, Lilit Sargsyan
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
