ԵՐԵԽԱՆԵՐԻ ՍՈՑԻԱԼԱԿԱՆ ՊԱՇՏՊԱՆՈՒԹՅԱՆ ՀԻՄՆԱԽՆԴԻՐԸ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿՐԹՈՒԹՅԱՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳՈՒՄ

Authors

  • Արմենուհի Աշիկյան Երևանի պետական համալսարան

DOI:

https://doi.org/10.46991/educ-21st-century.v7i1.8169

Keywords:

բուլլինգ, բուլլինգի պատճառները, բուլլինգի տեսակները, բուլլինգի կանխարգելումը, անձի ձևավորում և սոցիալականում

Abstract

Ժամանակակից պայմաններում ուսուցման գործընթացում երխաների հավասար իրավունքների պայմանների ապահովման խնդիրը արդիական է և ժամանակի պահանջ:  Հոդվածում անդրադարձել ենք կրթության համակարգում դեռահաս աշակերտների նկատմամբ բռնության երևույթին, նրանց սոցիալական արդարության և սոցիալական պաշտպանության հիմնախնդրին, դրսևորման պատճառներին՝ առաջարկելով դրանց կանխարգելման և վերացման նոր ուղիներ: Նշյալ խնդիրն ունի իր անվանումը՝ բուլլինգ, որը Հայաստանի Հանրապետությունում դեռևս խորությամբ ուսումնասիրված չէ և խոչընդոտում է երեխայի նորմալ սոցիալականացման գործընթացը:  Այս տեսանկյունից հոդվածում քննարկվող բուլլինգի երևույթը մեր իրականության մեջ նորություն չէ, պարզապես մեր օրերում ստացել է նոր որակ և հնչեղություն: Բուլլինգը թիրախավորված ճնշման ձև է, որը բացասաբար է ազդում երեխայի զարգացման վրա: Այն կարող է տեղի ունենալ ցանկացած խմբում, սակայն առավել վտանգավոր է դեռահաս-դպրոցականների շրջանում: Դրսևորումներն ու շարժառիթները տարբեր են , սակայն հետևանքները նույնն են. խեղվում է բուլլինգի ենթարկված երեխայի անձի ձևավորման և սոցիալականացման գործընթացը:

Հայաստանում դեռևս չկա համապատասխան օրենսդրություն խնդրի կարգավորման գործում: Ավելին, բուլլինգը հաճախ չի դիտարկվում որպես խնդիր, այլ համարվում է <<բնականոն, նորմալ երևույթ>>՝ կապվելով դեռահասության տարիքի ճգնաժամի և հույզերի չկառավարման հետ: Ուստի հոդվածում առաջարկվում է ոչ միայն խնդրի համապարփակ ուսումնասիրություն, այլև համապատասխան օրենսդրության ապահովում և մի շարք երկրների փորձի ուսումնասիրություն, լավագույն մոտեցումների կիրառում:

Author Biography

Արմենուհի Աշիկյան, Երևանի պետական համալսարան

Մանկ․ գիտությունների թեկնածու, դոցենտ

References

Օգտագործված գրականության ցանկ

Խաչատրյան Ռ., Կարաբեկյան Ս., Բուդաղյան Ա. և ուրիշներ, Մարդկային ռեսուսների

կառավարումը բարձրագույն ուսումնական հաստատություններում, Երևան, 2015, էջ 479:

Борисова Л. Г., Мониторинг школьных конфликтов: причины, выводы, рекомендации//Педагогические технологии, 2005, N 1, с. 57-71.

Бочавер А. А., Жилинская А. В., Школьная травля и позиция учителей//Социальная

психология и общество, Т. 6, N 1, с. 103-113, 2015.

Бочавер А. А., Хломов К. Д., Кибербуллинг: травля в пространстве современных

технологий//Психология. Журнал высшей школы экономики, Т. 11, N3, с. 177-191.

Дахин А. Н., Буллинг в школе и не только…, Сибирский педагогический журнал, N6,

, с. 208-214.

Новикова М. А., Реан А. А., Влияние школьного климата на возникновение травли:

отечественный и зарубежный опыт исследования, Вопросы образования/EducationalStudies.Moscow, 2019, N2, с. 78-89.

Инклюзивное образование. Министерство образования и науки Республика Армения.

Электронный ресурс. URL: https://escs.am/static/inclusiveeducation?s=edu/ (датаобращения:

/01/2022).

Конвенция ООН о правах ребенка /1989 г. 20 ноября, статья 3, 4/.

Предотвращение насилия в образовательных организациях, Информационно-методическое пособие для руководителей и педагогических работников образовательных организаций,

Барнаул, 2017, https://bit.ly/37Ltxrx, с. 21-22.

Armstrong M., 2012. Armstrong’s Handbook of Human Resource Management Praktice.-12th

ed., UK:KoganPage.

The Salamanca Statement Framework for action, on special needs education. Adopted dy the

Downloads

Published

2022-07-21

How to Cite

Աշիկյան Ա. (2022). ԵՐԵԽԱՆԵՐԻ ՍՈՑԻԱԼԱԿԱՆ ՊԱՇՏՊԱՆՈՒԹՅԱՆ ՀԻՄՆԱԽՆԴԻՐԸ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿՐԹՈՒԹՅԱՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳՈՒՄ. Կրթությունը 21-րդ դարում, 7(1), 62–69. https://doi.org/10.46991/educ-21st-century.v7i1.8169

Issue

Section

Ուսուցում և դաստիարակություն

Most read articles by the same author(s)